rus illud noftrum redituri, urgetque iter, ut vix hæc propere in chartam conjecerim. Vale.

Londino, Septemb. 2. 1637.

Eidem.

7. Quod cæteri in literis fuis plerunque faciunt amici, ut unicam tantum falutem dicere fat habeant, tu illud jam video quid fit quod toties impertias; ad ea enim quæ tute prius, et alii adhuc fola afferre poffunt vota, jam nunc artem infuper tuam, vimque omnem medicam quafi cumulum accedere vis me fcilicet intelligere. Jubes enim falvere fexcenties, quantum volo, quantum poffum, vel etiam amplius. Næ ipfum te nuper falutis condum promum effe factum oportet, ita totum falubritatis penum dilapidas, aut ipfa proculdubio fanitas jam tua parafita effe debet, fic pro rege te geris atque imperas ut dicto fit audiens; itaque gratulor tibi, et duplici proinde nomine gratias tibi agam neceffe eft, cum amicitiæ tum artis eximiæ. Literas quidem tuas, quoniam ita convenerat, diu expectabam; verum acceptis neque dum ullis, fi quid mihi credis, non idcirco veterem meam ergo te benevolentiam tantillum refrigefcere fum paffus; immo vero qua tarditatis excufatione ufus literarum initio es, ipfam illam te allaturum effe jam animo præsenferam, idque recte, noftræque neceffitudini convenienter. Non enim in epiftolarum ac falutationum momentis veram verti amicitiam volo, quæ omnia ficta effe poffunt; fed altis animi radicibus niti utrinque et fuftinere fe; cœptamque finceris, et fanctis rationibus, etiamfi mutua ceffarent officia, per omnem tamen vitam fufpicione et culpa vacare: ad quam fovendam non tam fcripto fit opus, quam viva invicem virtutum recordatione. Nec continuò, ut tu non fcripferis, non erit quo illud fuppleri officium poffit, fcribit vicem tuam apud me tua probitas, verafque literas intimis fenfibus meis exarat, fcribit morum fimplicitas, et recti amor; fcribit ingenium etiam tuum, haudquaquam quoti. dianum, et majorem in modum te mihi commendat. Quare noli mihi, arcem illam medicinæ tyrannicam nactus, terrores ifstos oftentare, ac fi falutes tuas fexcentas velles, fubducta minutim ratiuncula, ad unum omnes a me repofcere, fi

forte ego, quod ne fiverit unquam Deus, amicitiæ defertor fierem; atque amove terribile illud qua quod cervicibus noftris videris impofuiffe, ut fine tua bona venia ne liceat ægrotare. Ego enim ne nimis minitere, tui fimiles impoffibile eft quin amem, nam de cætero quidem quid de me ftatuerit Deus nefcio, illud certe ; δεινόν μοι έρωτα, εἰπέρ τω αλλω, το καλᾶ ἐνέσταξε. Nec tanto Ceres labore, ut in fabulis eft, Liberam fertur quæfiviffe filiam, quanto ego hanc re za idiav, veluti pulcherrimam quandam imagineri, per omnes rerum formas et facies: (πολλαὶ γὰρ μορφαὶ Tv Aavi) dies noctefque indagare foleo, et quafi certis quibufdam veftigiis ducentem fector. Unde fit, ut qui, fpretis quæ vulgus prava rerum æftimatione opinatur, id fentire et loqui et effe audet; quod fumma per omne ævum fapientia optimum effe docuit, illi me protinus, ficubi reperiam, neceffitate quadam adjungam. Quod fi ego five natura, five meo fato ita fum comparatus, ut nulla contentione, et laboribus meis ad tale decus et faftigium laudis ipfe valeam emergere; tamen quo minus qui eam gloriam affecuti funt, aut eo feliciter afpirant, illos femper colam, et fufpiciam, nec dii puto, nec homines prohibuerint. Cæterum jam curiofitati tuæ vis effe fatisfactum fcio. Multa folicite quæris, etiam quid cogitem. Audi, Theodote, verum in aurem ut ne rubeam, et finito paulifper apud te grandia loquar'; quid cogitem quæris? ita me bonus Deus, immortalitatem. Quid agam vero? spoqua, et volare meditor: fed tenellis admodum adhuc pennis evehit fe nofter Pegafus, humile fapiamus. Dicam jam nunc ferio quid cogitem, in hofpitium juridicorum aliquod immigrare, ficubi amoena et umbrofa ambulatio eft, quod et inter aliquot fodales, commodior illic habitatio, fi domi manere, et ὁρμητήριον ευπρεπέστερον quocunque libitum erit excurrere; ubi nunc fum, ut nofti, obfcure, et angufte fum; de ftudiis etiam noftris fies certior. Græcorum res continuata lectione deduximus ufquequo illi Græci effe funt defiti: Italorum in obfcura re diu verfati fumus fub Longobardis, et Francis, et Germanis, ad illud tempus quo illis ab Rodolpho Germaniæ rege concefla libertas eft; exinde quid quæque civitas fuo marte gefferit, feparatim legere præftabit. Tu vero quid? quoufque rebus domefticis filius familias imminebis urbanarum fodalitatuni

oblitus?

oblitus? quod, nifi bellum hoc novercale, vel Dacico, vel Sarmatico infeftius fit, debebis profecto maturare, ut ad nos faltem in hyberna concedas. Interim, quod fine tua moleftia fiat, Juftinianum mihi Venetorum hiftoricum rogo mittas; ego mea fide aut in adventum tuum probe affervatum curabo; aut, fi mavis, haud ita multo poft ad te remiffum. Vale.

Londino, Septemb. 23. 1637.

BENEDICTO BONMATTHEO Florentino.

8. Quod novas patriæ linguæ inftitutiones adornas (Benedicte Bonmatthæe) jam operi faftigium impofiturus, et commune tu quidem cum fummis quibufdam ingeniis iter ad laudem ingrederis, et eam fpem, quod video, eamque -de te opinionem apud cives tuos concitafti, ut qui ab aliis quæ tradita jam funt, iis aut lucem, aut copiam, aut certe limam, atque ordinem tuo marte facile fis allaturus. Quo nomine profecto populares tuos quam non vulgarem in -modum tibi devinxeris, ingrati nempe fint ipfi, fi non perfpexerint. Nam qui in civitate mores hominum fapienter norit formare, domique et belli præclaris inftitutis regere, illum ego præ cæteris omni honore apprime dignum effe exiftimem. Proximum huic tamen, qui loquendi fcribendique rationem et normam probo gentis fæculo receptam, præceptis regulifque fancire adnititur, et veluti quodam vallo circummunire; quod quidem ne quis tranfire aufit, tantum non Romulea lege fit cautum. Utriufque enim horum utilitatem conferre fi libet, juftum utrique et fanctum civium convictum alter ille folus efficere poteft; hic vero folus liberalem, et fplendidum, et luculentum, quod proxime in votis eft. Ille in hoftem fines invadentem, ardorem credo excelfum, et intrepida confilia fuppeditat ; hic barbariem animos hominum late incurfantem, foedam et inteftinam ingeniorum perduellem, docta aurium cenfura, authorumque bonorum expedita manu, exploden. dam fibi, et debellandam fufcipit. Neque enim qui fermo, purúfne an corruptus, quæve loquendi proprietas quotidiana populo fit, parvi intereffe arbitrandum eft, quæ res Athenis non femel faluti fuit: immo vero, quod Platonis fententia

I 3

fententia eft, immutato veftiendi more habituque graves in republica motus, mutationefque portendi, equidem potius collabente in vitium atque errorem loquendi ufu, occafum ejus urbis, remque humilem et obfcuram fubfequi crediderim: verba enim partim infcita et putida, partim mendofa, perperam prolata; quid nifi ignavos et ofcitantes, et ad fervile quidvis jam olim paratos incolarum animos haud levi indicio declarant? Contra, nullum unquam audivimus imperium, nullam civitatem non mediocriter faltem floruiffe, quamdiu linguæ fua gratia, fuufque cultus conftitit. Tu itaque, Benedicte, hanc operam reipublicæ tuæ navare modo, ut pergas, quam pulchram, quamque folidam à civibus tuis neceffario gratiam initurus fis, vel hinc liquido fpecta. Quæ à me eo dicta funt, non quod ego te quidquam horum ignorare cenfeam, fed quod mihi perfuadeam, in hoc te magis multo intentum effe, quid tute patriæ tuæ poffis perfolvere, quam quid illa tibi jure optimo fit debitura. De exteris jam nunc dicam, quorum demerendi, fi tibi id cordi eft, perfane ampla in præfens oblata eft occafio; ut enim eft apud eos ingenio quis forte floridior, aut moribus amoenis et elegantibus, linguam Hetrufcam in deliciis habet præcipuis, quin et in folida etiam parte eruditionis effe fibi ponendam ducit, præfertim fi Græca aut Latina, vel nullo, vel modico tinctu imbiberit. Ego certe iftis utrifque linguis non extremis tantummodo labris madidus; fed fiquis alius, quantum per annos licuit, poculis majoribus prolutus, poffum tamen nonnunquam ad illum Dantem, et Petrarcham, aliofque veftros complufculos, libenter et cupide commeffatum ire: nec me tam ipfæ Athenæ Atticæ cum illo fuo pellucido Iliffo, nec illa vetus Roma fua Tiberis ripa retinere valuerunt; quin fæpe Arnum veftrum, et Fæfulanos illos colles invifere amem. Jam vide, obfecro, numquid fatis caufæ fuerit, quæ me vobis ultimum ab oceano hofpitem per hofce aliquot dies dederit, veftræque nationis ita amantem, ut non ullius, opinor, magis, Quo magis merito potes meminiffe, quid ego tanto opere abs te contendere foleam; uti jam inchoatis, majori etiam ex parte abfolutis, velles, quanta maxima facilitate res ipfa tulerit, in noftram exterorum gratiam, de recta linguæ pronuntiatione adhuc paululum quiddam adjicere. Cæteris enim fermonis veftri confultis

1

in hanc ufque diem id animi videtur fuiffe, fuis tantum ut fatsfacerent, de nobis nihil foliciti. Quanquam ille meo quidem judicio, et famæ fuæ, et Italici fermonis gloriæ, haud paulo certius confuluiffent, fi præcepta ita tradidiffent, ac fi omnium mortalium referret ejus linguæ fcientiam appetere: verum per illos non ftetit quo minus nobis videremini vos Itali, intra Alpium duntaxat pomœria sapere voluiffe. Hæc igitur laus prælibata nemini, tota erit tua, tibi intactam et integram hucufque fe fervat; nec illa minus, fi in tanta fcriptorum turba commonftrare fepara tim non gravabere, quis poft illos decantatos Florentina linguæ auctores poterit fecundas haud injuria fibi afferere: quis tragoedia infignis, quis in comoedia feftivus et lepidus; quis fcriptis epiftolis aut dialogis, argutus aut gravis; quis in hiftoria nobilis: ita et ftudiofo potiorem quemque eligere volenti non erit difficile, et erit, quoties vagari latius libebit, ubi pedem intrepide poffit figere. Qua quidem in re, inter antiquos Ciceronem et Fabium habebis, quos imiteris; veftrorum autem hominum haud fcio an ullum. Atque hæc ego tametfi videor mihi abs te (nifi me animus fallit) jam primo impetraffe, quoties in iftius rei mentionem incidimus, quæ tua comitas eft, et benignum inge nium; nolo tamen id tibi fraudi fit, quo minus exquifite, ut ita dicam, atque elaborate exorandum te mihi effe pu tem. Nam quod tua virtus, tuufque candor, minimum rebus tuis pretium, minimamque æftimationem addicit; iis ego, juftam volo, et exactam, cum rei dignitas, tum adeo mea obfervantia imponat; et certe hoc æquum eft ubique, quanto quis petenti faciliorem fe præbet, tanto minus concedentis honori deeffe oportebit. De cætero, fi forte cur in hoc argumento, Latina potius quam veftra lingua utar, miraris; id factum ea gratia eft ut intelligas quam ego linguam abs te mihi præceptis exornandam cupio, ejus me plane meam imperitiam, et inopiam Latine confiteri, et hac ipfa ratione plus me valiturum apud te fperavi fimul et illud, fi canam; et venerandam è Latio matrem, in filiæ caufa fuæ mecum adjutricem adduxiffem, credidi fore ejus authoritati, et reverentiæ, auguftæque per tot fæcula majeftati, nihil ut denegares. Vale.

Florentiæ, Septemb. 10. 1638.