rege impetrauit, quam datis pignori, Lubloaia, Podolino et XIII. Scepufiii oppidis tamdiu in Polonorum dominio futuris, dum aes illud feu in auro, feu in argento integre eis reftitueretur: tabulae pignoris e. a. die VIII. Nouembris Zagrabiae non fine ordinum Hungariae confenfu funt fignatae (a)." E fuccincta hac, et ad coaeuorum monumentorum fidem exacta narratione, facile quisque perfpicit, quibus viis Ruffia rubra, et Podolia, ac infuper oppida Scepufienfia ad Polonos tranfierint, quae toties poftea incaffum repetita funt, donec noftra aetate imperante M. Therefia Augufta antiqua iura noftra vtcumque vindicata funt. §. XVL Veneti Dalmatiam fibi afferunt. Lisdem fere adminiculis, quibus Poloni, Ve neta quoque refpublica e monarchiae Hungaricae ruinis non mediocriter creuit. Res fic accidit: Ladislaus Neapolitanus omni iam fpe Hungariam Sigismundo eripiendi deftitutus, vt aliquid faltem commodi e diuturna, quam egit, tragaedia obtineret, Iadram, Lau. ranam, Nouigradum, infulam Pagum, quae in fua adhuc fide perftiterant, ac infuper iust (4) Vide eas in Annal, reg. Hung. ad A. 1412. fuum omne quod quidem nullum erat, in vniuerfam Dalmatiam, centies mille aureo1409 rum pretio Venetis A. 1409. venumdedit per folennes tabulas die IV. Iunii fignatas in quibus illud falfo prorfus affertum legitur: Dalmatiam conftanti, et pleno iure ad Ladislaum regem Spectare (a). Quamquam Veneti ipfi agnouiffe vifi funt, eam venditionem ab homine de re non fua difponente factam, minime valituram, nifi legitimi domini Sigismundi autoritate, et quemadmo dum tum leges Hungariae exigebant, ordinum regni confenfu firmaretur, quapropter 1411 Michael dux Venetiarum miffis A. 1411. Bu danı oratoribus id ipfum vrgere inftitit, quod vt facilius obtineret, pollicitus erat in perpetuam beneficii memoriam, fingulis deinceps annis, equum diuite apparatu inftru ctum regibus Hungariae, a Venetorum republica fubmiffum iri. At enim primores regni minime ferentes, vt reges fui et equis generofiffimis, et fplendido equeftri apparatu fatis fuperque inftructi, exiguum id reipublicae donum tot vrbium, et infularum -iactura mercarentur, tantum abeft vt ora torum poftulatis fubfcriberent, vt etiam bellum comminati fint, nifi Iadra, ceteraeque vrbes, et infulae Dalmatiae fine mora reftituerentur. Veneti ea denunciatione accepta, quo aut bellum a fe auerterent, aut vires (a) Apud Lucium lib. V. faltem Hungarorum diftraherent, Vladislaum Poloniae regem foedere fibi cociliare, atque in Hungaros concitare funt conati. Verum fpe fua fruftrati funt, quod Poloni cunctis, quae optare poterant in conuentu Lublouienfi A. 1412. vt diximus, impetratis, nullam 1412 deinceps Hungaros laceffendi caufam háberent. Itaque Polonis opportune a foedere Veneto diuuifis, Sigismundus A. 1413. bel- 1413 lum reipublicae indixit. Praefuit huic adminiftrando Fridericus comes Ortenburgicus Cileienfibus comitibus affinitate iunctus, et Pipus de fcholaribus gente Italus. Profpere principio cedere videbantur omnia, at poftquam Pipus multo a Venetis auro corruptus aliter, ac fidum belliducem oportebat, omnia agere inftituit, Veneti viribus interea aucti, Hungaros connjuente duce memorabili clade affecere. Sigismundus feu belli male cedentis taedio affectus, feu potius concilii,. oecumenici, ad tollendum ecclefiae fchifma Conftantiae cogendi cupidus, quinquennales pactus inducias, bellum abrupit. His elapfis, cum fchifmatis exftinguendi ftudio Europam omnem percurfat, nec diuturno itineri, feu regiumHungaricum, feu caefareum aerarium fufficeret, copiofa non raro a Venetis accepit viae fubfidia, id quod in caufa fuit, vt illi vlterius in dies fuum in Dalmatia dominatum proferrent, atque Sigismundus multo eis aere obftrietus, id diffimulare cogeretur. Reftituta demum ecclefiae quiere regni primoribus paulo vehementius ftimulantibus, Venetos ad reftituendam S. coronae Dalmatiam armis adigere 1433 conftituerat, verum cum A. 1433. imperii Romani coronam Romae fufciperet, Eugenius IV. P. natione Venetus id ab eo gratiae loco poftulauit, atque etiam impetrauit, vt a bello popularibus eius inferendo abftineret. Sic nouis in dies enafcentibus obftaculis, Veneta respublica femet fenfim in plurium Dalmatiae vrbium, et infularum, partim a Ladislao Neapolitano coemptarum, partim variis promiflis ad focietatem fuam traductarum poffeffione firmauit: Hungariae tamen ordines nullo vnquam tempore ei facrae coronae fuae ditionum alienationi affenfum praebuere, qui, vt ea legitime fieret, prorfus neceffarius fuit. Sigismundus ipfe de iuribus fuis in Dalmatiam fuftentandis follicitus, et antiftites Hungaros ad Dalmatinas ecclefias no inare, et eorum nomina diplomatibus fubfcribere confueuit, quem morem ceteri poft eum reges ad hunc vfque diem imitari non defiere: fed neque longiffimae aetatis praefcriptio, repetitis Hungarorum interceffionibus vitiata, quidquam Venetis patrocinatur, quod celeberrimorum iurisconfultorum fententia, continua Europae principum praxi roborata, conftet, folam plurium etiam feculorum praefcriptionem, inter gentes minime locum habere (a). (a) Confule fi placet: La recherche des diuits du Roy et dela couronne, de France, par M. Jacques de Caffan. a Paris 1646. Item Traité touchant les droits du Roy trés Chretien fur plufieurs états poflédés par divers Princes Voifins. par M. Du Puy. > §. XVII. Sigismundi curis fublatum ecclefiae occidentalis fchifma. Poft Ruperti palatini caefaris obitum, ad Germanica comitia A. 1410. profectus Sigis. 1410 mundus pro fe ipfe fuffragium tulit, cui cum ceterorum quoque principum affenfus acceffiffet, die XX. Septembris e. a. Romano-Germanici imperatoris dignitatem obtinuit, qua non fine fingulari Dei prouidentia auctus, vt primogenitum ecclefiae filium decebat, in id illico ftudia, cogitationesque omnes tranftulit, vt trifte illud fchifma occidentale, quod ab A. 1389. quo Vrbanus VI. papa Romae 1389 obierat, ecclefiam dirum in modum diuexabat, radicitus tolleret. Tres tum eodem prorfus tempore pontificiam vfurpabant tiaram, Gregorius XII A. 1406. electus, fub Ladislai 1406 Neapolitani regis protectione Caietae agebat Petrus de Luna fub nomine Benedicti XIII. A. 1394. ab Auenionenfibus creatus, in 1394 Arragonia turbas ciebat: tertius denique Ioannes XXIII. prioribus A. 1410. Romae 1410 oppofitus fuit, cumque finguli canonice fe electos contenderent, fuofque et patronos, et affeclas haberent, eo demum res euafit, vt probi, doctique viri, quișnam e tribus pro. a Paris 1655. cap. V. Denique cl. Caroli Antonii |