ritate telonia erexerint , atque exaggerata
admodum tributa a transeuntibus exegerint;
ad abufum hunc corrigendum, ftatutum, vt
originariae priuilegiorum telonii literae co-
ram iudicibus exhiberentur : quae telonia
fraude irrepserant, tollerentur: tributum por-
ro cuiusuis loci adiunctis proportionatum ad
aequitatem reduceretur (a)." Quo priuati
metalliferorum fundorum domini ad diligen-
tiorem eorumdem culturam non sine aerarii
regii lucro excitarentur , rem metallurgicam
certis legibus temperare placuit (b). Seuere
vetitum, ne aurum , et argentum quocum-
que demum praetextu e regno eductum ex-
teris venumdaretur (c), vel ea, queis Hun-
garia abundabat , puta fal e vicinis prouin-
ciis in regnum inferretur (d). Monetae ar-
genteae valor nonnihil fub Sigismundo immu-
tatus fuit, cum enim fub Ludouico . M. de-
narii VI. pro grosso yno lato computaren-
tur, Sigismundus idmodi denarios nouos cu.
dere coepit, quorum VII. lato grosso aequi-
ualerent: sublatis poftea variis florenorum
generibus, vnicum valere voluit florenum
aureum, qui centum denariis nouis redime.
retur (e). Vt autem abominandam illam , au-
reos praesertim abradendi, circumcidendique

(a) Decret. VI. art. XXII. et XXIII,
(6) Decret. III. art. XIII.
c) Decret. II, art. XV. et XXI.
(d) Ibidem art. XX, et Decret. III. art. VIII.
C) Decret. III, art, VII, Decret. VI. art, XII.

consuetudinem eo efficacius profligaret, fingulis in ciuitatibus regios campfores consticuit, apud quos solos liceret, aurum cum argento , aut viciflim argentum cum auro commutare (a). His fere adminiculis, et subdi. torum commodo, et aerarii regii rationibus, vt nobis quidem videtur, egregie, vt ea ex. igebant tenipora, prospectum fuit.

S. XXI.

Nonnulla ad rem politicam, et iudiciariam

Spectantia. Occurrunt adhuc aliquae Sigismundi conftitutiones, quas hic minime filentio praetereundas putauimus. Etfi- minime dubitari poffit, olim quoque apud Hungaros in more fuille positum, vt illi, quibus aliquid mu. neris publici commiffum fuit, suam principi fidem iureiurando obftringerent, fiue tamen mos ille exoleuerit, feu nulla certa , ac determinata iuramenti forma ante eum diem exftiterit, Sigismundus omnium primus lege publica fanxit, vt, quicumque aliquem in re. gno magiftratum obtinuillet', in ipso eius aditu , iuramentum ea forma praeftaret, qua non folum iam ad fidem regi seruandam, verum etiam ad ea, quae dignitati suae ad nexa eranč officia, summa fidelitate , et exa

(a) Decret. II. arti XVIII et XIX,

O

ctitudine praestanda obligaretur: (a) neque enim ille principi, aut reipublicae fidelis dicendus eft , qui ea, quae muneris fui funt, negligere, aut fegnius, quam par eft, exequi non ducit fibi religioni. Quo profanam inter, et facram iurisdictionem concordiam tueretur Sigismundus, plus simplice vice fanxit, vt omnes caufae feu de iure, feu de consue tudine facrae , coram tribunali facro , ex ad. uerfo profanae coram secuları iudicio agita. rentur, neque iurisdiccio vna in alteram in. uolaret (6). Illud quoque indulfit praelatis, vt decimas fibi competentes per cenfuras ecclesiasticas poslint exigere (c). Modum poftea statutionis peragendae praescripfit (d). Taxas item tam in locis credibilibus, quam in cancellaria regia feu maiore, seu minore pendendas stabili lege definiuit (e). Primus denique, quod fciam, Sigismundus liberam colonis migrandi facultatem publica constitutione concessit , iis tamen oneribus , quibus domino fuo forte obftricti erant, prius persolutis , vel potius priftinam eis libertatem, qua fpoliari coeperant, restituit (f).

(A) Decreti VI. art. I.

Decreti 1. art. XIV. Decret. III. art. XII.

Dtcrcri IV. art. VI. (d) Decreti VI, art. VIII. et IX. (e) Ibidein art, X. XI. et XII.

Decreti II, art. XIV. XV et XVL

S. XXII.

Peculiaria quaedam Sigismundi instituta. Complura quidem prouidentiae, munificentiaeque suae monumenta reliquerat Sigismundus , sed quae temporum iniquitas penitus aboleuit: vt primum et ordinum regni suffragio, et Mariae coniugis voluntate, regnum pleno jure se adeptum vidit, quo gentem Hungaram infignium ingeniorum diuitem, bonis artibus, et fcientiis excoleret, Ludouici M. Coceri lui exemplo rem literariam nouis fubfidiis adiuuare, augereque inftituit. Itaque fcientiarum academiam post Quinque. ecclefienfem , alteram Budae in principe regni vrbe collocauit, vt ipfe cum docentium, tum difcentium non modo arbiter, verum et, iam mecaenas effe poffet. Hanc eamdem a. cademiam volente Sigismundo , solitis priui, legiis exornauit Bonifacius IX. perpetuo e, ius cancellario constituto, veteris Budae ad SS. Petrum et Paulum apoftolos praepofito (a). Vt bellicae laudis ardorem fuis infpiraret, A. 1408. die XII. Decembris instituit 1408 ordinem equitum draconis fub SS. Georgii equitis, et Barbarae virginis martyrum titu.

(a) Bonifacii IX. pont. breue meminimus nos legis

se olin in MSS. Heuenelianis,

lo, atque patrocinio (a). Multi ex Hungaris
in bellicae fortitudinis praemium equitum
horum syllabo fuere inscripti, quorum ipo-
fteri hodiedum eius ordinis fignum draconem
scuti gentilitii limbo complexum ostentant
quo in numero locum fpeciatim habet illustris.
sima domus Balaslia. İnter fuperbillima , ea-
demque plurima aedificia, illud imprimis Si-
gismundi magnificentiain commendabat, quod
Budenfi in arce posuit , nouuin palatium, Ro-
manam referens antiquitatem (b), murum prae-
terea arci circumduxit, ambulacrisque in fpe-
culariae porcicus fpeciem exornauit amoenit:
fimis, quoruin noftra adhuc aetate exstabant
vestigia, fed coeptum opus mors abrupit,
vti et pontem lapideum, qui Pestiensem ri-
pam cum Budensi coniungeret; (c) ceteram
quoque Hungariam copiofis, et elegantibus
ciuitatibus exornauit, quae vt numero inco-
larum, opibusque crescerent, eas moenibus
pro eius aetatis more aduersus vim omnem
circumuallauit , amplissimisque ad vtilitatem
publicam priuilegiis constabiliuit, florebant
hae subinde commensuratis cuiuis plagae-ar-

(a) Apographum diplomatis huius nobiscum coinmu.

nicauit doctissimus vir Stephanus Kaprinai , cum
de aliis difciplinis, tum vero de Historia patria

optime lane meritus.
(6) Fatetur id testis oculatus Windeckius cap. LXX.

et Ambrofius Camaldulenfis apud Aeneam Syluium
epift. 353
Antonius Bonfinius decadis IUI. lib. III,

w