§. XX. Magna Mathiae regis gloria confectum. Auitarum tot prouinciarum per Hungarum regem, quem cane, et angue peius oderat, fatque diu ludibrio habuerat, fibi ereptarum iacturam pacato vtcumque tranquilloque ani. mo tulit Fridericus, cum enim hoftium vbique imminentium manus euafurus, in octingentorum equitum comitatu Lincio excede ret, ferena fronte id vnum coram familiaribus repetebat: Maximam effe felicitatem re rum irrecuperabilium obliuionem (a). Inde in Germaniam delatus, fegniter admodum in id incubuit, vt amiffas ditiones armis recuperaret, nam vt erat in erogando parcus, ne aerarium fuum oneraret, nulla ipfe pro periculi magnitudine, bellique grauitate militum fupplementa colligi curauit: ac eo folum curas, ftudiaque fua intendit, vt Romani imperii principes ad arma corripienda, Matbiamque proprio et fumtu, et milite ex Auftria eiiciendum permoueret. Verum. illi feu Fri-1 dericus, feu Mathias Auftriacis terris potiretur, nil fiue Romano imperio, fiue fibi damni fore autumantes, vfitatas quidem fup. petias minime negabant, totam nihilominus belli molem fuis vnice humeris imponere ab nuebant, Cum itaque parum fibi in Germaniae principibus spei effe videret Fridericus. (a) Gerardus de Roo rerum Auftriacar. lib. X. miffis internunciis, Matbiam de pace interpellauit, perpetuam deinceps amicitiam pollicitus, fi fibi citra omne litrum Auftriam Carinthiam, atque Carnioliam integre refti. tueret. Rifere eam conditionem cum pacis arbitri, tum vero imprimis rex Mathias, qui nonnifi maximis fuis fumtibus bellum id confecerat quapropter caefari renunciari iuffit, fe quidem ditiones bello captas bona fide redd turum, verum non prius, quam caefar pro impenfis in bellum factis VII. centena aureorum millia fibi perfoluiffet. Haec cum vtriufque effent poftulata, ac neuter vel latum vnguem ab eis vellet recedere, pacis tractatio ad Mathiae vfque obitum protracta fuit. Ac huius quidem, quod et victor, et in tranquilla, ac fecura regnorum, iure armorum occupatorum, poffeffione fuit, petitio non iniqua videbatur, at Friderici, qui tot prouincias abfque vllo pretio recuperare voluit, duritiem cum multi alii principes, tum vero Maximilianus ipfe archidux filius improbabat, ac idcirco parentem fuum obteftabatur, ne obftinatione fua fpem ipfam auitas hereditates aliquando recuperandi profligaret, tempori potius cederet, ac cum aliqua feu pecuniae, feu ditionum iactura mediam quamdam concordiae cum victore rationem iniret: quod confilium aequitati admodum confonum vfque adeo Friderico ftomachum mouit, vt illum ab omnibus deinceps de republica confultationibus excluferit. Aliter Mathias eam in ferendo iudicio Maximiliani aequitatem aeftimare nouerat, vt enim eam placuiffe fibi facto ipfo declararet, CCC. vrnas generofi vini Hungarici, totidem boues, ac infuper XII. aureorum millia eidem dono mifit. Atque haec Friderici durities incaufa fuit, vt Matbias, quoad vixit, tranquille porro Auftriacis terris dominatus fuerit (a). §. XXI. Belli Turcici Impedimenta, et fucceffus. Bella tot annis contra vicinos principes Chriftianos gefta, fatis, fuperque indicant, non fuille in Mathiae poteftate, vt Turcas totis viribus aggrederetur, in quos eum et Romani pontifices, et plerique Europae principes per literas, et legatos, fubmillis etiam non raro fubfidiis pecuniariis, excitare non definebant. Ac reapfe apud plurimos eius aetatis fcriptores ille vapulat propterea, quod nimia Chriftianarum Germaniae ditionum fub iugum mittendarum appetentia laborans, regna integra orientem, et meri diem verfus per Turcas occupari fiuerit. Verum qui rerum, temporumque adiuncta, animo a praeiudicatis opinionibus alieno, expenderit, immerito eum adeo graui inuidiae obiectum fuiffe pronunciabit. Certe ad bel (a) Haec copiofius lege apud Bonfinium decade IV. lih. VI. lum Bohemis inferendum non fua fponte, fed ad multiplices et Romani pontificis, et Friderici caefaris adhortationes inuitus defcendit, neque ab eo integrum ei fuit poftea rullo aerarii fui Hungarici lucro, ac cum aliqua nominis fui infamia recedere: et tamen, quod mirere, hi ipfi principes Mathiae contra Turcas fegnitiem quam acerbiffime fugillabant, Bello Polonico non ipfe, fed Cafi mirus, et Fridericus initium dedere, vt adeo ad femet tuendum neceffario arma expedire neceffe habuerit. Quantis iniuriis caesar eum ad Auftriam bello laceffendam prouocauerit, fat copiofe fuis locis explicuimus. Praeterea, vt bellum totis viribus, et optato cum fucceffu in Turcas fufciperetur, firmam, fecuramque effe oportebat cum caefare pacem at huius tractatio quot annos abfumfit? quoties nulla Mathiae regis culpa interrupta adhaefit ? quoties Cafimirus et Fridericus, eo abfente' violatis induciis, Hungariam hoftiliter inuafere? quoties ad eum regno priuandum feditionem in Hungaria concitauere? cupiebant hi Mathiam bello cum Turcis occupari ea mente, vt is vi res illic fuas attereret, ficque debilitatus, fractusque eo facilius poftea per eds poffet debellari, aut certe, vt eo abfente Hungariam diriperent, ac poftremum quidem bellum Auftriacum nemo iam Mathiae vitio dabit, qui cogitauerit tum recte, cum ille rem fortiter contra Turcas ad Sauum gerebat, caefaris copias ditiffimis Hungariae partibus vaftitatem intuliffe. Hoc Chriftiano rum principum Mathiam quauis opportunita te oblata laceffendi ftudium, in ftabilienda pace durities, et in ea obferuanda turpis inconftantia in caufa fuere, vt ille, ne Hungariae fines Turcis diripiendos relinquerer, cum aliqua ditionum iactura inducias interdum cum eisdem pacifci fit coactus. Mu ta nihilominus et regis ipfius aufpiciis, et per idoneos belliduces praeclare, et vtiliter non raro contra Turcas acta fuere: adolefcens 1463 adhuc Mathias A. 1463. Laitzam cum vni-uerfa Boffnia expugnauerat: cumque Mabometes altero poft anno, hanc ipfum arcem innumera fuorum multitudine circumcinctam oppugnaret, fola Mathiae propediem adfuturi fama conterritus, foluta obfidione, caftris, et impedimentis ibidem relictis, prae1475 cipiti fuga difceffit. A. 1475. Sabacfium in Machouienfi banatu ad Saui ripam fitum mu nimentum, quinque Turcarum millibus caefis, armata manu expugnauit. Per Wayuodas quoque, et belliduces bellum feliciter adminiftratum fuit. Stephanus Moldauiae Wayuoda cum alias praeclare fines fuos tutatus fuit, tum vero A. 1475. quo memorabili victoria potitus centenis plura figna militaria Turcis erepta regi fuo tranfmifit. Stephanus de Bathor Tranffiluaniae Wayuoda, vir non vitae folum integritate, verum etiam militari fcientia confpicuus, in campo 1479 Kenyérmezö A. 1479. XXX. Turcarum millia internecione deleuit. Denique Paulus de Kinis poft multas hoftibus illatas clades A. 1482 1482. vniuerfam Seruiam et finibus regni, |
