ас regna pleraque, Mathiae armis parta, iuribus coronae effe detracta, et monarchiam ipfam laxatis quodammodo nexibus omnibus, ad interitum properare, neque aliam huius effe rationem plerique pronunciabant, quod Vladislaus exterus effet princeps, ac idcirco non eo, quo domeftici folent, ad Hungariae falutem, atque gloriam promouendam ferretur ftudio: Forenfes etenim, vt ipfi inquiebant, feu exteri ad folium euecti : priuatis rebus eorum intenti, priusquam mores, et confuetudinem buius Scythicae gentis ( quae ficuti regnum boc cum maxima fanguinis fui effufione, et fratrum fuorum caede aquifiuit ita ferro et armis modɔ quoque tutari solet) didi. ciffent, femper otio potius, et quieti, quam armis incubuerunt, quo factum eft, vt Rama, Seruia, Gallicia, Lodomeria, Bulgaria, Dalmatiaque, et alia quamplurima fortalitia per eorum incuriam ab hoc regno fint abalienata, adeo, ut dilaceratis extremitatibus, verendum mobis fit, ne boftiles impetus iam ad interiora etiam fe conuertant: quibus, aliisque id genus vfque adeo comitiorum animi concitati funt, vt folennem legem tulerint, fi Vla dislaus abfque mafculo herede obiret, nullum vnquam extera e domo ortum princi. pem regem Hungariae eligendi; ad quam fanctionem obferuandam omnes, qui aderant, iureiurando femet obligarunt, confecto ea 1505 de re inftrumento die XIV. Octobris e. a. praeter Thomam de Bakats S. R. E. cardinalem archiepifcopum Strigonienfem, decem epifcopi, XL. barones, et fenatores regni, nec non CLXXX. nobiles, comitatuumque, ac ciuitatum nuncii fubfcripfere(a), Equidem mirum videri poteft, folennia pacta cum Ma ximiliano caefare de hereditaria fucceffione propalam A, 1491, conclufa, tam cito e me, 1491 moria Hungarorum elabi potuiffe, totque viros doctrina, et virtute illuftres, ad datam ante iuratam fidem violandam, nouo femet iuramento obftringere voluiffe. Ceterum famigerati huius edicti alia longe, quam quae obtendebatur, fuit caufa: duorum adolefcentum e regni primoribus, ad folium Hunga ricum tacite tum afpirantium, ambitio: alter ex his erat Stephanus de Báthor aliquot poft annis ad palatinatum euectus, alter autem Joannes de Zápolya Stephani de Zápolya palatini ex Heduige Tefchinenfi duciffa filius: ille fanguine, et affinitate fibi iunctorum magnatum numero: hic equeftris ordinis quem omni humanitatis genere fibi deuinci re ftudebat, clientum multitudine praefta. bat: opibus autem, et diuitiis vterque ce teros omnes regni dynaftas antecedebant ; quamuis autem propterea, quod Vladislaus ad eum diem mafculo herede carebat, regnum vterque fpe deuorabant, at, quia alter alterius occulta ignorabat confilia, intima tum adhuc coniuncti amicitia, mira clientum fuorum confenfione, edictum illud perferri procurauere ; verum elapfis pluribus abhinc (4) Decretum hoc ex Mathia Belio recitatum vide in Annal. reg. Hung, ad h. a. annis, poftquam occultae Ioannis de Zápolya machinationes Batborio patuere, ob immen fam iam tum aemuli potentiam, de confiliorum fuorum fucceffu defperans, rupta momento amicitia, commutataque voluntate, conftantem deinceps ad obitum vfque illius ambitioni fe praebuit aduerfarium , atque tum etiam, cum ille poft Ludouici II. occafum regno reipfa potitus erat, Batborius nullis feu blanditiis, feu pollicitationibus permoueri potuit, vt illum regem fuum agnofceret, quin potius maximis fuis curis, ac laboribus, et profufis infuper largitioni bus id effecit, vt plurimis regni primori bus, atque proceribus ad partes fuas traductis, facro diademate, Zápolyae vertici detracto, Ferdinandus Auftriacus inauguraretur, atque fic domus Auftriaca in Hungaria fuccederet. Sed haec multo ferius, vt fuo loco commemoraturi fumus, euenere. regni ordines Rakofini congregati celebri illa fanctione edita, rempublicam Hungaricam curatum iri exiftimantes, nullis praeterea conftitutionibus ad communem omnium falutem perlatis, domum abiere, S. IX. Interea Edicto buic noua pace cum Maximiliano inita derogatur. Soluto Rakofienfi conuentu, rex Vladislaus non abs re vereri coepit, ne famigerato illo edicto Maximilianus caefar, paulo grauius offenfus, iniuriam fibi illatam bello vlcifce retur: ad quod propulfandum fibi nec animus, nec vires adeffent, alioquin et legione nigra, et reliqua ftabili militia ob ftipendio rum defectum dudum iam ante exautorata, vniuerfus regis Hungariae miles non plus fexcentis capitibus conftabat. Trifti hoc re rum fuarum pofitu, cum ipfe animaduerte ret, non ea iam fe pollere autoritate, vt fuos ad edictum id retractandum adigeret, quo faltem pronam fuam ad vetera pacta religiofe obferuanda voluntatem declararet, fimul autem, quantum in fua erat poteftate proniorem Auftriacis redderet in Hungaria fucceffionem, miffis ad Maximilianum nunciiş, ynicam filiolam fuam Annam alterutri e caefaris nepotibus Carolo, aut Ferdinando defpondendam obtulit. Hanc confiliis fuis opportunam fponfionem etfi cupide arripuit Maximilianus, altius tamen nupernum edi. etum Rakofienfe eius animo vulnus inflixerat, quam vt illud diffimulandum putaret : quapropter infequente anno 1506. valido 1506 cum exercitu Hungariam ingreffus, ad Pofonium fua explicuit caftra, belli oftentatione primum, tum fi id non proficeret, armis etiam Hungaros ad decretum fuum reuocandum coacturus. Inopinato eo belli ftrepitu perculfus Vladislaus continuo legatos Pofonium mifit, qui caefarem de fincera fua ad pacem colendam, priftinaque pacta obferuanda voluntate certiorem redderent: at caefar negauit fe vllam pacem admiffurum, nifi per quam fibi, domuique fuae promiffa A.1491. 1491 fucceffio in Hungaria confirmaretur, fed ne que de reftituendae concordiae conditionibus cum oratoribus regis tractaturum, nifi primores, proceresque regni folennem prius eautionem darent, omnia ea firma, et fan cta apud eos fore, quae ipfe cum oratoribus conclufiffet. Hanc caefaris denunciationem poftquam Vladislaus ad conuentum retulif fet, deliberatum aliquamdiu fuit, quid e reipublicae falute expediret: an edicto Rakofienfi totis viribus inhaerendum, armaque caefaris armis effent opponenda, vel potius ad bellum omne euitandum, nouo illo edicto antiquato, prioris concordiae conditiones renouandae forent; multi bellum paci antefe. rendum putauere: at quoniam ad illud cum victoriae fpe gerendum, et iufto militum numero, et neruo pecuniario, quo vtroque rex carebat, opus videbatur, nemo autem fere fuit e regni potioribus, qui vel militiam dare, vel fumtus in bellum erogare, aut denique ipfe fe periculo exponere in animum induceret, maxima cum Vladislai regis laetitia, omnes demum pacem amplectendam conclufere: lecti igitur funt oratores frater Gregorius de Frangepan, archiepifco pus Colocenfis, Georgius Szakmári Quinque. ecclefienfis, Petrus comes de S. Georgio iu dex curiae, Wayuoda Tranfiluaniae, et Moyfes Buzlai curiae regiae magifter, qui acce pta cum a rege, tum ab ordinibus regni plena agendi poteftate, Viennam fe fe ad Maximilianum caefarem contulere, quocum re nouatis veteribus pactis, optatam concordi |