impenfe fauebat , aulae Romanae ad tollendam genti Hungaricae electionis libertatem, molitiones, admodum turbulenta , patriaeque quam maxime iniqua fuere : meliore subinde Hungaris fortuna aspirante, regnum ad summum potentiae, gloriaeque apicem affurrexit, vsquedum diuturno otio, ac domefticis po. tiffimum diffenfionibus vehementer debilita. tum, eo demum recidit ; vt vicinis populis, ac praesertim Ottomannis in praedam cesserit. Quas regni noftri vicifficudines folito fcri.. bendi candore, et instituta breuitate, parte hac perfequemur.

A Wenceslao Bohemo, qui mixtae periodo initium dedit, ordiamur:

: Itaque ex comitiorum, quae post Andreae III. 1301 obitum, vere anni 1301. celebrata diximus,

decreto, Ioannes de Ilmur Colocensiym archiepifcopus cum legatis ceteris Pragam profectus, Wenceslao II. Bohemorum regi, communi gentis Hungaricae nomine, coronam, regnumque obtulit. Hic collaudatis ordinum regni in se studiis , plurium, quibus praeerat, populorum curas obtendens , reapfe autem lites, quas fibi eapropter cum Neapolitana aeque, ac Romana aulis intercessuras praeuidebat, declinaturus, delata in fibi coronam deprecatus fuit: monuit tamen legatos, vt, fi ita Hungaris videretur, vnicum, quem ex Iuditha, Rudolphi imperatoris filia suscepe. rat filium , itidem Wenceslaum , fibi alioquin olim in Bohemia fuccelsurum, fui loco regem eligerent, pollicitus vna, se vires regni fui omnes eo collaturum, vt eumdem aduer. sus Neapolitanam factionem tueretur.

Haec

cum Hungari rata habuiffent, Wenceslaus II. tex Bohemiae filium suum Gödingam vsque, Morauiae oppidum, deduxit, vbi obuios habuit vtriusque ordinis Hungariae primores: qui poftquam Wenceslai iunioris electionem et iureiurando, et solennibus tabulis, vtriusque partis subscriptione roboratis, confirmassent, tum primum pater filium eorumdem manibus consignauit. Incredibili totius gentis laetitia , er gratulatione acceptus nouus rex , splendido frequentique in comitatu Albamregiam deductus fuit. Hic quia cer. tis compertum erat nunciis, miffum a Bonifacio VIII. legatum pontificium Nicolaum Ostiensem propediem Hungariam fubiturum vt molitionibus omnibus, quas pro Carolo Roberto ille tentaturus erat, mature obicem ponerent, accelerandam decreuere Wenceslai inaugurationem, munere hoc , affiftentibus fex epifcopis, multisque illustribus viris, defunctus fuit Ioannes Colocensis archiepi. fcopus; (a) iure porro, ac legitime id olficii per Colocensem peragi poffe exiftimabant omnes , quod Strigonienlem ecclefiam id temporis pro vacante haberent; (b) Gregorium enim illius administratorem , hominem Caro. linarum ad eum diem partium ftudiofum, vt iam alibi meminimus, neque praelati Hun. gariae, neque cum his confencientes secu.

(a) Chronicon cap. LXXXIV 6) Diserte habetur ibidem: Sedes namque tune arebi.

episcopatus Strigonienfis vacabar.

lares regni primores pro legitimo archiepi.
fcopo agnofcebant (a). Quapropter hic quo-
que, cun se plerisque domi exolum videret,
nec a pontifice pallium, et confirmationem
vllo pacto impetrare poffet, paulo segnior
deinceps fuit in Caroli Roberti partibus suf-

tentandis, Atque hac ratione Wenceslaus 1301 Bohemus adulta aeftate A. 1301. folium con

fcendit, verum quia obteneram aetatem,
regno partium ftudiis distracto, rite moderan-
do impar fuit , triennium. prope deinceps
fpectator potius turbarum, quam rex in re-
gno exegit.

S. II.

Bonifacii VIII. P. machinae ad remouendum

e Jolio Hungarico. Wenceslaum. Wenceslaum , ob vicini patris vires, et potentiam, formidandum fibi aemulum opponi dolens Carolus Robertus, tempestiue ex Hungaria in Croatiam receflit , habitoque cum suis confilio , Bonifacium VIII. de rebus omnibus, quae ab Andreae III. exceffu in Hungaria acciderant, per celeres nuncios di. ligenter edocuit , quibus ille vltra modum commotus , ad scenicam illam clientis sui coronationem , Strigonii, vt diximus, peractam, aduersus legitimam Wenceslai Bohemi inaugurationem totis viribus tuendam se accinxit,

(a) Queritur de hoc pontifex in literis VIII. No

ueinbris e. a. ad legatuin datis in MSS. Romanis.

Primum igitur die XVII. Octobris eodem A.
1301. ad Nicolaum Ostiensem cardinalem , 1301
quem prius iam cum plena legati sedis apo-
stolicae potestate in Hungariam dimiferat,
literas dedit , quibus ei praecepit, vt loan-
ni de Ilmur Colocensi archiepiscopo grauiter
exprobraret, quod proximo legati aduentu
non exspectato, inconsulta fede pontificia,
ac aduersus ecclesiae Strigonienfis iura ,
Wenceslaum regem vngere, coronareque au-
sus fuerit, iuflit denique archiepiscopum sub
poena priuationis beneficii, Romam ad dicen-
dam caufam euocari, quadrimestri ad com-
parendum assignato (a). Verum priusquam
hae literae legato in Hungaria redderentur,
Ioannes de Ilmur Colocensium archiepiscopus
et aetate, et curarum mole consumtus Budae
obierat (b), magno sui apud omnes relicto
desiderio, morteque sua poenas fibi intenta
tas declinauit. Alteras literas eodem die,
et anno ad Wenceslaum II. Bohemiae regem
exarauit Bonifacius VIII. quibus eum repres

(a) Copiofius haec legi poffunt in literis pontificiis

in Annal. Reg Hung. Tom I. pag. 369,
(6) Chronicon cap cit. Inde , Albaregia poft coro-

nationen, Budam venerunt, ibique Ioannes arcbi.
episcopus ohdormiuit in Domino, et Iacobus episco-
pus Scepufienfis quieuit in pace: rumulantur autem
in ecclefia S. Ioannis apud FF. minores. Obiille
porro loannem inense Octobri A. 1301. vel inde
certum est, quod Boojfacius VIIL. dic VIII. NO-
uembris eodem anno Colocensem ecclesiam per ob.
itum loannis vacantem , fibi referuet.

1

>

per vim,

hendit , quod citra sedis Romanae, ad cuius
ius Hungariam pertinere contendit , affensum,
filium suum per Hungaros eligi , ac per Co.
locensem inaugurari palsus fuerit , monet
proinde, vt Nicolai, Ostiensis Cardinalis mo-
nitis obtemperet, filioque domum reuocato,
errorem admillum corrigat, vel certe, fi quid
in Hungariam iuris filio fuo effe exiftimaret,
caufam ad se Romam deferat (a). Ad haec
Wenceslaus paucis neruose admodum respon.
dit, nihil vel ab fe , vel a filio fuo
fraudem, ac dolum actum fuiffe: quodsi Cas
rolo Roberto idcirco regnum Hungariae de.
beatur , quod auiam nactus fit Mariam Hun-
garam, Stephani V. filiam, pari quoque iure
filium fuum effe instructum: vt qui ex Anna
Belge IV. regis filia ortum ducat : illo au.
tem natum fuum Carolo Roberto anteire,
quod hic a paucis facriosis rex proclamatus,
nec loco , nec ritu , nec diademate folito,
atqueadeo illegitime inauguratus fuerit; il.
lum autem plerique antiftites, ac potior re-
gni procerum, atque nobilium pars liberis
fuffragiis elegerint, nihilque eorum, quae
ad legitiinam apud Hungados coronationem
pertinent, praetermissum fuerit: quae cum
ita fint, non esse iam vel poteftatis, vel vo-
luntatis suae, filium reguo, omni iure iam suo,
spoliare: neque vllam omnino videri cau-
fam, eur is legitimo iure obtentam regni
Hungarici poffeffionem ad tribunal pontifici,

(6) In Annal. reg. Hung. Tom. I. pag. 370,