Page images
PDF
EPUB

figati metalli Hungaricis, Bohemicis, Auftriacis, aliisue peregrinis denariis e regno profcriptis, nouos denarios e fincerae probita. tatis argento procudi curauit, quorum fex, groffum qui etiam latus audiit (a), efficerent nonaginta autem, vno auri floreno commutarentur. Huius probitatis denariorum cum vis ingens iam procufa effet, pluribus per regnum locis menfas campforias collocauit, vbi veteres fubeftae fidei denarii cum nouis, non fine aliquo camerae lucro permutarentur. Negotium hoc A. 1342. datum fuit Hyppolito Aruenfi comiti, 1342 camerarum regiarum praefecto, cui etiam tota rei monetariae inftaurandae cura, pro certa pecuniae fumma locata fuit (b). ` Eidem Carolo regi debemus aureae monetae Hungaricae initium, cum antea foli exteri Bizantini aurei fuum in Hungaria curfum haberent. Caroli regis aurei e puro auro adFlorentinorum imitationem percuffi, parte vna D. Ioannem Baptiftam, altera florem lilii referunt, atque idcirco aurei noftri diuturnis temporibus florenus auri appellati funt, eorumdem probitas, et pondus ad noftram vfque aetatem perdurauit, non item forma; paulo enim poft Ludouicus M. Caroli fucceffor D. Ioanni Baptiftae, Diuum Ladislaum regem, flori autem liliato infignia fua regia fuffecit. Ex his fa

(a) Latorum grofforum communem fuiffe fub Carolo in Hungaria vfum difce ex Turotzii Chronico cap. XCVII.

(a) Vide Caroli I. decretum vnicum in eodice iuris patrii.

[ocr errors]

cile, vt opinor, lectores noftri conftituent, quae fuerit Carolinae monetae ad hodiernam ratio: fapienter iam ante nos obferuauit eruditus fane feriptor Daniel Cornides, latos groffos fub Carolo rege vfitatos propterea, quod effigie Deiparae virginis eos vetus Hungarica pietas infigniuerit, Marianorum traxiffe appellationem. Si igitur ex Caroli: decreto, denarii VI. groffum vnum latum feu Marianum, fi denarii XC. feu groffi lati XV. florenorum auri, feu nummum noftrum aureum valore exaequabant, patet denarios Carolinos hodiernis groffis, groffos autem Carolinos noftratibus Marianis fuppares fuiffe, nifi quod argenti probitate multum noftrorum temporum monetam argenteam fuperauerint (a). Denariorum non minus, quam grofforum Carolinorum probitas primum omnium fub Sigismundo rege vilioris metalli admixtione mutari, corrumpique coepit, nec vnquam deinceps ad Carolinae monetae rationem reuocata fuit, vfquedum non fine populi Hungarici commodo, ad vicinarum prouinciarum valorem deuolueretur.

[ocr errors]

(a) Non mediocriter id confirmatur inde, quod Ludouico M. imperante grofforum latorum quinquagena vnam argenti marcam effecerit, vt videre eft apnd Péterfi conciliorum Hung. Tom. I. pag. 170. Cum tamen hodie vicefimarii fexaginta ad marcain vnam argenti computentur.

§. XIII.

Cur Carolus domi inuidiae obiectus ? Etfi ob ea, quae hactenus fuccincta narraratione complexi fumus, et adhuc fuo loco breuiter attingemus, Carolus rex immortalem ad pofteros memoriam fit promeritus, vt tamen communis imperantium fors eft, aliquam apud fuos inuidiam euitare non potuit, ob noua quaedam aut eo conniuente, aut etiam vltro volente in monarchiam Hungaricam introducta. Nos fingula pro inftituto noftro fumma fide,et candore diligenter explicabimus. Doluit imprimis vniuerfo cleri Hungarici corpori, cum Ioannes XXII. PP. praelatos eligendi ius et longa confuetudine roboratum, et nouiffima F. Gentilis conftitutione anno 1309. confirmatum capitulis ademit, omniumque Hunga riae ecclefiarum prouifionem A. 1317. fedi apoftolicae referuauit, idque Carolo rege regni fui initiis affentiente: quamuis autem complura capitula, ac nominatim Strigonienfe a priftino iure fuo minime recefferint, ac porro etiam poft Ioannis XXII. referuationem, praelatos fuos canonice eligere perrexerint,(a) quae tamen inter primas fub id tempus vacare

iis

(a) Tsanadini archiepifcopi Strigonienfis electionem in ecclefia Strigonienfi A. 1330. peractam effe, fidem facit pontifex ipfe Ioannes XXII. in literis, quas vide in hiftor. epifcop. Quinqueecclef. Tom. II. pag. 350. Eiusdem Tsanadini in Agrienfem epifcopum electionem canonicain, et confirmationem A. 1323. factam vide in epifcop. Agrienf Tom. I. pag. 255:

1309

1317

[ocr errors]

coepit, Colocenfis ecclefia, iure fuo, rege ipfo annuente, fpoliata fuit. Res fic habuit: 1312 Vincentio archiepifcopo A.1312. fatis functo, Colocenfes, et Batfienfes canonici pro rerepto iure, et more in vnum congregati, omnibus, quae lege canonica praefcripta fuere, rite obferuatis, vnanimi fuffragio metropolitam fibi delegere Demetrium capituli Colocenfis praepofitum maiorem: is electioni fuae vltro confenfit, cumque ad vindicanda, quae poft Vincentii metropolitae mortem Stephanus Seruiae et Bolfniae banus per vim occupauerat, Colocenfis ecclefiae bona, atque ad vlteriores rapinas, et dire ptiones impediendas, illius domi praefentia fumme effet necellaria, cum vtriusque capituli nunciis, fuos quoque procuratores Auenionem ad Clementem V. PP. mifit, partim abfentiam fuam excufaturos, partim confir mationem petituros. Pontifex reiectis excufationibus omnibus, breui die XXIX. De1313 cembris A. 1313. dato, monuit Demetrium, vt, fi in fede, ad quam electus erat, confirmari cuperet, ipfe in perfona fedem apoftolicam accederet (a). Hunc in modum re in longius dilata, Clemens V. die XXIII. Apri1314 lis A. 1314. diem fuum obiit, fedamque pontificiam biennio, et amplius vacaturam reliquit. Interea Demetrius electi archiepifcopi

(4) Haec fumma fide excerpfimus ex citato Clementis V. PP. breui, quod inter MSS. Romana affer.

[merged small][ocr errors][ocr errors]

Colocenfis titulo, et poteftate vfus, regiis etiam diplomatibus fub idem tempus editis hoc nomine fubfcribi confueuit (a). Subinde Ioanne XXII. die VII. Augufti A. 1316. ad 1316 pontificatum promoto, Colocenfis, et Batfienfis capitulorum nuncii, atque Demetrii procuratores priores preces fuas iterarunt. Nouus pontifex caufa tota rite examinata; etfi electionem tam quoad modum, quam quoad electi perfonam, vitio omni carentem, atque ad leges canonicas exactam, et omni ex parte legitimam, et agnofceret, et propalam confiteretur, ea tamen vnice de caufa, quod Hungariae ecclefiarum prouifionem fibi vni referuare in animo conftitutum iam habebat, ac vc primae huius vacationis opportunitate, ius collationis facto ipfo conftabiliret, Demetrii electione ex plenitudine poteftatis cal fata, fratrem Ladislaum ex minorum S. Francifci ordine presbyterum die XV. Augufti

A.

1317. Colocenfi, et Batfienfi ecclefiis canonice vnitis praefecit archiepifcopum : cui nominationi Carolus quoque rex in pontificis gratiam, haud grauate fubfcripfit, vt qui F. Ladislaum ob fingularem virtutem, atque fcientiam plurimi faciebat (b). Quo animo gemina capitula canonicam electionem fuam fine caufa antiquari tulerint, quo item Demetrius iure fuo citra vllam culpam fe priuari, atque e gefta quadriennio fere electi

(4) Cl. Pray hierarchiae Parte II. pag. 69. Not, b).
(b) Ex literis loannis XXII, PP, quas vide hierarchiae
Hung, parte II. pag. 69.

« PreviousContinue »