Page images
PDF
EPUB

metropolitae dignitate, ad priftinum praepofiti Colocenfis ftallum detrudi fe fenferit, pronum erit cuiuis arbitrari. Idem Ioannes XXII. PP. eodem plane anno in Hungariam introduxit famigeratum illud annatarum vectigal, quo beneficiati e primi anni fui fructibus, dimidiam partem camerae apoftolicae cedere cogebantur. Submiffi Auenione collectores pontificii, nouae huic exactioni A. 1318 1318. initium dedere (a), quod cum bona Caroli regis venia fuum in Hungaria curfum obtinuiffet, nouum rurfum tributi genus A. 1332 1332. clero Hungarico impofitum fuit, vt videlicet, quemadmodum in concilio Viennae 1312 Allobrogum A. 1312. celebrato feffione III. fancitum erat, beneficiati omnes nullo difcrimine, decimam reddituum fuorum partem per fexennium integrum fubfidii ad terram fanctam titulo, camerae apoftolicae. inferrent (b). Vtrumque hoc exactionis genus clero tam feculari, quam regulari graue admodum accidiffe vel illud argumento eft, quod multi locupletiffimorum etiam in regno facer. dotiorum praelati, penfum fibi commenfu. ratum per plures annos integre dependere nequiuerint, ac non pauci, cum aes colle ctoribus pontificiis numerandum deerat, res fuas pretiofas pignori locare fint coacti. His viis cum non contemnendam pecuniae vim e regno educi videret rex Carolus, id faltem

(a) Hiftor. epifcop. Quinqueeccles. Tom. II. pag. 327. (b) Ibidem pag. 356

faltem effecit, vt e tota fumma, in ditionibus fuis collecta, pars tertia ad aerarium fuum regium deriuaretur (a). Onera haec leuius ferri poterant, nifi grauiora his adhuc ordini ecclefiaftico domi fuiffent perpetienda. Haec autem fere querelarum, quas clerus Hungaricus ad Benedictum XII. pontificem circa A. 1338. detulit, fuere capita, quae 1338 nos nous notitiis, quas ex literis pontificiis haufimus, breuiter illuftrabimus. Imprimis vita functorum praelatorum facultates ita avare fifcus regius occupabat, vt vix tantum fupereffet interdum, quod corpori pro dignitate, et confuetudine humando fufficeret. Vacantium facerdotiorum bona, contra quam Stephano III. rege A. 1169. prouide, fa- 1169 pienterque conftitutum fuiffe, fuo loco meminimus (b), non iam capitulis, aliisue ecclefiafticis viris, fed fecularibus adminiftranda committebantur, qui neglectis ecclefiae neceffitatibus, potiorem prouentuum partem procurationis, et defenfionis praetextu abliguriebant, ac infuper non parum e ditionibus per vicinos decerpi, auellique diffimulabant: malignae idmodi adminiftrationi potiffimum expofita fuit Colocenfis, et Batfienfis ecclefia poft F. Ladislai archiepifcopi fui 1335. obitum, idque eo grauiore fuo damno, 1335 quod cum pontifex ius de idoneo paftore pro

(4) Ibidem pag. 376.

(6) Vide notitiae noftrae Parte I, in rebus Stephani

II. §. VII.

PALMA P. II.

E

uidendi, fibi foli referuatum vellet, rex autem obfifteret, fedes haec feptennio integro 1343 ad annum vfque 1343. quo iam Ludouicus M. rerum potitus fuit, vacauerit. Nil fiue clerus Hungaricus, fiue Benedictus XII. pontifex intentatum reliquit, quo Carolum regem eo pertraheret, vt memorati archiepifcopatus bona omnia pro verere inftituto capitulis procuranda refignaret. At ille porro etiam firmus perftitit in fententia, cumque vehementius vrgeretur a pontifice, eam facti fui rationem reddidit, primo et muneris, et iuris effe regum Hungariae, vt ecclefiarum, quamdiu paftore fuo viduatae effent, curam, protectionem, et defenfionem ipfi fufciperent, tum vero ad ipfius archiepifcopatus Colocenfis commodum, et fecuritatem pertinere, vt eius caftra, et dominia paulo: valentioribus viribus per homines, militesque regios cuftodirentur, atque defenderen. tur, fecus eadem per Boffniae, et Seruiae banum citra omnem dubitationem direptum iri (a). Atque fic ad obitum vfque regis Caroli, nullo plane fucceffu, non fine praedictae ecclefiae damno difceptatum fuit. Illud etiam nouum, et graue videbatur clero Hungarico, quod praelati in ipfo beneficii

(a) Haec ex triplicibus Benedicti XII. P. literis ad Strigonienfem, et Agrienfem antiftites annis 1336. 1337. et 1338. exaratis, quas inter MSS, Romana poffidemus.

fui aditu, exaggeratam aeris fummam taxae nomine miniftris aulae dependere, regi veró quot annis archiepifcopi quidem CC. epifcopi autem L. marcas auri xenii titulo of ferre cogebantur. Praeter haec onera foli ecclefiaftico ftatui propria, etfi clerus Hungaricus ad militiam contra quosuis hoftes, non fecus, ac ceteri barones, et regni nobiles fumtibus fuis faciendam obligatus erat, id nihilominus ad malorum cumulum eidem acceffit fub Carolo, vt fifcus, et feculares bonorum ecclefiafticorum poffeffores, fi triginta annorum praefcriptionem probauiffent, in eorumdem dominio ftabilirentur, ecclefiafticis autem neque centenaria praefcriptio fuffragaretur, nifi diplomatibus regiis, aliisue authenticis inftrumentis fuum ius infuper coram iudicio demonftrauiffent, quod tamen vel eo ex capite arduum, atque difficile fuit, quod triplici factione per plures annos regnum defolante, cum alii tyranni, tum ve ro Matthaeus Trentfinienfis complurium praelatorum, et capitulorum tabularia diripuerint. Quas hactenus recenfuimus, querimoniae foli clero fuere propriae, fed neque feculari ordini cuncta Caroli regis acta, et inftituta probabantur. Sic nominatim ae. gre ferebant, fublatum penitus generalium regni comitiorum vfum,folos audiri aulae mi niftros,ac vnius regis imperio et leges perferri, et omnia gubernari: vt ordinibus regni nil aliud reliquum effet, quam obtemperare. Barones, obilesque regni de crimine delatos, citra rfitatam ad eum diem iudicii formam, non

C

[ocr errors]

folum magiftratibus, regis mandato deiici, verum etiam capite, et fortunis fpoliari. Has atque alias cum fecularium, tum ecclefiafticorum querelas ad fe non vna vice relatas Carolus, quod monarchia in ordinem redacta, nil fibi a quoquam metuendum videret, furda aure praeteriit, coeptoque femel tramiti porro etiam inftitit. Cum itaque nul1338 lam remedii fpem domi affulgere cernerent Hungari, fub A. 1338. clam ad Benedictum XII. pontificem praecipua querelarum fuarum capita perfcripfere, orantes, vt paterna cohortatione opportune adhibita, Carolum eist magis facilem, propitiumque redderet (a). Nec abs re id confilii tum illi fufceperant, cum enim optime noffent, fucceffionem in regno Neapolitano, quae Carolo regi imprimis cordi fuit, a fedis apoftolicae fauore: potiffimum pendere, nil dubitabant pontifi cis monita plurimum in animo illius momenti habitura: et vero credibile eft Carolum aliquid Benedicti XII. admonitioni detuliffe, quod conftet eum communi omnium ordinum luctu, et comploratione fuiffe poftea elatum: quod poftremum officii genus ii folummodo principes, qui a fuis amantur, a morte exIpectandum habent. Neque huc quidquam facit barbarum comitis Feliciani de genere Zaach palatini, et multo ante, et alia de de caufa attentatum: cum enim Cafimirus Polonus, Elifabethae reginae frater, officii cau

(a) Vide Odoricun Raynaldum, et Annal, reg,Hung, ad A, 1339.

« PreviousContinue »