Page images
PDF
EPUB

futuros! Romæ enim ad diuturnitatem imperii fempiternos ignes follicite et religiofe fervabant, nos vigilibus et vivis ignibus cuftodimur : quid dixi vivis et vigilibus? id fane improvifo lapfu prætervolavit, quippe nunc melius commemini, eos primo crepufculo extinguere fefe, et non nifi claro fudo fefe refufcitare. Attamen fpes eft, tandem iterum. domum noftram poffe inclarefcere, cum nemo inficias iverit duo maxima academiæ luminaria noftro collegio præfidere; quamvis illi nufquam majori forent in honore quam Romæ ; ibi enim vel virgines Veftales inextinctos eos, et infomnes totas noctes fervarent, vel forte ordini feraphico initiarentur flammei fratres. In hos denique optime quadrat hemistichon illud Virgilianum, igneus eft ollis vigor: immo pene inductus fum ut credam Horatium horum noftrorum ignium mentionem feciffe, major enim horum, dum ftat inter conjugem et liberos, micat inter omnes velut inter ignes luna minores. Non poffum autem præterire fædum Ovidii errorem, qui fic cecinit, " Nataque de flamma corpora nulla vides." Videmus enim paffim oberrantes igniculos hoc noftro igne genitos, hoc fi negaverit Ovidius, neceffum habebit uxoris pudicitiam vocare in dubium. Ad vos redeo, auditores; ne vos pœniteat tam molefti et formidolofi itineris, ecce convivium vobis apparatum! eccas menfas ad luxum Perficum extructas, et cibis conquifitiffimis onuftas, qui vel Apicianam gulam oblectent et deliniant! Ferunt enim Antonio et Cleopatra octo integros apros in epulis appofitos, vobis autem primo forculo hem quinquaginta faginatos apros cervifia conditanea per triennium maceratos, et tamen adhuc adeo callofos, ut vel caninos dentes delaffare valeant. Dein totidem optimos boves infigniter caudatos famulari nostro igni præ foribus recens affos; fed vereor ne omnem fuccum in patinam exudaverint. Ab his tot etiam en vitulina capita, fane craffa et carnofa, fed adeo pertenui cerebro, ut non fufficiat ad condimentum. Tum quidem et hædos plus minus centum, fed puto crebriori Veneris ufu nimium macros: arietes aliquot expectavimus fpeciofis et patulis cornubus, fed eos coqui noftri nondum fecum attulerunt ex oppido. Si quis aves mavult, habemus innumeras, turundis, et offis, et fcobinato cafeo diu altiles: inprimis, nefcio quod genus avium tam ingenio quam pluma vi

N 2

ride,

ride, unde eas e regione pfittacorum fufpicor afportatas; quæ quia gregatim femper volitant, et eodem fere loco nidulantur, eodem etiam difco apponentur; iis vero parce velim vefcamini, quia præterquam quod admodum crudi fint, et nihil in fe habeant folidi nutrimenti, scabiem etiam comedentibus protrudunt (modo vera tradit comestor.) Jam vero libere et genialiter epulamini; hic enim præfto eft miffus quem vobis præ omnibus commendo, prægrandis fcilicet gallinago, pertriennalem faginam adeo unguinofæ pinguedinis, ut illi vix fatis largum fit unum ferculum ampliffimum, roftro eofque prælongo et eduro, ut impune poffit cum elephante aut rhinocerote certamen ingredi; eam autem in hunc diem commode obtruncavimus, propterea quod prægrandium fimiorum more incepit puellis infidiari, et vim inferre mulieribus. Hunc fubfequuntur aves quædam Hibernicæ, nefcio quo nomine; fed inceffu et corporis filo gruibus perfimiles, quamvis utplurimum foleant in poftremam menfam affervari; hic quidem eft novus et rarus magis quam falutaris cibus: his itaque abftineatis moneo, funt enim efficaciffimi (modo vera tradit comestor) ad generandos pediculos inguinales; has igitur arbitror ego agafonibus utiliores futuras; nam cum fint naturæ vividæ, vegetæ, et faltaturientes, fi equis ftrigofis per podicem ingerantur, reddent eos protinus vivaciores et velociores quam fi decem vivas anguillas in ventre haberent. Anferes etiam complures afpicite, et hujus anni et fuperiorum argutos valde, et ranis Ariftophanicis vocaliores; quos quidem facile dignofcetis; mirum enim eft ni fe jam prodiderint fibilando, ftatim fortaffe audietis. Ova infuper aliquot habe mus, fed ea xaxx népaxos; frugum vero nihil præterquam mala et mefpila, eaque infœlicis arboris, nec fatis matura, præftabit itaque iterum ad folem fufpendi. Videtis appa ratus noftros, quæfo vos, quibus palato funt, commeffamini. Verum hariolor dicturos vos, epulas hasce, veluti nocturnæ illæ dapes quæ à dæmone veneficis apparantur, nullo condiri fale, vereorque ne difcedatis jejuniores quam venistis. Verum ad ea pergo quæ ad me propius attinent. mani fua habuere floralia, ruftici fua patilia, piftores fua fornacalia, nos quoque potiffimum hoc tempore rerum et negotiorum vacui, Socratico more ludere folemus. Itaque hofpitia leguleiorum fuos habent, quos vocant dominos,

Ro.

vel hinc indicantes quam fint honoris ambitiofi. Nos autem, academici, ad paternitatem quamproxime accedere cupientes id ficto nomine ufurpare geftimus, quod vero non audemus faltem nonnifi in occulto; quemadmodum puellæ nuptias luforias et puerperia folenniter fingunt, earum rerum quas anhelant et cupiunt, umbras captantes et amplectentes. Quorfum autem eo, qui proxime fe circumegit, anno intermiffa fuerit hæc folennitas, ego fane haud poffum divinare; nifi quod ii qui patres futuri erant, adeo ftrenue fe gefferint in oppido, ut is cui id negotii dabatur, tantorum mifertus laborum ultro jufferit eos ab hac cura otiofos effe. At vero unde eft quod ego tam fubito factus fum pater? Dii veftram fidem! Quid hoc eft prodigii Pliniana exuperantis portenta? numnam ego percuffo angue Tyrefiæ fatum expertus fum? ecqua me Theffala faga magico perfudit unguento? an denique ego à deo aliquo vitiatus, ut olim Cnoeus, virilitatem pactus fum ftupri pretium, ut fic repente ἐκ θηλείας εἰς ἄῤῥενά άλλα χθείην ἂν ? A quibufdam, audivi nuper domina. At cur videor illis parum mafculus? Ecquis Prifciani pudor? itane propria quæ maribus fœmineo generi tribuunt infulfi grammaticaftri! fcilicet quia fcyphos capaciffimos nunquam valui pancratice haurire; aut quia manus tenenda ftiva non occaluit, aut quia nunquam ad meridianum folem fupinus jacui feptennis bubulcus; fortaffe demum quod nunquam me virum præftiti, eo modo quo illi ganeones; verum utinam illi poffint tam facile exuere afinos, quam ego quicquid eft fœminæ ; at videte quam infubide, quam incogitate mihi objecerint id, quod ego jure optimo mihi vertam gloriæ. Namque et ipfe Demofthenes ab æmulis adverfariifque parum vir dictus eft. Q. itidem Hortenfius, omnium oratorum poft M. Tullium clariffimus, Dionyfia Pfaltria appellatus eft à L. Torquato. Cui ille, Dionyfia, inquit, malo equidem effe, quam quod tu Torquate, άμεσος, ἀγροδίαιτος, ἀπρόσυλος. Ego vero quicquid hoc domini aut dominæ eft à me longe amolior atque rejicio, nifi in roftris atque fubfelliis veftris, academici, dominari non cupio. Quis jam prohibebit me quin lætar tam aufpicato et fœlici omine, exultemque gaudio me tantis viris ejufdem opprobrii focietate conjunctum! Interea ut bonos omnes et præftantes fupra invidiam pofitos arbitror, ita hos lividos adeo omnium infimos

[blocks in formation]

puto, ut ne digni fint qui maledicant. Ad filios itaque pater me converto, quorum cerno fpeciofum numerum, et video etiam lepidulos nebulones occulto nutu me patrem fateri. De nominibus quæritis? Nolo fub nominibus ferculorum filios meos epulandos vobis tradere, id enim Tantali et Lycaonis feritati nimium effet affine; nec membrorum infignibo nominibus, ne putetis me pro integris hominibus tot frufta hominum genuiffe; nec ad vinorum genera eos nuncupare volupe eft, ne quicquid dixero, fit apoodiovvcov, et nihil ad Bacchum ; volo ad prædicamentorum numerum nominatos, ut fic et ingenuos natales et liberalem vitæ rationem exprimam; et eadem opera curabo, uti omnes ad aliquem gradum ante meum obitum provecti fint. Quod ad fales meos nolo ego edentulos, fic enim tritos, et veteres dicatis, et aniculam aliquam tuffientem eos expuiffe: proinde credo neminem fales meos dentatos inculpaturum, nifi qui ipfe nullos habet dentes, ideoque reprehenfurum, quia non funt ipfius fimiles. Et certe in præfens ego exoptarem obtigiffe mihi Horatii fortem, nempe ut effem falfamentarii filius, tunc enim fales mihi effent ad unguem, vos etiam fale ita pulchre defricatos dimitterem, ut noftros milites, qui nuper ab infula Reana capeffere fugam, non magis pœniteret falis petiti. Non libet mihi in confilio vobis exhibendo, mei gnati, gnaviter effe operofo, ne plus operæ vobis erudiendis quam gignendis infumpfiffe videar, tantum caveat quifque ne ex filio fiat nepos: liberique mei ne colant liberum, fi me velint patrem. Si qua ego alia præcepta dedero, ea lingua vernacula proferenda fentio: conaborque pro viribus ut omnia intelligatis. Cæterum exorandi funt mihi Neptunus, Apollo, Vulcanus, ut omnes dii fabri, uti latera mea vel tabulatis corroborare, vel ferreis laminis circumligare velint.Quinetiam et fupplicanda mihi eft dea Ceres, ut quæ humerum eburneum Pelopi dederit, mihi pariter latera pene abfumpta reparare dignetur. Neque enim eft cur miretur quibuflibet, fi poft tantum clamorem et tot filiorum genituram paulo infirmiora fint. In his itaque fenfu Neroniano ultra quam fatis eft moratus fum: nunc leges academicas veluti Romuli muros tranfiliens à Latinis ad Anglicana tranfcurro. Vos quibus iftæc arrident, aures atque animos nunc mihi attentos date.

[ocr errors]

In Sacrario habita pro Arte

ORATIO.

Beatiores reddit Homines Ars quam Ignorantia.

vice

Tametfi mihi, auditores, nihil magis jucundum fit atque optabile afpectu veftro affiduaque togatorum hominum frequentia, hoc etiam honorifico dicendi munere, quo ego una atque altera apud vos non ingrata opera perfunctus fum; tamen, fi quod res eft fateri liceat, femper ita fit, ut, cum neque meum ingenium, nec ftudiorum ratio ab hoc oratorio genere multum abhorreat, ego vix unquam mea voluntate, aut fponte ad dicendam accedam; mihi fi fuiffet integrum, vel huic vefpertino labori haud illibenter equidem parfiffem: nam quoniam ex libris et fententiis doctiffimorum hominum fic accepi, nihil vulgare, aut mediocre in oratore, ut nec in poeta poffe concedi, eumque oportere, qui orator effe meritò et haberi velit, omnium artium, omnefque fcientiæ circulari quodam fubfidio inftructum et confummatum effe; id quando mea ætas non fert, malui jam prius ea mihi fubfidia comparando, longo et acri studio illam laudem veram contendere, quam properato et præcoci ftylo falfam præripere. Qua animi cogitatione et confilio dum æftuo totus indies, et accendor, nullam unquam fenfi gravius impedimentum et moram, hoc frequenti interpellationis damno; nihil vero magis aluiffe ingenium, et, contra quam in corpore fit, bonam ei valetudinem confervaffe erudito et liberali otio. Hunc ego divinum Hefiodi fomnum, hos nocturnos Endymionis cum Luna congreffus effe crediderim; hunc illum duce Mercurio Promethei feceffum in altiffimas montis Caucafi folitudines, ubi fapientiffimus deum atque hominum evafit, utpote quem ipfe Jupiter de nuptiis Thetidis confultum iffe dicatur. Teftor ipfe lucos,

N 4

et

« PreviousContinue »