| Erar vel qui misit eas, vel qui edidit, fidem facilè suam tu- | Vlacci nomen præferentem, vel solum, vel “ cum uts entur, meam absolvunt. Hæc habui neque levia, atque altero" composuisse. Id quod tuam ipsum nomen neque ullo modo contemnenda, cur hunc Regii Sangui- Alexander Morus exemplis aliquot illius epistolæ subnis Clamorem opus tuum esse crediderim: famam con- scriptus, multis ejus rei testibus oculatis clariùs indicestantem, non vulgi, sed amplissimorum hominum per vit, quàm tu negare aut expedire te ullo pacto que biennium totum opinionem atque consensum, literas Si dicis, importunitati quorundam amicorum te hee de viri intelligentissimi atque honestissimi vicina ex urbe disse, ut epistolæ nomen tuum apponeres, non aliunde missas, quibus an quid certius in re præsertim longin- quàm ex ore tuo sic excusanti tibi occurro. Qui sola qua de inimico et extraneo homine, et omni infamia niter affirmas, et eo præsertim loco paginæ 39, in qua, jamdudum cooperto, expectandum fuerit aut requiren- ut credatur tibi enixè flagitas "tueri te tua, aliena tune dum, haud scio. Age vero; ne tu me tristem nimis et demum forte curaturum cum excussus propriis fueris obstinatum queraris, aliquanto laxiùs te habebo, quo Teipso itaque flagitante, credendum non est te nomen deinde fortiùs teneam atque constringam : quoniam tuum illi epistolæ fuisse subscripturum, tua nisi esset si attributum tibi librum elegantulum sic aversaris atque quod sequente pagina penè confiteris, tuamque ipse frashorres, contra hæc omnia quæ afferre hactenus potui dem detegis et fallaciam, qua fretus clamoris authoren te tam valida, tuam valere singularem et suspectissimam esse toties negas. "Nam quis non misereatur," inquis, met negationem patiar; remittam tibi hoc totum atque “hallucinationis tuæ cùm præfationem typograph largiar, non esse te hujus libelli, qui Regii Sanguinis tribuis modo, modo adimis: Clamorem totum in me Clamor inscribitur, authorem; et tamen, quod jam for- confers, qui ne particulam quidem ullam ejus ex ́nh” sitan expectas, non sic abibis. Constat iste liber et Hoc cui non suboleat? cum præfationis seu epistole coagmentatur proœmiis quibusdam et epilogis, epistola simul et Clamoris mentionem facis, Clamoris ne ullam ad Carolum, altera ad lectorem, clauditur carmine, al- quidem particulam conferri in te sinis; præfationis tero in Salmasium "Eucharistico,” altero in me diffa- nullam respuis, nullam inficiaris: immò quasi errocem matorio: si ullam hujus libri paginam, si versiculum meum videris propemodum ridere, quòd satis constarfortè unicum scripsisse aut contulisse, si edidisse, aut ter non dixerim tuam esse. Si insciente te et prorsus procurasse, aut suasisse, si denique edendo præfuisse, ignaro factum hoc dicis, ut nomen tuum subscribereaut vel operæ tantillum accommodasse te reperero, tur, primùm credibile non est quenquam esse ausam quandoquidem nemo alius existit, tu mihi solus totius mittendæ ad Regem epistolæ cum dedicato libro eroperis reus, et author, et clamator eris. Neque verò cusæ, alienum nomen ipso inconsulto subscribere, meam hanc severitatem, aut vehementem animum esse Complures deinde sunt, qui ex te ipso audierunt, cam dixeris; idem apud omnes fere gentes jure et æquis- tuam esse illam epistolam vel interrogantibus fatesimis legibus est comparatum. Quod ab omnibus rerere, vel ultrò ipse prædicares. Verùm tua vecse ceptissimum est adducam, jus civile imperatorium. fuerit, non admodum laboro; tune solos an cam uno aut altero" eam composueris; quod et hic pag. 41 subindicare ludibundus propè videris. Te istius ege non epistolæ duntaxat, sed et libelli infamissimi salun propè conscium, te ejusdem editorem aut edendi administrum, epistolæ ad Carolum aliquam multis exemplaribus divulgatæ subscriptorem notissimum, tr scriptorem etiam confessum, te ergò omnium legun consensu atque sententia totius operis authorem ipsum tuo ore convictum atque constrictum teneo. Hecq dicam testimonio tam remotus, et unde mihi tam liquid constare potuerint, si quæris, non fama, inquam, sola sed partim testibus religiosissimis qui coràm hæc mih sanctissimè asseverarunt, partim literis vel ad alios vel ad me scriptis. Literarum verba ipsa expromam, sor bentium nomina non edam; propterea quod in rebus alioqui notissimis necesse non habeo. Hem tibi iaprimis ab homine probo, et cui ad hanc rem pervestgandam haud mediocris facultas fuit, literas Haga Comitis ad me datas. Legito Institut. Justiniani, l. 4, de injuriis, tit. 4. Siquis ad infamiam alicujus libellum, aut carmen (aut historiam) scripserit, composuerit, ediderit, dolove malo fecerit, quo quid eorum fieret, &c. Adjiciunt aliæ leges; "Etiamsi alterius nomine ediderit, vel sine nomine." Et omnes decernunt eum pro authore habendum esse atque plectendum. Quæro nunc ex te, non utrùm Regii Sanguinis Clamorem, sed an præmissam Clamori epistolam Carolo dicatam, ullamve ejus particulam feceris, scripseris, edideris, edendamve curaveris? quæro an alteram ad lectorem, quæro denique an illud infame carmen condideris, aut vulgandum curaveris? nihildum ad hæc respondisti; si Clamorem ipsum tantummodo abdicasses, omnemque ejus particulam gnaviter ejurasses, salva fide evasisse te putabas, nosque probè ludificasse; epistolam videlicet ad Carolum filium, aut ad lectorem, carmen etiam iambum, Regii Sanguinis Clamorem non esse. Tu itaque sic breviter habeto, ne tergiversari in posteram queas, aut prævaricari; ne diverticulum ullum, aut latibulum sperare; ut jam sciant omnes quàm non mendax, sed veriloqua, aut saltem non de nibilo ista fama de te increbuerit, tu, inquam, sic habeto: me non fama solum, sed eo testimonio, quo nullum certius esse potest comperisse, te et libelli totius cui Regii Sanguinis Clamor est titulus, editionem administrasse, et operam typographicam correxisse, et epistolam illam ad Carolum secundum, Ex Literis Hag. Com. Exploratissimum mihi est, Morum ipsum Clames Regii Sanguinis exemplar nonnullis aliis imprimesdum obtulisse, antequam Vlaccus illud accepisset; sum corrigendis operarum erratis præfuisse; ab ip exemplaria, ut primum quodque absolutum est, catpluribus impertita ac dissipata. Viden' ut hæc dilucida atque distincta sint, ut nos noscere; verùm illa mordicus inficiari nimium tibi expedit, et simul pergis lacessere. Noli igitur, quod jam iterum moneo, me inculpare, si rursus quæ nolis nunc vicissim audieris. Sed videamus quid sit. Primùm occurrit mihi, nec opinatò, mea pro Pop. Anglicano De IPAT dubiis rumoribus collecta, sed data opera ac diligentia hominis iis in locis ac rebus versatissimi, pervestigata et inquisita, certissimis indiciis comprobata atque comperta? Atqui testem, inquies, unum jus omne rejecit: en itaque ex ore duorum testium, quo testimonio neque sacrum, neque civile jus quicquam amplius aut locu-fensio secunda, typis Vlacci malevoli mendosissimè ac pletius desiderat, firmatum à me omne verbum, ut di- malitiosissimè excusa; omissis nonnunquam verbis incitur, et corroboratum habebis. Accipe nunc sis quæ tegris, non sine structuræ totius atque sententiæ vel devir honestissimus idemque intelligentissimus et certò pravatione vel interitu. Quod ego omnes volo monitos, sibi cognita, et illic testatissima Amsterodamo sic scribit. qui mea curant legisse, nequid meum ex officina hominis inimici et veteratoris exire integrum aut sincerum Ex Literis Amsterodamo. existiment. Huic accessio est, Vlacci itidem mala merx, "Alexandri Mori fides publica." Ita ego quos à me longissimè summovisse ac protelasse sum ratus, eos vel invitus sub iisdem pellibus conjunctissimos mihi reperio. Sic est profecto; qui liberrimè riserit hos homines, sibi devinxerit. Cavendum sanè et procul fugiendum erit cui putaverint isti nasum esse aduncum; ne aliquando satis irrisi, irridentis naribus duntaxat uncis ipsi sese tanquam uniones hinc atque inde suspendant. Cognoscite verò nunc adversarium, siquis unquam fuit, degenerem, iniquum, odiosum. Nam ut primùm, nescio quo casu per amicum meum, non id agentem ut ab isto gratiam iniret ullam, intellexit me ad Clamorem Regii Sanguinis responsum in se edere, æstuare mens hominis conscia, et omnes in partes versare se cœpit. Inter alia trepidantis atque degeneris animi indicia, qui libellum modò famosum tam cupidè, tamque improbè in alios edidisset, libellum nunc supplicem ad legatum fœderatorum ordinum apud nos commorantem scribit, orans atque obsecrans, uti cum Dom. Protectore quam instantissimè de supprimenda mea defensione ageret. Cùm responsum tulisset impetrari nequaquam id posse, exire nihilominus in lucem, jamque adnavigare animadversorem in se librum cum spicilegio quodam et collectaneis facinorum suorum conturbatus, et huc, illuc cursitans, circumspectissimus deinde homo, totus in speculis est; oculos ab litore dimovere vix audet; ubi advenisse librum cognovit, suumque statim indicem sensit, prece nescio an pretio exorat librarium, ut exemplum illius libri ullum ne divenderet, donec ipse responsum suum confecisset; id est, ut commercii fidem violaret, donec iste "fidem publicam" conflasset. Ita bonus ille vir quingenta plus minus exempla rectè et emendatè edita suo arbitratu premit, dum Vlaccus interim jacturam alienam suum ratus compendium, quot sibi videtur mendosa imprimit. Bene agis, Vlacce, ut consuevisti; sed auctarium hoc damni quid sibi vult adjectum? cur appendices vos ipsos adjunxistis mihi, hominum importunissimi? nemone ut possit me velle, quin vos quoque vel ingratissimum unus unà ferre cogatur? Ergo ego, ut videtur, non cæcus, sed cæcias. quos volebam propellere nebulones, attraxi. Tu verò, adeone tibi, More, tuoque sive genio sive ingenio diffisus es, ut victurum te, et in manus hominum perventurum desperares, nisi te mihi asseclam quocunque irem, malè conciliatum agglutinares, et emptoribus etiam nolentibus te obtruderes ? verùm expertus jam didici quid sit picem attrectare; et erat hoc, opinor, haud minus Vlacci astutia provisum, qui non typographus solùm, sed arithmeticus, quod jam fateor, vetulus, Pa Certissimum est omnes ferè per hæc loca Morum pro authore illius libri habuisse, qui “Regii Sanguinis Clamor" inscribitur; nam et schedas à prælo exceptas ipse correxit, et aliqua exemplo subscriptum dedicatoriæ nomen Mori præferebant, cujus et ipse author Cerat; dixit enim ipse amico cuidam meo, se illius epistolæ authorem fuisse: immò nihil certius est, quam illam sibi Morum vel attribuisse, vel agnovisse pro sua. Verùm requiris adhunc tertium: non id quidem cogit lex, attamen indulget. Esto; largissima per me lege utere: potest fieri, ut terni opus sint testes: coarctatum tibi à me juris quicquam non dices. Addo jam 128 AC tertium. 3 Vides quàm largiter tibi admetiar: clara enim hæc sunt, quis neget? tu tamen scito clariora apud me esse, quæ datæ fidei causa reticeo, quam quæ nunc palam exhibeo. Quod si adhuc tamen vis cumulum, fortassis accedet. Interea nunc libero ac soluto animo ad reliqua proficiscor; quandoquidem id quod Deum Opt. Max. precatus sum, adeptum me esse spero, ut nemini videar, viro præsertim bono et intelligenti, incertis rumoribus elatus temerè, accusationem contra te falsam instituisse, nec fictis criminibus innocentem, quod quereris, et immeritum perfudisse, sed tectum atque duplicem veris redarguisse, latentem atque sectantem tenebras in lucem protraxisse: quod quidem et ex ipsa #testimonii claritate perspicuum esse reor, et in ipsis plurimorum hominum non conscientiis modò, sed et sermonibus, ubi hæc gesta sunt, clarius elucere. Quibus si ego testimonium denuntiare possem, obruerere, mihi crede, multitudine tot testium: quos tamen aliquando sponte sua veritati tam illustri, si opus erit, sua nomina palam daturos esse confido. Quòd si hanc probationis vim atque evidentiam, quam ne judex quidem severissimus repudiasset, tu falsam tamen esse, id quod incredibile est, contendere audebis, erit fortasse cur de tuo queraris atque deplores infortunio, aut iratum tibi atque infensum agnoscas Deum, qui per aliorum vel errorem vel mendacium assignati tibi hujus libelli illa alia tua dedecora in ecclesia diutius non ferenda, latiùs patefieri, et personam illam ecclesiasticam, quam circumfers impudentissimè, detrahi tibi voluerit; me cur incuses deinceps aut reprehendas non erit, immo nec unquam fuit, velles modò tua in nos commissa recog Ex alteris literis Haga Comitis. Dixit mihi Hage Comitis vir quidam primarius, habere se Regii Sanguinis Clamorem, cum ipsa Mori epistola. 66 " metuebat ne (C Alexandri Mori" neglecta "fides pub- | paria retulisse, et affixo tibi cognomento appositissimo Sed de his plus satis; infantissimo nune titulo ad librum ipsum veniamus: id quod te, ut video, non delectat; nam rectà eunti viam obstruis; et ægrotantam doctorculum nescio quem Crantzium cum lectulo et culcitra, tanquam aggerem aut vallum obdis tibi et transversum extrudis. Qui " æger,” ut ipse ait, et n fallor ægerrimus, id est maledicendi cupidissimus, bag scio an ventilata lodice vix se in cubitum erexerit, ■ hæc sua febriculosa somnia deliraret. Mox quasi te tamento jam facto subjicit," Scripsi propria manu et subsignavi licet æger corpore." Age jam tu, si vis, animam; nos resignemus; et lectori imprimis quid legaveris inspiciamus: multam, opinor, salutem; ne unciolam quidem; quid ergo? plorare: "Lege si potes et luge." Me verò, quòd ignotus minimè expectabam, secundum hæredem quincunce toto maledictorum aspergis. "Lege," inquis, " et luge sæculi vicem, in quo maledicentiæ tantum licet:" Luge potius tot insipientes doctorculos, quos nisi maturè caveat be sæculum, vereor ne propediem et lugeat et luat. T verò tum luxisses, cum inaudita audacia Salmasios homo privatus, extraneus, nulla injuria lacessitus, in universam Anglicanam remp. atque senatum fœdissi mis contumeliis bacchatus est: tum luxisses, cum probrosus ille anonymus Clamorem Regii Sanguinis in nos eructavit, nec acerbissimis modò verborum contmeliis ad rabiem usque furit ac sævit, sed nobiscum si agi oportere, decere, convenire, rationibus et argumentis, ut ipse putat, Christianis defendere conatur. Cognosce nunc, si potes, tuam ipse iniquitatem: cum externi, ad quos nostra nihil pertinent, nobis vel acerbissimè maledicunt, et maledicentiam ipsam defendust, vis omnes "legant:" cùm ego et pro meo in patriam officio, et magistratuum jussu, meos cives ac popalares. me denique ipsum probris omnibus læsum defendo, vis omnes "lugeant." Tum cavere lectorem jubes, e me "credat historicum." At neque tu Albertas 15 Crantzius; et hoc tibi edico caveas, ne ego antequam peroravero te citiùs mendacem, quàm tu me “fabelstorem" coarguas. “Quis et qualis sit iste Miltonas," inquis, "ignoro." Non displicet; neque enim tant est tuum nosse aut non nosse: Ego verò te statim novi et morbum tuum. "Quis sit," inquis, “ignero: libelli ejus satis docent." Indocilis ergo Crantzius, qu ignorat; temerarius item atque injurius, qui ignetum illæsus lædis, qui per calumniam ac maledicendi praproperam libidinem ex libro de divortiis, loco non citato, verbis aut non plenè aut perperam adscriptis, blas phemiæ falsò insimulas. Tu antè, quisquis es Crantzi in malam pestem abieris, quam dixisse me "Doctrinam Evangelii et Dom. nostri Jesu Christi de divortio esse diabolicam," usquam inveneris. Quòd si dixi fortasse, quam inde conficiunt vulgares interpretes doctrinam, qua post divortium necessariò factum, omne aliud matrimonium interdicunt, esse diabolicam, id esse blas accusas, quòd "innocentissimo typographo parcere non potuerim." Ergo Vlaccus qui me sibi prorsus ignotum petulantissimis convitiis adscripto nomine palam appetivit, tibi "innocentissimus" est. Audi ergo iterum, theologe, cui tu sacræ scientiæ vix initiatus mihi videris, audi quam te tuosque mores theologia sacra et sapientissimus præceptor dedoceat: qui absolvit improbum, et qui condemnat justum, abominationi Jehovæ sunt æquè ambo. Verùm haud scio utrum in me ex ignoto factum modò inimicum iniquior, an in amicum ipsum ineptior sis Morum: cujus predicatas virtutes tot vitiis ཏཾ།།ས = you 11 phemiam quo tu pacto evincis? nisi si fortè theologorum | illo quam infercis hic tuam in dubium vocat, qui me dictatis quibusvis contradicere, nunc primùm blasphemia est credenda. Quod autem affirmas doctrinam de divortiis "ab omnibus patribus à theologis veteribus et ehodiernis, ab omnibus academiis et ecclesiis Britannicis, Hollandicis, Gallicis" eodem modo explicari, scito te| vehementer hallucinari: et ignorantiam doctori tibi et præsertim reprehensori turpem prodere: quam si vacat, in eo libro, qui à me "Tetrachordon" est inscriptus, exues. Poteris ibi, si libet, discere, quam ego tueor sententiam eam et patrum aliquot, et summorum postea theologorum Buceri, Fagii, Martyris, Erasmi fuisse; quorum hic justo tractatu Phimostomum quendam doc-interpunctas, et prope alternas introducis, ut non torem, tui comparem, eademque ferè blaterantem refel- ornatum, sed maculis tantummodo variatum, non lit. Interea non miror laborare te tantopere de inhiben- Morum, sed morionem demisisse abs tuis laudidis divortiis, cùm animadverto etiam domi tuæ haud bus videaris. Pictor sanè eximius primam laudis leve accidere divortium solere; nimirum sensûs com- lineam cum litura ducis; "semper magnas inimicitias manis ab loquacitate tua. Quis enim mentis compos exercuit cum æmulis." Vitium narras, Crantzi, in miaut sententiæ suæ sic loquitur? "In Salmasio vix ipsi nistro evangelii quam minimè tolerandum; præsertim inimici aliud requirunt, quàm quod fuerit iracundior, et cùm "iis inimicitiis ipse," quod fateris, "nimia lomale conjugatus." Patere te doceri, doctorcule, quod quendi libertate, locum sæpe præbuerit." Deinde est pueruli sciant. Non requirebant illi quod fuit, sed quod arrogans et Gallicè " Altierus," et Spanhemii judicio non fuit. Ais me "Eunuchum dixisse Salmasium," et tuo. Hactenus nigro lapillo; nunc vario: "Fœlix quod nunquam dixi; duos tantummodo versus ex Eu- ingenium, nisi crabrones irritasset." Emulos nimirum uchi Terentiani prologo desumpsi, ut scenicum plo- suos, non ipse aquila, sed ut muscas olim scarabeus ille rantis exordium, et lamentabile ridiculum risu, ut par vespa filius. "Nullum novit Salmasius nobiliorem grat, exciperem. "Nihil minus quam Eunuchum" genium, si laboris tolerantior fuisset:" Ignavus igitur fuisse affirmas: id mea nihil refert. Tu tamen, quid Morus; et tamen semper genio satis indulsit. Additque bac in parte solus tam audacter pronuncies, cave. ipse Salmasius "variè læsisse uxorem suam :" Unde Adeone legum nescius ac rudis es, ut ullam rem diffi- protervus in matronas etiam Morus; " præter inconstilius probare te posse sine duobus testibus arbitreris? siderationem" quoque "tali homine indignam :" `Salmasio itaque judice, quid est Morus nisi morus? Hic autem fateor satis causæ fuisse, cur 66 ægrum" te subscriberes; manifestò enim febricitas. Qui sic tibi dixisse Salmasium ais, " siquid in" Pontia "peccavit " Morus," ego sum leno et uxor mea lena." Festivè tu quidem in hoc dramate personarum numerum auxisti, et uberem ridendi ansam, sicui otium esset, porrexisti. Verùm siquid hujusmodi Salmasius amico tibi et privatim, siquid incommodius de se vel de uxore familiariter locutus est, id tu, nisi planè delirares, amicitiam saltem reveritus et arcanum domesticum, non tam stolidè hoc in loco effutisses. Sed redis ad laudes, "acutum judicium Mori ;" adjunge "inconsiderationem" illam " tali homine indignam," res duas inter se conjunctissimas. "Fœlicitatem in concionando;" et infœlicitatem in scortando: par alterum in Mori laudibus appositissimum. Accedit corollari loco" trium linguarum peritia:" quæ professorem hunc tandem consummat nobis trilinguem; id est, cum supradictis virtutibus paulò plus quàm triobolarem. Cum voto denique finem facis ineptiendi; ut "Deus Christianorum" (modo enim reliquisse “Deos bonos" tuos videris) "hane mentem inspiret potestatibus, ut hanc scripturiendi licentiam Christianis infamem compescant." Vos itaque priores compescant, à quibus hæc omnis licentia primò exorta est: mihi mei defendendi jus ac potestatem adversus contumelias vestras, uti spero, non eripient. Intelliges tum ipse, quàm ego libens omni hoc genere contentionum supersedeam. Atque tibi jam, ut puto, satisfactum est: idque eò ampliùs feci, ed minitaris deinde; "siquando prodibit viri summi osthumus liber, Miltonius sentiet mortuos quoque ordere." Vos ipsi existimare potestis, qui vivum non ertimui, eundem mortuum quàm non reformidem. Eternum latrans exangues terreat umbras. mordacem in me mortuum emiseritis, scitote neque nelle neque mulso placatum à me iri. Cognoscetis an dego λόγον ἐπιτάφιον commodè possim scribere. "Dii woni," inquis, "quam niger est Miltonius, si fides Salasio?" at ipsam inferorum fuliginem si secum trahat, ne, Deo benè juvante, denigrare non poterit. Tu falmasii in me convitia ut lætè nunc refers! quasi pulaentum ægroto tibi hoc esset: contra illa convitia cùm gome, ut par atque æquum est, defendam, tunc tuum llud triste et querebundum rursus audiemus, "Lege et age" et illi" Dii boni" tui tunc rursus fortassè imorabuntur. Sed dic, quæso, sacrosancte theologiæ lector, quos tu Deos bonos colis ? vereor ne catechugenus hic potiùs, quàm doctor dicendus sis. Docent are litere unum esse bonum Deum. Tibi si Dii mi sunt, erit fortassis et bona Dea; cujus tu sacerdos mystagogus Corybantem in me nunc agis. Ego que in Morum attuli, quanquam tu "falsissima esse" refidenter affirmas, sciunt illi esse vera, qui rebus omnibus interfuere, quique nullum Geneva Crantzium tempore cognoverunt. Hoc sanè miretur quispiam hæc Mori fides publica est, quo pacto, quòve nomine a ista privata fides huc nobis ex grabatulo in præfaBem irrepsit. Iniquitas certè in me tua fidem de quòd doctorem te sacrosanctæ theologiæ cum amplis- | tum facere. In quo quid cani similius fieri abs te p simo phylacterio agnoscerem; doctoribus autem mirificè delector. 66 tuit? cujus ego allatrantis capiti, cùm os illud vehementer inflixissem, exclamas tu quidem et quæritars; mox ut esculentum esse comperisti, reversus blandulé, rodis simul et liguris. Tu verò mea ut non omnias attigisse debuisti, aut non corrupisse; nunc inimier librum meum non solùm excudisti, sed ultione vilissima deformatum ac mutilatum et adversariis hinc inde sessum exposuisti: quorum alterum rapacissimam lacelli cujusvis aviditatem tuam, alterum et tuam singlarem militiam et tuarum mercium improbitatem deckrat. Hæc tua sunt, Vlacce. Nunc remoto te circumpede herum tuum aggredi tandem ab latere aperto liberia licebit. Qui quamvis non modò intus turpis, et siła conscius, sed foris jam penè omnibus manifestus atque perspicuus sit, tamen cùm in audacia positam sibi esse spem unicam statuerit, absterso ore, ut in proverban sacro scortum illud, et assumpta non solum viri sancti oratione atque persona, sed sapientissimi quoque titulo Ecclesiastes novus cum mala cruce, et sacrarum literarum professor profanus incedit. Adeò ut mirentsr omnes in quo summa esse tot vitia reperirentur, in es illa omnia potuisse ab impudentia tam longè superari et | Nunc Vlaccum paucis diguemur: nam et Vlaccus responsat, typographus meus, et necessarius jam factus. Responsa hominis breviter collegam, ut perspiciatis quàm bellè quadrent. Es veterator, inquam, Vlacce. Sum bonus, inquit, “ arithmeticus." Et tamen queruntur, qui tibi expensum tulerunt, pessimè te numerare. Ego ad probitatis normam te exigo. Hem tibi, inquit, canonem logarithmicum! Sophistica hæc est, Vlacce, non logistica: perinde quasi idcirco solùm arithmeticam didicisses, quod in ea falsi regulam doceri audiveras. Clancularius es, inquam, et obæratus aufugisti. Tu mihi" sinuum tabulas," et "tangentium," "secantium" crepas. At quibus tecum ratio est, expensi tabulis te urgent: idque ipsum est quòd sinuosum te nimis, et alieni cupidiùs tangentem, et malè secantem queruntur. "Trigonometriam," inquis, "conversis sinubus in logarithmos artificialem absolvi." At artificia interim tua et versutias creditores luunt: Non trigonometram, sed tetragonum sine fraude cum illis te esse oportuit; non angulos et obliquitates, sed suum cuique metiri ac reddere. De cætero, ad tuam te confessionem ipsam rejicio. Londini, Parisiis, iniqui librarii, iniquum judicium, iniqui judices; tu solus integer et castus: at illi contra te unum omnes cùm audientur, vera esse ea quæ de te dixi, nemo non fatebitur. In me autem quàm scelestus fueris, facile evincam. Primùm scripsisti ad Hartlibium, petens, ut mea, siquid haberem, posses excudere; et simul de mea oculorum calamitate, essemne omnino orbus luminum, sedulò et quasi dolens quæsivisti: mox proditoriè, cùm intelligeres nihil tibi à me excudendum venire, cæcitatem mihi, quam quasi sollicitè modò et dolenter inquirebas, eam statim sceleratè insultans palam exprobrasti. Nam typographus, inquis, sum; "quid ad typographos tam magnæ controversiæ, nisi ut operam suam ?" Acutum sanè et typographicum! Non alius quisquam typographis plus hac in parte quàm ego concesserim. Num ergò tu famosissimo libello tuum subscribere professum nomen quasi author esses, debuisti? et cujus ex libris lucrari cupiebas, neque nunc primùm, ut audio, lucratus es, ejus nomen turpissimis contumeliis maculare, cum privilegio scilicet, licere tibi existimasti?" Bellum," inquis, “ erat;" et simul miratur tua vastitas, quòd, facta pace, bacchationes in me privatim tuas et singularem insolentiam impunè tibi esse noluerim. Nescis enim, vappa, quid belli ratio, in causa etiam longissimè diversa, ab- temulenta tua rabie discrepet. An siquis existimationem meam privatùs per causam belli famoso libro violaverit, ea mihi injuria devoranda est, ut ne possim, cùm visum erit, me justa et expectata defensione vindicare? "Non me puduit," inquis, "quanquam ignominiosè accusatum, alteram editionem adornare." At non omnes tibi similes sunt, Vlacce, ut non pudeat fidem, pudorem, omnia lucro postponere; cujus fœda cupiditas adeò vilem tibi et abjectum animum ingeneravit, ut tuis ipse typis teipsum graphicè nebulonem depinxisse non erubescas; eodemque tempore mihi maledicere, et meis ex libris quæs-ciùs, quàm miserationem adscivisti; ut ad “justam De Ego verò eorum quæ de te scripsi, More, cum “af finxerim" sanè nihil, affirmaverim autem ea quæ et creherrima passim fama, et mihi privatim testibus idoneis essent cognita, utrius hoc nostri " ad sempiternum dedecus" futurum sit, non id tuum, quod tamen tibi arrogas, judicium erit, sed, Dei voluntate, hominum integrorum sententiis dirimetur. Tu interim præfationis mihi (quid enim "tui præfatio" si nondum assequor) vel “12nissimi” vel “mendacissimi," quanquam uberrima tibi mendaciorum copia est, mitte "comparare." Testinenialium ut sis tibimet callidissimus æruscator, præfitionum tamen coactorem te mihi nolo. Nam quod ais, quæ de te protuli" ejusmodi esse, nemo ut sit eorum quibus paulo propius innotuisti, quamvis iniquior esset. quin falsitatis perpetuæ coarguat," id usque eò veritati planè contrarium est, ut eorum qui te "propius” ne runt, multi nuntiis, non nemo literis questus mecum sit huic me argumento facinorum tuorum tam uberi et copioso parùm satisfecisse; tantum abesse, quisquam ut finxerim, ut permultas, præclaras etiam, tuas res gestas silentio præterierim: se, si adfuissent, quod et optabant quoque nonnulli, largiore me palmarum turum accessione et copia facilè fuisse instructuros. Taun ergo illud "miserere," quo tu et operarius tuus, pa? bipedum odiosissimum, "misereri meam vicem" vultis ridiculè videri, vobis vestrisque vicibus moneo reserve tis, ego à me procul arceo: miserationes improborum cujusmodi sint, didici. Nam quid est, obsecro, quai miserationem hanc vestram inhumanam tandem can moverit? quòd “in te" nempe “bominem immeritan grassatus sim." At ô gemina impudentia, et conse rum par callosissimum! vosne ut audeatis vos “imm ritos" asseverare, nisi fortè vocis ambiguo colluditis, quorum alter Clamorem illum infamem atque infandun edidit, alter excudit, uterque divulgavit? Discant his omnes, quæ vos "cum bono Deo" affirmare soleatis. quàm sint pro nihilo habenda. Nec precationem fel |