Page images
PDF
EPUB

arguaris agnoscere in te ea, quæ vel "affinxisse" tibi | vel summorum hominum expectationi deesse, vel omnem me ais, vel in lucem protulisse.

inter tot mala abjecisse curam existimationis viden ut primùm de isto clamatore anonymo certum aliç.. comperiendi facultas data est, hominem aggredie De te, More, dictum hoc volo: quem ego (quamvis & nunc, quasi insons omnium atque insciens falsò te a

thorem, vel esse pro authore haud injuria habendaz statuo. Et cur sic statuam nunc audies. Prinn ego, neque hoc leve putaveris, famam commune consentientem, constantem sum sequutus; neque exn solùm quæ populi vox, et ab antiquis Dea credita est, et à nobis hodie vox Dei nuncupatur, sed eam etiam. ut legitimè tecum agi intelligas, quam jurisperiti i authoribus et probis et benè notis exortam, fidem ar>cere testimonio docent. Verè hoc dico et religie, me toto biennio nullum neque popularem, neque pers grinum convenisse, cum quo de isthoc libello sermones mihi fuissent, quin omnes una voce te ejus authorse. dici consentirent, neminem præter te alium nomiza rent. Ita universim obtinuit hæc fama, ut te pessin ipsum hujus rei testem producere. Recita tuum p testimonium.

Duæ sunt res quarum ego te postulabam: altera injuriarum, altera flagitiorum. Injuriarum, quòd libelli in nos clamosissimi author extitisses; nam quòd populum Anglicanum satis lædere existimares te non posse, nisi me eximiè præter cæteros læsisses, id ego honoricusari vocifereris) nefandi illius clamoris vel esse amihi potius, quàm contumeliæ duco. Flagitia verò tua commemorare, ut dignum erat, idcirco non gravabar, ut ostenderem, siquidem is est habendus clamoris author, qui edidit, et alius certè præter te nemo hactenus comparuit, quàmcasto ex ore clamor ille prorupisset. Quid tu ad hæc? negas te authorem illius libelli; et ita sedulò, ita prolixè negas, cùm tamen liber ille nequaquam tibi displiceat, ut magis mihi pertimuisse videare, ne illum librum scripsisse, quàm ne illa in te tot probra admisisse reperiaris; de quibus sic leviter et timidè, sed simul versutè ac veteratoriè te purgas, ut nemo non subesse ulcus perspiciat. Haud incallido fortasse consilio; nam quis unum libellum scripserit, quàm quis multa stupra fecerit, difficilior longè est probatio; libellus sine arbitris confici potuit; hæc sine sociis, et scelerum consciis non potuerunt: illic vestigia penè nulla necessariò apparent; hic plurima indicia et præcedunt, et unà adsunt, et subsequuntur. Itaque, si pernegasses ad te librum illum pertinere, arbitrabaris eadem opera et fidem meam de reliqua tua vita saltem apud longinquos infirmari, et mea credulitate atque injuria, qua te scilicet temere violassem, tuam magna ex parte levari infamiam: sin ire inficias de libello non posses, restare tibi hoc solum prævidebas, quo nihil difficilius erat aut acerbius, ut de moribus et flagitiis haud perfunctoriè respondendum tibi esset. Verùm ego nisi hoc doceo, nisi planum facio aut te authorem illius libelli famosissimi in nos esse, aut te satis causæ præbuisse cur pro authore meritò haberi debeas, non recuso quin abs te victus in hac causa cum dedecore atque pudore turpiter discedam; nullam à me culpam neque imprudentiæ, neque temeritatis, neque maledicentiæ deprecor.

Prodiit hoc biennio anonymus et probrosus liber, “Regii sanguinis clamor ad cœlum adversus Parricidas Anglicanos" inscriptus; in quo libro, cùm Respublica Anglorum tota, tum nominatim "Cromuellus," eo quidem tempore nostrorum exercituum imperator, nunc totius reipublicæ vir summus, omni verborum contumelia laceratur: secundùm eum, sic illi anonymo visum est, maledictorum pars maxima in me conjicitur. Vix suis integer schedulis liber iste in consilio mihi est traditus; ab eo mox consessu, qui quæstionibus tum præfuit, alter mittitur: significatum quoque est, expectari à me hanc operam reipub. navandam, ut huic importuno clamatori os obturarem. Verùm me, tum maximè, et infirma simul valetudo, et duorum funerum luctus domesticus, et defectum jam penitus oculorum lumen diversa longè sollicitudine urgebat: foris quoque adversarius ille prior, isti longè præferendus, impendebat; jamjamque se totis viribus incursurum indies minitabatur: quo derepente mortuo levatum me parte aliqua laboris ratus, et valetudine partim desperata, partim restituta, utcunque confirmatus, ne omnino

Testimonium Mori, pag. 10.

"Neque verò tacui, si cui fortè subiit aliquid ejusmi 'suspicari, sed palam et exertè respondi reclamans, co“questusque sum invito supponi mihi fœtum alieza. "siquidem illius auctor libri vel ex parte vel in t "existimarer."

[ocr errors]

Quamvis hoc falsum sit tacuisse te, aut reclamasse quod plurimi testantur, qui te de eo libro et confitenteal et gloriantem audierunt, dum hoc tutum tibi, aut lượ aut honori credidisti fore, hìc tamen vides, quam fuerit concepta altè, nec sine causa proculdubio, bomnum opinio, ut ne familiaribus quidem tuis persuepotueris, quo minùs "reclamantem” te et “ce rentem" atque "invitum" illius libri authorem “ vel es parte vel in totum existimarint." Quid si ego, q nostris partibus inimicissimum esse, et de repa nostra pessimè solere loqui intelligerem, hac plusquam fama nixus, hac hominum non vulgarium comm opinione atque consensu adductus, hoc pro certo sup sissem, te hunc libellum composuisse? Tu contra qu affers, quamobrem tantæ hominum, etiam amicorve tuorum consensioni de inimico nostro facilè bale fidem non debuerim? Factum negas. At quotus que est reorum, qui multis etiam testibus in jud convictus atque damnatus in ipso supplicii loco, :* etiam pœna capitali jamjam plectendus est, persegur crimen suum non soleat; immò secretum quodvis actæ vitæ facinus suum proferre in lucem non ma cujus pœnas meritas dare se nunc dicat, quàm de crimine confiteri de quo sit condemnatus? Acr quod is tum negat, cùm sententia jam lata, cùm expa dita et imminente jam securi, nihil juvat neque process negare: tu propterea, quòd prodest, quòd est cur tuas, quòd manendum tibi in iis provinciis si faterr non esset, idcirco negas. Pacis articulos inter nos Fœderatas Provincias "Latinè conditos" vertisse:

[ocr errors]

dicis. Legito itaque nonum, decimum, et undecimum, | aliquot tuorum opinionem valere debeat, non video. quos tu cùm vertebas, solùm vertere debuisti.

Articulus pacis nonus.

Quod neutra dictarum rerump. hostes alterius reimpub. declaratos vel declarandos, in ejus dominia reecipiet, neque eorum alicui in prædictis locis vel aliò E quocunque, etiam extra sua dominia auxilium, consilium, hospitium, concedet, nec istiusmodi hostibus ullum auxilium, consilium, hospitium, favorem, pecunias præstari permittet.

Articulus decimus.

Quòd si alterutra dictarum rerumpub. aliquem suum fuisse et esse hostem, et in sua dominia receptum esse, aut ibidem commorari per literas suas publicas alteri significaverit, tunc illa resp. quæ hujusmodi literas receperit, intra spatium viginti octo dierum tenebitur dicto hosti mandare, ut extra sua dominia exeat. Et siquis prædictorum hostium intra quindecimum diem non exiverit, singuli morte et amissione bonorum multabuntur.

Articulus undecimus.

Quod nullus hostis publicus reip. Angliæ in aliqua oppida, vel alia loca recipietur; neque Domini Ordines Generales alicui hujusmodi hosti publico in locis prædictis, pecuniis, commeatu, aut alio quocunque modo auxilium, consilium, aut favorem dari permittent. Hæccine audis? quàm diligenter, quàm severè ab utraque republica tribus continuis articulis cautum atque provisum sit, nequis alterius hostis ab alterutra hospitio vel tecto recipiatur; qui hostis declaratus vel declarandus ab alterutra sit, ei ut aqua et igni ab altera sit interdicendum, ut morte etiam multandus sit, ni intra dies quindecim post denunciatum sibi discessum sarcinas collegerit? Hæccine, inquam, sine metu ac trepidatione audis? qui si hostis esse aut fuisse deprehendėris, nosque ut viros fortes decet, in sententia persistemus, neque articulos otiosos ad numerum duntaxat composuimus, ubi tua illa stipendia, et sacrarum historiarum professiones? cui de tota illa ditione intra paucos dies decedendum erit ; et relictis historiis, illa vitæ tuæ fabula nequissima nescio quibus in terris peragenda. Quis enim hostis noster magis publicus est dicendus, quam is, qui libro famosissimo in vulgus edito totam Angliæ rempub. inhumanissimis verborum contumeliis proseindit atque dilaniat? latrocinii, cœdis, perduellionis, impietatis, parricidii, immò novo prorsus vocabulo deicidii demùm incusat; omnes principes, populos, nationes in nos, tanquam in monstra ac pestes generis humani ad arma, quantum in se est, concitat; et quasi ad commune atque sacrum bellum nobis inferendum hortatur? Hunc tu confecisse librum nisi pertinaciter negares, nullus nunc locus consistendi iis in locis tibi sset. Cum igitur tibi tam sit omnino periculosum fateri, cùm incolumitatis et commodorum tuorum, ac prope salutis tam vehementer intersit librum istum jurare, cur tua inimici et improbissimi hominis negatio contra famam constantem, immò verò quod plus est, contra tot hominum satis perspicacium, et amicorum

At enim dicis, non te solum negasse; testem habere "reverendum antistitem Ottonum," qui clarissimum Durum "admonuerit te illius libri non esse auctorem, sibi probè notum auctorem longè alium." Itaque ex ipsis Duræi literis ostendam, neque probè hoc novisse Ottonum, neque testem omnino esse, vel siquid testatur, ex eo reddi te multo quàm antea suspectiorem.

Ex Literis Duræi, Haga, April 14 1654.

Quod ad responsum Miltoni ad eum librum, cui titulus Regii Sanguinis Clamor: equidem à ministro quodam Midelburgensi, qui Mori perfamiliaris est, certior sum factus, Morum non esse illius libri authorem, sed ministrum quendam Gallicum, quem Morus sub conditione silentii eidem nominavit.

Et ex alteris Amsterodamo, April 18. 1654. Cum D. Ottono colloquutus sum; hic quidem acerrimè regius est, et Moro perquam intimus; idque mihi dixit, quod superioribus literis ad te scripsi, Morum non esse "Clamoris Regii Sanguinis" authorem.

Ex quibus hoc in primis nemo non intelligit, Ottono, ut qui partibus regiis addictissimus, nobis inimicissimus, Moro à secretis sit, ne si sua quidem fide quicquam afferat, credendum esse. Nunc autem cùm apertè fateatur Ottonus, quicquid hac de re sciat, abs te hausisse, tua sola authoritate niti, tuum hoc apud se depositum arcanum esse, non hoc Ottoni testimonium, sed tua adhuc sola negatio est: immò verò potiùs tua clara confessio dicenda erit, illius te libelli vel componendi vel procurandi cum paucissimis esse conscium; si non authorem, at certè socium et administrum; vel tua opera vel tuo consilio librum illum fuisse editum. Quod si ita est, ut est sanè per tuum testem, ex tuometipsius ore verisimillimum, equidem haud metuo, ne te falsò insimulasse dicar, si vel authorem ipsum affirmaverim te, vel eodem numero habuerim. Quis non jam planè perspiciat, quàm penitùs ex sinu tuo liber iste prodierit? quàm non de nihilo constantissima de te ista fama invaluerit? verùm adhuc clarius hoc idem statim perspicere cuivis licebit. Jam enim à fama, quod postmodum apparebit, minimè fallaci, ne vocis invidia contra me utaris, ad justam probationem et compertissimos mihi testes transeo. Accipe in primis literarum partem, quæ haud ita multo pòst Lugduno Batavorum sunt datæ, quàm libellus iste clamosus Hage-Comitis est editus. Missæ sunt hæ literæ ad amicum quendam meum ab homine et docto et prudente, et rerum peritissimo, mihi satis noto, et in Hollandia notissimo: in quibus libelli cujusdam famosi facta mentione, hæc statim verba subjungit.

[blocks in formation]

vel qui misit eas, vel qui edidit, fidem facilè suam tu- | Vlacci nomen præferentem, vel solum, vel “ cum unentur, meam absolvunt. Hæc habui neque levia, atque altero" composuisse. Id quod tuum ipsum nomea neque ullo modo contemnenda, cur hunc Regii Sangui- Alexander Morus exemplis aliquot illius epistolæ subnis Clamorem opus tuum esse crediderim: famam con- scriptus, multis ejus rei testibus oculatis clariùs indirastantem, non vulgi, sed amplissimorum hominum per vit, quàm tu negare aut expedire te ullo pacto que biennium totum opinionem atque consensum, literas Si dicis, importunitati quorundam amicorum te hoe de viri intelligentissimi atque honestissimi vicina ex urbe disse, ut epistolæ nomen tuum apponeres, non alineate missas, quibus an quid certius in re præsertim longin- quàm ex ore tuo sic excusanti tibi occurro. Qui sele qua de inimico et extraneo homine, et omni infamia niter affirmas, et eo præsertim loco paginæ 39, in qa jamdudum cooperto, expectandum fuerit aut requiren- ut credatur tibi enixè flagitas “tueri te tua, aliena dum, haud scio. Age vero; ne tu me tristem nimis et demum forte curaturum cum excussus propriis fuers obstinatum queraris, aliquanto laxiùs te habebo, quo Teipso itaque flagitante, credendum non est te now! deinde fortiùs teneam atque constringam: quoniam tuum illi epistolæ fuisse subscripturum, tua nisi esset da attributum tibi librum elegantulum sic aversaris atque quod sequente pagina penè confiteris, tuamque ipse frahorres, contra hæc omnia quæ afferre hactenus potui dem detegis et fallaciam, qua fretus clamoris authoren ? tam valida, tuam valere singularem et suspectissimam esse toties negas. "Nam quis non misereatur,” ing » negationem patiar; remittam tibi hoc totum atque "hallucinationis tuæ cùm præfationem typogra largiar, non esse te hujus libelli, qui Regii Sanguinis tribuis modo, modo adimis: Clamorem totum in ≈ Clamor inscribitur, authorem; et tamen, quod jam for- confers, qui ne particulam quidem ullam ejus erzä” sitan expectas, non sic abibis. Constat iste liber et Hoc cui non suboleat? cum præfationis seu epistole coagmentatur proœmiis quibusdam et epilogis, epistola simul et Clamoris mentionem facis, Clamoris ne ullam ad Carolum, altera ad lectorem, clauditur carmine, al- quidem particulam conferri in te sinis; præfat tero in Salmasium "Eucharistico,” altero in me diffa- nullam respuis, nullam inficiaris: immò quasi erren matorio: si ullam hujus libri paginam, si versiculum meum videris propemodum ridere, quòd satis constarfortè unicum scripsisse aut contulisse, si edidisse, aut ter non dixerim tuam esse. Si insciente te et prorsus procurasse, aut suasisse, si denique edendo præfuisse, ignaro factum hoc dicis, ut nomen tuum subscribers aut vel operæ tantillum accommodasse te reperero, tur, primùm credibile non est quenquam esse astm quandoquidem nemo alius existit, tu mihi solus totius mittendæ ad Regem epistolæ cum dedicato libro esoperis reus, et author, et clamator eris. Neque verò cusæ, alienum nomen ipso inconsulto subscribere meam hanc severitatem, aut vehementem animum esse Complures deinde sunt, qui ex te ipso audierunt, can dixeris; idem apud omnes fere gentes jure et æquis- tuam esse illam epistolam vel interrogantibus fatesimis legibus est comparatum. Quod ab omnibus re- rere, vel ultrò ipse prædicares. Verùm tua Bez ceptissimum est adducam, jus civile imperatorium. fuerit, non admodum laboro; tune solus an “em uno aut altero" eam composueris; quod et hic pag. 4. subindicare ludibundus propè videris. Te istius ege non epistolæ duntaxat, sed et libelli infamissimi solam propè conscium, te ejusdem editorem aut edendi að ministrum, te epistolæ ad Carolum aliquam mut exemplaribus divulgatæ subscriptorem notissimum, r scriptorem etiam confessum, te ergò omnium leger consensu atque sententia totius operis authorem ipsen tuo ore convictum atque constrictum teneo. Hec qu dicam testimonio tam remotus, et unde mibi tam liqasi constare potuerint, si quæris, nou fama, inquam, sea sed partim testibus religiosissimis qui coram hæc m sanctissimè asseverarunt, partim literis vel ad alios ve ad me scriptis. Literarum verba ipsa expromam, s** bentium nomina non edam; propterea quod in realioqui notissimis necesse non habeo. Hem tibi primis ab homine probo, et cui ad hanc rem perves: gandam haud mediocris facultas fuit, literas Ha Comitis ad me datas.

Legito Institut. Justiniani, 1. 4, de injuriis, tit. 4. Siquis ad infamiam alicujus libellum, aut carmen (aut historiam) scripserit, composuerit, ediderit, dolove malo fecerit, quo quid eorum fieret, &c. Adjiciunt aliæ leges; “Etiamsi alterius nomine ediderit, vel sine nomine." Et omnes decernunt eum pro authore habendum esse atque plectendum. Quæro nunc ex te, non utrùm Regii Sanguinis Clamorem, sed an præmissam Clamori epistolam Carolo dicatam, ullamve ejus particulam feceris, scripseris, edideris, edendamve curaveris? quæro an alteram ad lectorem, quæro denique an❘ illud infame carmen condideris, aut vulgandum curaveris? nihildum ad hæc respondisti; si Clamorem ipsum tantummodo abdicasses, omnemque ejus particulam gnaviter ejurasses, salva fide evasisse te putabas, nosque probè ludificasse; epistolam videlicet ad Carolum filium, aut ad lectorem, carmen etiam iambum, Regii Sanguinis Clamorem non esse. Tu itaque sic breviter habeto, ne tergiversari in posteram queas, aut prævaricari; ne diverticulum ullum, aut latibulum sperare; ut jam sciant omnes quàm non mendax, sed veriloqua, aut saltem non de nihilo ista fama de te increbuerit, tu, inquam, sic habeto: me non fama solum, sed eo testimonio, quo nullum certius esse potest comperisse, te et libelli totius cui Regii Sanguinis Clamor est titulus, editionem administrasse, et operam typographicam correxisse, et epistolam illam ad Carolum secundum,

Ex Literis Hag. Com.

C

Exploratissimum mihi est, Morum ipsum Clamers Regii Sanguinis exemplar nonnullis aliis imprime dum obtulisse, antequam Vlaccus illud accepisset; sum corrigendis operarum erratis præfuisse; ab ip exemplaria, ut primum quodque absolutum est, cor pluribus impertita ac dissipata.

Viden' ut hæc dilucida atque distincta sint, ut

dubiis rumoribus collecta, sed data opera ac diligentia | noscere; verùm illa mordicus inficiari nimium tibi exhominis iis in locis ac rebus versatissimi, pervestigata et inquisita, certissimis indiciis comprobata atque comperta? Atqui testem, inquies, unum jus omne rejecit: en itaque ex ore duorum testium, quo testimonio neque sacrum, neque civile jus quicquam amplius aut locupletius desiderat, firmatum à me omne verbum, ut dicitur, et corroboratum habebis. Accipe nunc sis quæ vir honestissimus idemque intelligentissimus et certò sibi cognita, et illic testatissima Amsterodamo sic scribit.

Ex Literis Amsterodamo.

Certissimum est omnes ferè per hæc loca Morum pro authore illius libri habuisse, qui "Regii Sanguinis Clamor" inscribitur; nam et schedas à prælo exceptas ipse correxit, et aliqua exemplo subscriptum dedicatoriæ nomen Mori præferebant, cujus et ipse author erat; dixit enim ipse amico cuidam meo, se illius epistolæ authorem fuisse: immò nihil certius est, quam illam sibi Morum vel attribuisse, vel agnovisse pro sua. Verùm requiris adhunc tertium: non id quidem cogit lex, attamen indulget. Esto; largissima per me lege utere: potest fieri, ut terni opus sint testes: coarctatum tibi à me juris quicquam non dices. Addo jam tertium.

Ex alteris literis Haga Comitis.

Dixit mihi Hage Comitis vir quidam primarius, habere se Regii Sanguinis Clamorem, cum ipsa Mori epistola.

pedit, et simul pergis lacessere. Noli igitur, quod jam iterum moneo, me inculpare, si rursus quæ nolis nunc vicissim audieris. Sed videamus quid sit. Primùm occurrit mihi, nec opinatò, mea pro Pop. Anglicano Defensio secunda, typis Vlacci malevoli mendosissimè ac malitiosissimè excusa; omissis nonnunquam verbis integris, non sine structuræ totius atque sententiæ vel depravatione vel interitu. Quod ego omnes volo monitos, qui mea curant legisse, nequid meum ex officina hominis inimici et veteratoris exire integrum aut sincerum existiment. Huic accessio est, Vlacci itidem mala merx, "Alexandri Mori fides publica." Ita ego quos à me longissimè summovisse ac protelasse sum ratus, eos vel invitus sub iisdem pellibus conjunctissimos mihi reperio. Sic est profecto; qui liberrimè riserit hos homines, sibi devinxerit. Cavendum sanè et procul fugiendum erit cui putaverint isti nasum esse aduncum; ne aliquando satis irrisi, irridentis naribus duntaxat uncis ipsi sese tanquam uniones hinc atque inde suspendant. Cognoscite verò nunc adversarium, siquis unquam fuit, degenerem, iniquum, odiosum. Nam ut primùm, nescio quo casu per amicum meum, non id agentem ut ab isto gratiam iniret ullam, intellexit me ad Clamorem Regii Sanguinis responsum in se edere, æstuare mens hominis conscia, et omnes in partes versare se cœpit. Inter alia trepidantis atque degeneris animi indicia, qui libellum modò famosum tam cupidè, tamque improbè in alios edidisset, libellum nunc supplicem ad legatum fœderatorum ordinum apud nos commorantem scribit, orans atque obsecrans, uti cum Dom. Protectore quam instantissimè de supprimenda mea defensione ageret. Cùm responsum tulisset impetrari nequaquam id posse, exire nihilominus in lucem, jamque adnavigare animadversorem in se librum cum spicilegio quodam et collectaneis facinorum suorum conturbatus, et huc, illuc cursitans, circumspectissimus deinde homo, totus in speculis est; oculos ab litore dimovere vix audet; ubi advenisse librum cognovit, suumque statim indicem

Vides quàm largiter tibi admetiar: clara enim hæc sunt, quis neget? tu tamen scito clariora apud me esse, quæ datæ fidei causa reticeo, quam quæ nunc palam exhibeo. Quod si adhuc tamen vis cumulum, fortassis accedet. Interea nunc libero ac soluto animo ad reliqua proficiscor; quandoquidem id quod Deum Opt. Max. precatus sum, adeptum me esse spero, ut nemini videar, viro præsertim bono et intelligenti, incertis rumoribus elatus temerè, accusationem contra te falsam instituisse, nec fictis criminibus innocentem, quod que-sensit, prece nescio an pretio exorat librarium, ut exreris, et immeritum perfudisse, sed tectum atque du- emplum illius libri ullum ne divenderet, donec ipse replicem veris redarguisse, latentem atque sectantem sponsum suum confecisset; id est, ut commercii fidem tenebras in lucem protraxisse: quod quidem et ex ipsa violaret, donec iste “fidem publicam" conflasset. Ita testimonii claritate perspicuum esse reor, et in ipsis bonus ille vir quingenta plus minus exempla rectè et plurimorum hominum non conscientiis modò, sed et emendatè edita suo arbitratu premit, dum Vlaccus insermonibus, ubi hæc gesta sunt, clarius elucere. Qui- terim jacturam alienam suum ratus compendium, quot bus si ego testimonium denuntiare possem, obruerere, sibi videtur mendosa imprimit. Bene agis, Vlacce, ut mihi crede, multitudine tot testium: quos tamen ali- consuevisti; sed auctarium hoc damni quid sibi vult quando sponte sua veritati tam illustri, si opus erit, sua adjectum ? cur appendices vos ipsos adjunxistis mihi, nomina palam daturos esse confido. Quòd si banc prohominum importunissimi? nemone ut possit me velle, bationis vim atque evidentiam, quam ne judex quidem quin vos quoque vel ingratissimum unus unà ferre coseverissimus repudiasset, tu falsam tamen esse, id quod gatur? Ergo ego, ut videtur, non cæcus, sed cæcias. incredibile est, contendere audebis, erit fortasse cur de quos volebam propellere nebulones, attraxi. Tu verò, tuo queraris atque deplores infortunio, aut iratum tibi adeone tibi, More, tuoque sive genio sive ingenio diffiatque infensum agnoscas Deum, qui per aliorum vel sus es, ut victurum te, et in manus hominum pervenerrorem vel mendacium assignati tibi hujus libelli illa turum desperares, nisi te mihi asseclam quocunque alia tua dedecora in ecclesia diutius non ferenda, latiùs irem, malè conciliatum agglutinares, et emptoribus patefieri, et personam illam ecclesiasticam, quam ciretiam nolentibus te obtruderes? verùm expertus jam cumfers impudentissimè, detrahi tibí voluerit; me cur didici quid sit picem attrectare; et erat hoc, opinor, incuses deinceps aut reprehendas non erit, immo nec haud minus Vlacci astutia provisum, qui non typograunquam fuit, velles modò tua in nos commissa recog-phus solùm, sed arithmeticus, quod jam fateor, vetulus,

metuebat ne Alexandri Mori" neglecta“ fides publica" jaceret, seque à soricibus ægrè tueretur, nisi hanc artem aligationis, verè cauponariam, adhibuisset, et vile ac vitiosum vendibili miscuisset. Age verò, quoniam necesse est cum Defensione pro Pop. Anglicano, Alexandri Mori fidem publicam coëmere, quanquam parva hæc, utcunque nummulorum jactura erit, discere ex te avemus, quid sit "Mori fides publica?" utrùm confessionem tuæ fidei publicam nobis exhibes, an quid in symbolum ? Hæc enim tua fides publica est, opinor; privata an sit dicant, qui te Spir. Sanctum non agnoscere accusant. Quid ergo est? tuamne dicamus fidem esse publicam, an fidem publicam esse tuam? Tuam fidem sicut et pudicitiam esse publicam, non est difficile ut credamus. Qui enim alienas uxores et ancillas vis esse publicas, quidni tua omnia, pudorem etiam ac fidem publicam esse velis? An verò hoc est quod dicis, fidem publicam esse tuam? at hoc quî potest fieri? Tune fidem publicam pro scorto abduxisse te putas, tua ut simul esset et publica? aut captiosus hic titulus est, aut sensu vacuus. Si tua fides hæc est, quemadmodum est publica? si publica est, quemadmodum est tua? Relinquitur ut vel imprudens hoc titulo significasse videare cùm Alexandri Mori fides publica sit, adeoque non tua; rursus cùm tua sit, ideòque non publica, hanc quam affers fidem repugnantem et implicitam, nec publicam esse nec tuam. Quid ergo? aut dubiam, aut inanem, aut denique nullam. Quod si contendis hanc fidem omnino esse publicam, quæ tua tanta impudentia est, More, ut cùm fidem ipse nullam habeas quam pro te afferas, tot flagitia perpetrare fide publica existimes tibi licere? ut nunquam aliàs dici veriùs, quàm de te versiculus iste videatur, quicquid peccat Morus, plectitur fides publica. Hæc tibi uni licentia si concedatur, non tu Alexander Morus, sed Alexander ille Phrygius mea quidem sententia nominaberis. Beatum interim te, cui militet fides publica. Contra quem autem? contra meas nempe "calumnias." Quas tandem illas? an quòd infamis libelli Clamoris Regii authorem te affirmaverim, nunc etiam justa probatione arguerim? at verbum de isto. Clamore in tua fide publica nullum. An quòd hortensem te adulterum, domesticum Pontiæ stupratorem enarraverim? at horti percautè tu quidem ac timidè mentionem facis; facta utrobique flagitia aut non omnino, aut oblique tantùm et frigidè negas. Quid ergo fidem publicam sollicitare opus erat iis de rebus, quas audacter ipse negare non potes? nihil sanè, nisi quòd circumforanei pharmacopolæ et vanissimi circulatoris hoc solum tibi defuit, ut elogiis ac testimoniis, nescio quo pacto adscitis atque correptis, et ostentata fide publica te venditares. Tibi igitur si “scurra" sum, minus commoveor; quandoquidem is, qui ab oraculo sapientissimus, ab tui similibus scurra Atticus est dictus. Cur autem scurra tibi videor, More? an quòd nequitias tuas interdum falsè perstrinxerim? ne tu stultior sis, More, et adhuc magis ridendus, si quenquam putas, modò emunctæ naris sit, ad tuos fœtores, nisi sale conspersos, posse appropinquare. Sed vide, quàm tibi temperaverim, quàm leniter tecum egerim: Cùm enim in ipsa fronte libri nullo negotio potuerim tibi

paria retulisse, et affixo tibi cognomento appositissime atque meritissimo ita scripsisse, “ Contra Alexandrus Morum adulterum et cinædum," cohibui me; partn tui misertus, partim ut legentium oculis atque aurib nonnihil consulerem, ne subito occursu tantæ fœditats atque offensione averterentur.

Sed de his plus satis; infantissimo nunc titule ad librum ipsum veniamus: id quod te, ut video, non delectat; nam rectà eunti viam obstruis; et ægrotantem doctorculum nescio quem Crantzium cum lectul; et culcitra, tanquam aggerem aut vallum obdis tibi et transversum extrudis. Qui " æger," ut ipse ait, et fallor ægerrimus, id est maledicendi cupidissimus, bast scio an ventilata lodice vix se in cubitum erexerit, hæc sua febriculosa somnia deliraret. Mox quasi tes tamento jam facto subjicit, " Scripsi propria manu et subsignavi licet æger corpore." Age jam tu, si vis animam; nos resignemus; et lectori imprimis que legaveris inspiciamus: multam, opinor, salutem; ne unciolam quidem; quid ergo? plorare: "Lege si potes et luge." Me verò, quòd ignotus minimè expectabam, secundum hæredem quincunce toto maledicterum aspergis. "Lege," inquis, " et luge sæculi vicem, in quo maledicentiæ tantum licet:" Luge potius tot insipientes doctorculos, quos nisi maturè caveat be sæculum, vereor ne propediem et lugeat et luat. Ta verò tum luxisses, cum inaudita audacia Salmasins homo privatus, extraneus, nulla injuria lacessitus, in universam Anglicanam remp. atque senatum fœdissmis contumeliis bacchatus est: tum luxisses, cum pr brosus ille anonymus Clamorem Regii Sanguinis in nos eructavit, nec acerbissimis modò verborum contsmeliis ad rabiem usque furit ac sævit, sed nobiscum si agi oportere, decere, convenire, rationibus et argumentis, ut ipse putat, Christianis defendere conatar Cognosce nunc, si potes, tuam ipse iniquitatem: cam externi, ad quos nostra nihil pertinent, nobis vel acerbissimè maledicunt, et maledicentiam ipsam defendant. vis omnes "legant:" cùm ego et pro meo in patriam officio, et magistratuum jussu, meos cives ac populares. me denique ipsum probris omnibus læsum defendo, v omnes "lugeant." Tum cavere lectorem jubes, ze me "credat historicum." At neque tu Albertus e Crantzius; et hoc tibi edico caveas, ne ego antequam peroravero te citiùs mendacem, quàm tu me “fabelstorem" coarguas. "Quis et qualis sit iste Miltotus," inquis, "ignoro." Non displicet; neque enim ta est tuum nosse aut non nosse: Ego verò te statim nevi et morbum tuum. "Quis sit," inquis, "ignoro libelli ejus satis docent." Indocilis ergo Crantzius, q ignorat; temerarius item atque injurius, qui ignetar illæsus lædis, qui per calumniam ac maledicendi praproperam libidinem ex libro de divortiis, loco nou citat verbis aut non plenè aut perperam adscriptis, bla phemiæ falsò insimulas. Tu antè, quisquis es Crantzi. in malam pestem abieris, quam dixisse me "Doctrinam Evangelii et Dom. nostri Jesu Christi de divortio esse diabolicam," usquam inveneris. Quòd si dixi fortase. quam inde conficiunt vulgares interpretes doctrinan. qua post divortium necessariò factum, omne aliud trimonium interdicunt, esse diabolicam, id esse blus

« PreviousContinue »