phemiam quo tu pacto evincis? nisi si fortè theologorum | illo quam infercis hic tuam in dubium vocat, qui me dictatis quibusvis contradicere, nunc primùm blasphemia accusas, quòd "innocentissimo typographo parcere non est credenda. Quod autem affirmas doctrinam de di- potuerim." Ergo Vlaccus qui me sibi prorsus ignotum vortiis " ab omnibus patribus à theologis veteribus et petulantissimis convitiis adscripto nomine palam aphodiernis, ab omnibus academiis et ecclesiis Britannicis, petivit, tibi " innocentissimus" est. Audi ergo iterum, Hollandicis, Gallicis" eodem modo explicari, scito te theologe, cui tu sacræ scientiæ vix initiatus mihi videris, vehementer hallucinari: et ignorantiam doctori tibi et audi quam te tuosque mores theologia sacra et sapienpræsertim reprehensori turpem prodere: quam si vacat, tissimus præceptor dedoceat: qui absolvit improbum, in eo libro, qui à me "Tetrachordon" est inscriptus, et qui condemnat justum, abominationi Jehovæ sunt exues. Poteris ibi, si libet, discere, quam ego tueor æquè ambo. Verùm haud scio utrum in me ex ignoto sententiam eam et patrum aliquot, et summorum postea factum modò inimicum iniquior, an in amicum ipsum theologorum Buceri, Fagii, Martyris, Erasmi fuisse; ineptior sis Morum: cujus predicatas virtutes tot vitiis quorum hic justo tractatu Phimostomum quendam doc- interpunctas, et prope alternas introducis, ut non torem, tui comparem, eademque ferè blaterantem refel- ornatum, sed maculis tantummodo variatum, non lit. Interea non miror laborare te tantopere de inhiben- Morum, sed morionem demisisse abs tuis laudidis divortiis, cùm animadverto etiam domi tuæ haud bus videaris. Pictor sanè eximius primam laudis leve accidere divortium solere; nimirum sensûs com- lineam cum litura ducis; "semper magnas inimicitias munis ab loquacitate tua. Quis enim mentis compos | exercuit cum æmulis." Vitium narras, Crantzi, in miaut sententiæ suæ sic loquitur? "In Salmasio vix ipsinistro evangelii quam minimè tolerandum; præsertim inimici aliud requirunt, quàm quod fuerit iracundior, et cùm "iis inimicitiis ipse," quod fateris, "nimia lomale conjugatus." Patere te doceri, doctorcule, quod quendi libertate, locum sæpe præbuerit." Deinde est pueruli sciant. Non requirebant illi quod fuit, sed quod arrogans et Gallicè " Altierus," et Spanhemii judicio non fuit. Ais me "Eunuchum dixisse Salmasium," et tuo. Hactenus nigro lapillo; nunc vario: "Fœlix quod nunquam dixi; duos tantummodo versus ex Eu- ingenium, nisi crabrones irritasset." Emulos nimirum nuchi Terentiani prologo desumpsi, ut scenicum plo- suos, non ipse aquila, sed ut muscas olim scarabeus ille rantis exordium, et lamentabile ridiculum risu, ut par vespæ filius. "Nullum novit Salmasius nobiliorem erat, exciperem. "Nihil minus quam Eunuchum" genium, si laboris tolerantior fuisset:" Ignavus igitur fuisse affirmas: id mea nihil refert. Tu tamen, quid Morus; et tamen semper genio satis indulsit. Additque hac in parte solus tam audacter pronuncies, cave. ipse Salmasius "variè læsisse uxorem suam :" Unde Adeone legum nescius ac rudis es, ut ullam rem diffi- protervus in matronas etiam Morus; " præter inconcilius probare te posse sine duobus testibus arbitreris? siderationem" quoque "tali homine indignam :" SalSed minitaris deinde; "siquando prodibit viri summi masio itaque judice, quid est Morus nisi morus? Hìc posthumus liber, Miltonius sentiet mortuos quoque autem fateor satis causæ fuisse, cur" ægrum" te submordere." Vos ipsi existimare potestis, qui vivum non scriberes; manifestò enim febricitas. Qui sic tibi dixpertimui, eundem mortuum quàm non reformidem. isse Salmasium ais, " siquid in" Pontia "peccavit" Morus," ego sum leno et uxor mea lena." Festivè tu quidem in hoc dramate personarum numerum auxisti, Si mordacem in me mortuum emiseritis, scitote neque et uberem ridendi ansam, sicui otium esset, porrexisti. melle neque mulso placatum à me iri. Cognoscetis an Verùm siquid hujusmodi Salmasius amico tibi et priet ego λόγον ἐπιτάφιον commode possim scribere. "Diivatim, siquid incommodius de se vel de uxore familiarboni,” inquis, “quam niger est Miltonius, si fides Salmasio?" at ipsam inferorum fuliginem si secum trahat, me, Deo benè juvante, denigrare non poterit. Tu Salmasii in me convitia ut lætè nunc refers! quasi pulmentum ægroto tibi hoc esset: contra illa convitia cùm ego me, ut par atque æquum est, defendam, tunc tuum illud triste et querebundum rursus audiemus, “Lege et luge;" et illi " Dii boni" tui tunc rursus fortassè implorabuntur. Sed dic, quæso, sacrosanctae theologiæ doctor, quos tu Deos bonos colis? vereor ne catechumenus hic potiùs, quàm doctor dicendus sis. Docent sacræ literæ unum esse bonum Deum. Tibi si Dii boni sunt, erit fortassis et bona Dea; cujus tu sacerdos et mystagogus Corybantem in me nunc agis. Ego que in Morum attuli, quanquam tu "falsissima esse præfidenter affirmas, sciunt illi esse vera, qui rebus omnibus interfuere, quique nullum Geneva Crantzium eo tempore cognoverunt. Hoc sanè miretur quispiam si hæc Mori fides publica est, quo pacto, quòve nomine tua ista privata fides buc nobis ex grabatulo in præfationem irrepsit. Iniquitas certè in me tua fidem de Eternum latrans exangues terreat umbras. iter locutus est, id tu, nisi planè delirares, amicitiam saltem reveritus et arcanum domesticum, non tam stolidè hoc in loco effutisses. Sed redis ad laudes, "acutum judicium Mori ;" adjunge "inconsiderationem" illam "tali homine indignam," res duas inter se conjunctissimas. "Fœlicitatem in concionando ;" et infœlicitatem in scortando: par alterum in Mori laudibus appositissimum. Accedit corollari loco “trium linguarum peritia :" quæ professorem hunc tandem consummat nobis trilinguem; id est, cum supradictis virtutibus paulò plus quàm triobolarem. Cum voto denique finem facis ineptiendi; ut " Deus Christianorum" (modo enim reliquisse "Deos bonos" tuos videris) "hanc mentem inspiret potestatibus, ut hanc scripturiendi licentiam Christianis infamem compescant." Vos itaque priores compescant, à quibus hæc omnis licentia primò exorta est: mihi mei defendendi jus ac potestatem adversus contumelias vestras, uti spero, non eripient. Intelliges tum ipse, quàm ego libens omni hoc genere contentionum supersedeam. Atque tibi jam, ut puto, satisfactum est: idque eò ampliùs feci, quòd doctorem te sacrosanctæ theologiæ cum amplissimo phylacterio agnoscerem; doctoribus autem mirificè delector. | tum facere. In quo quid cani similius fieri abs te ptuit? cujus ego allatrantis capiti, cùm os illud vebementer inflixissem, exclamas tu quidem et quæritars. mox ut esculentum esse comperisti, reversus blandar, rodis simul et liguris. Tu verò mea ut non omnc. attigisse debuisti, aut non corrupisse; nunc inimi librum meum non solùm excudisti, sed ultione vilissima deformatum ac mutilatum et adversariis hinc inde sessum exposuisti: quorum alterum rapacissimam ir celli cujusvis aviditatem tuam, alterum et tuam suglarem militiam et tuarum mercium improbitatem deciarat. Hæc tua sunt, Vlacce. Nunc remoto te circumpet: herum tuum aggredi tandem ab latere aperto libera licebit. Qui quamvis non modò intus turpis, et s3 conscius, sed foris jam penè omnibus manifestus atqa perspicuus sit, tamen cùm in audacia positam sibi esse spem unicam statuerit, absterso ore, ut in provers sacro scortum illud, et assumpta non solum viri sanct oratione atque persona, sed sapientissimi quoque tita Ecclesiastes novus cum mala cruce, et sacrarum literarum professor profanus incedit. Adeò ut mirentz? omnes in quo summa esse tot vitia reperirentur, in e illa omnia potuisse ab impudentia tam longè superari. Nunc Vlaccum paucis dignemur: nam et Vlaccus responsat, typographus meus, et necessarius jam factus. Responsa hominis breviter collegam, ut perspiciatis quàm bellè quadrent. Es veterator, inquam, Vlacce. Sum bonus, inquit," arithmeticus." Et tamen queruntur, qui tibi expensum tulerunt, pessimè te numerare. Ego ad probitatis normam te exigo. Hem tibi, inquit, "canonem logarithmicum! Sophistica hæc est, Vlacce, non logistica: perinde quasi idcirco solùm arithmeticam didicisses, quod in ea falsi regulam doceri audiveras. Clancularius es, inquam, et obæratus aufugisti. Tu mihi "sinuum tabulas," et " tangentium," et "secantium" crepas. At quibus tecum ratio est, expensi tabulis te urgent: idque ipsum est quòd sinuosum te nimis, et alieni cupidiùs tangentem, et malè secantem queruntur. "Trigonometriam," inquis, "conversis sinubus in logarithmos artificialem absolvi." At artificia interim tua et versutias creditores luunt: Non trigonometram, sed tetragonum sine fraude cum illis te esse oportuit; non angulos et obliquitates, sed suum cuique metiri ac reddere. De cætero, ad tuam Ego verò eorum quæ de te scripsi, More, cum “af te confessionem ipsam rejicio. Londini, Parisiis, iniqui finxerim" sanè nihil, affirmaverim autem ea quæ et crelibrarii, iniquum judicium, iniqui judices; tu solus in- berrima passim fama, et mihi privatim testibus idoncs teger et castus: at illi contra te unum omnes cùm essent cognita, utrius hoc nostri ❝ ad sempiternum dedeaudientur, vera esse ea quae de te dixi, nemo non cus" futurum sit, non id tuum, quod tamen tibi arraga. fatebitur. In me autem quàm scelestus fueris, facile judicium erit, sed, Dei voluntate, hominum integrorum evincam. Primùm scripsisti ad Hartlibium, petens, ut sententiis dirimetur. Tu interim præfationis mihi qend mea, siquid haberem, posses excudere; et simul de mea enim "tui præfatio" si nondum assequor) vel "vaoculorum calamitate, essemne omnino orbus luminum, nissimi" vel "mendacissimi," quanquam uberrima tiki sedulò et quasi dolens quæsivisti: mox proditoriè, cùm mendaciorum copia est, mitte "comparare." Testam intelligeres nihil tibi à me excudendum venire, cæcita- nialium ut sis tibimet callidissimus æruscator, præt tem mihi, quam quasi sollicitè modò et dolenter in- tionum tamen coactorem te mihi nolo. Nam quod as quirebas, eam statim sceleratè insultans palam expro- quæ de te protuli "ejusmodi esse, nemo ut sit eor brasti. Nam typographus, inquis, sum; quid ad quibus paulo propius innotuisti, quamvis iniquior esset. typographos tam magnæ controversiæ, nisi ut operam quin falsitatis perpetuæ coarguat," id usque eò veritat suam?" Acutum sanè et typographicum! Non alius planè contrarium est, ut eorum qui te "propius" quisquam typographis plus hac in parte quàm ego con- runt, multi nuntiis, non nemo literis questus mecan cesserim. Num ergò tu famosissimo libello tuum sub- sit huic me argumento facinorum tuorum tam uber, et scribere professum nomen quasi author esses, debuisti? copioso parùm satisfecisse; tantum abesse, quicquar et cujus ex libris lucrari cupiebas, neque nunc primùm, ut finxerim, ut permultas, præclaras etiam, tuas res ut audio, lucratus es, ejus nomen turpissimis contumeliis gestas silentio præterierim: se, si adfuissent, qu», « maculare, cum privilegio scilicet, licere tibi existioptabant quoque nonnulli, largiore me palmarum tüè masti?" Bellum," inquis, “ erat ;” et simul miratur rum accessione et copia facilè fuisse instructuros. Tez tua vastitas, quòd, facta pace, bacchationes in me priva- ergo illud "miserere," quo tu et operarius tuus, pa tim tuas et singularem insolentiam impunè tibi esse bipedum odiosissimum, "misereri meam vicem" v noluerim. Nescis enim, vappa, quid belli ratio, in ridiculè videri, vobis vestrisque vicibus moneo reserv causa etiam longissimè diversa, ab temulenta tua tis, ego à me procul arceo: miserationes improbor rabie discrepet. An siquis existimationem meam priva- cujusmodi sint, didici. Nam quid est, obsecro, ç tùs per causam belli famoso libro violaverit, ea mihi miserationem hanc vestram inhumanam tandem con injuria devoranda est, ut ne possim, cùm visum erit, me moverit? quòd “in te” nempe “hominem immenta” justa et expectata defensione vindicare? "Non me pu- grassatus sim." Atò gemina impudentia, et const duit," inquis, "quanquam ignominiosè accusatum, alrum par callosissimum! vosne ut audeatis vos “in teram editionem adornare." At non omnes tibi similes ritos" asseverare, nisi fortè vocis ambiguo colluét sunt, Vlacce, ut non pudeat fidem, pudorem, omnia lucro quorum alter Clamorem illum infamem atque infande postponere; cujus fœda cupiditas adeò vilem tibi et ab- edidit, alter excudit, uterque divulgavit? Discant jectum animum ingeneravit, ut tuis ipse typis teipsum omnes, quæ vos "cum bono Deo" affirmare solea graphicè nebulonem depinxisse non erubescas; eodem- quàm sint pro nihilo habenda. Nec precationem fe que tempore mihi maledicere, et meis ex libris quæs-ciùs, quàm miserationem adscivisti; ut ad "justam »o 66 minis tui defensionem aggredienti veram et verecundam suggerat tibi Deus orationem, ab omni mendacio et obscœnitate prorsus abhorrentem :" Alterum enim nunquam es præstiturus, ut mendaciis abstineas; alterum iniquissimè precaris, ut cùm tua facta obscœnissima sint, orationem suggerat tibi Deus factis abhorrentem: quod contrà precari debuisses, ut suggereret tibi Deus non verecundam, sed obscœnam: sic enim tua facta verbis saltem propriis et non mendacibus Deo atque hominibus confessus esses; sic non hypocritam egisses; quod Deo longè gratius fuisset. Nunc non Deus te, sed tua illa Dea audit Cotytto, sive ea Laverna, sive utraque est, labra tacitè moventem: "Da mihi fallere; da justo sanctoque videri: | Quæris qui sciam quæ tu tecum? Dicam. Vocale quiddam, si nescis, omnis, totusque homo est: non lingua, non vox hominis sola loquitur; vita ipsa, mores, facta, quid quisque velit, tacente sæpiùs lingua, clamant atque testantur. Tu itaque hæc tacitè; illa clarè; "Orationem videlicet ob omni mendacio et obscenitate prorsus abhorrentem, hoc est inquis dissimillimam tuæ." De hoc utroque sigillatim à me tuo ordine respondebitur. A mendaciis exordiris: “nam ut hinc," inquis❝ordiar, quid mendacius ipsa fronte libelli tui? quem," nescis square, Defensionem Secundam pro Populo Anglicano vocem; re quidem vera" inquis " teterrimam contra me satyram et ventosissimum panegyricum à te dictum tibi." Næ tu mendacia jejunus admodum et esuriens, sed inani morsu captas, si toto libro nihil mendacius ipsa fronte invenire potes: Quam ego et veracem esse, et per omnia libro consentaneam facilè demonstrabo; quid enim appositius, quid accommodatius ad defensionem populi Anglicani, quàm si ejus | vitam et mores turpissimos esse convincam, qui probrosissimo libello edito populum Anglicanum tanta injuria lacessisset? eum te esse confirmo. Quid si digressus aliquoties essem, et in materia præsertim tam trita et sæpe tristi lectoris nonnunquam recreare animum aliunde experirer? Tùne adeo pressus et minimè laxus homo es, ut latum unguem ab argumenti cancellis discedere quoquam licere non putes? quæ lex rhetorum tuorum digressiones istiusmodi reprehendit? Ego si exemplis, quod possem, oratorum illustrium explicarem quid hac in parte liceat et usitatum sit, efficerem ut appareret statim facili negotio, quàm tu harum rerum rudis atque ignarus sis. Nec solam satyram, quod ais, in te scripsi, sed ut perspicerent omnes, libentiùs me et multo studiosiùs bonos collaudare, quàm malos vituperare, clarissimorum aliquot nominum laudes, qui vel patriam armis et consilio egregiè liberassent, vel mihi saltem facta eorum defendenti favissent, (cum id etiam causam cohonestaret,) et passim admiscui, et pleniùs introduxi. Atque adeò ne hoc quidem, quòd serenissima Suecorum Reginæ gratias potiùs, quàm laudes persolverim, tu unquam ostenderis à defensione pop. Anglicani, cui illa impensè existimata est favisse, alienum fuisse. Quid si, quod objectas, me denique laudassem aliquantisper digressus? quis ea tempora, eas persæpe causas incidere non fateatur, ut propriæ laudes etiam sanctissimis modestissimisque viris indecoræ non sint, nec unquam fuerint? hunc etiam locum uberrimum exemplorum illustrare copia si vellem, equidem me omnibus facilè probarem tu obmutesceres. Sed me nusquam laudavi; nec, quod criminaris, panegyricum à me mihimet dictum usquam invenies: Singulare quidem in me divini numinis beneficium, quòd me ad defendendam libertatis tam fortiter vindicatæ causam præter cæteros evocasset, et agnovisse fateor, et nunquam non agnoscere debere: et præclaram hinc minimeque culpandam, ut ego quidem arbitror, exordiendi materiam sumpsisse. Petitus deinde ab illo Clamore Regio convitiis omnibus atque calumniis, et infimorum numero habitus, non me laudibus, quanquam id nefas non erat, contra adversarios despectores, sed nuda ac simplici rerum mearum narratione contentus, tuebar: id populi Anglicani quem defendebam, quanti interesset, uti ego meam existimationem non planè abjicerem nec obtrectandam quibusvis et obculcandam relinquerem, præfatus antequam mei facerem mentionem sedulò ostendi; offensionem denique si cujus fortè hac in re incurrissem, haud negligenter sum deprecatus. Hæc tu si propter invidentiam et livorem aut non legere aut meminisse non vis, quid est reliqui nisi ut crepes? nullum enim in fronte libri mendacium, nisi abs te per malitiam atque calumniam conflatum reperietur. Quanto mendacior" Alexandri Mori fides publica ?" an te omnia in illo libro ex fide publica scripsisse audes dicere? atqui aut hoc tibi necessariò dicendum, aut libri illius fronti nulla fides est. Ita tu duni in titulo tuo putidus, in meo malitiosus es, aut fides publica frontem per te, aut tua frons fidem perdidit. Pergis de mendaciis. “Alterum est," inquis, 66 thorem esse me libri, cui titulus, Clamor Sanguinis Regii." Quod cum ego verum esse firmissimis testimoniis jam suprà demonstraverim, teque illius libri certissimum curatorem atque editorem, omnium jure gentium et legibus pro authore habendum esse, sequitur ut quæ mei fallendi spe nixus hoc loco vociferaris, quasi author non esses, tametsi infirma per se, atque inania sunt, nunc fundamento illo fallaci subruto, sua sponte corruant atque subsidant: simulque ut totum illud mendacium, illa omnis " temeritas, impudentia, immanitas," qua me per summam impudentiam hinc oneras, in teipsum recidat. Exclamantem itaque et frigentem et tuo laqueo impeditum, te hîc prætereo : nugas autem quasdam tuas sine risu non possum; per quas acutiùs et miserabiliùs exclamare te putas. "Nam licet," inquis, “ea crimina quæ in me conjicis vera essent, tamen contra jus et fas omne esset, quod nullius in nos authoritatis, quoddam tribunal excitas, criminationes publicè spargis." An nescis ergo, hominum ineptissime, idem hoc tribunal esse, eandem sellam atque authoritatem, jus idem criminandi et judicandi, quod ego vestro primùm Salmasio, mox Clamatori Regio defensione justissima eripui? vestrum ego nunc exemplum atque judicium in vos converto, vestro jure utor; vestrum ipsum tribunal, vestra subsellia, quæ in nos parastis, de vestris erepta manibus in vos justissimè statuo. "Deinde," inquis, " tametsi libri author illius essem, non tibi tamen integrum fuisset tot scommata au | inquam, illi omnes non sanè flosculi, sed arbusculæ, tis tu in horto machatus esses: ex hortensi et suburbans cultione tua, non ex urbanitate mea amœnitas ist omnis effloruit. Quod autem "in frontispicio satyre in te meæ" (quæ non magis satyra est, quàm que est Marci Tullii in Vatinium quemvis oratio)" tanqurz propylæum operis illustre collocasse" me aïs, “qui. Morus Græcè significet," frustrà tu quidem propylen somnias; non ita eram decori nescius, ut sublime qasquam aut tragicum in historia tua ponerem: Ego tage nihil ad causam pertinentia huic propinare sæculo." | ridens, vel argutè vel contemptim exposui: periissent Videte, quæso, æquitatem hominis: Sibi et Salmasio licere vult omnia, calumnias, mendacia, contumelias; nobis vera in illos crimina retorquere, quasi ad causam scilicet minùs pertinentia, non licebit. Sanè qui res, rationesque rerum recto judicio ponderare solent, non dubito quin mecum sentiant, nihil vehementius ad causam pertinere, quàm quali quis vita atque moribus sit qui eam acerrimè defendat. Ego causam Regiam, qui vehementissimè defenderit, si aut corruptum esse aut facinorosum arguo, haud levi argumento impugnâsse me causam Regiam satis intelligo: Si mendacem, siriolum illud tuum in borto, tu Palatium illud vetus, 2 turpem, si perfidum per omnem vitam criminatorem nostrum esse ostendo, eundem quoque in nos esse eò faciliùs fidem facio. Tu interim cùm duo tibi proposueris; "alterum," ut ostenderes "nec esse te libri autorem illius, nec id fuisse mihi persuasum ;" alterum, "falsa esse quæ in te conjecta sunt probra," nihil horum efficis; sed dissolutus ac fluens, modò huc, modò illuc vagando, tum eadem inculcando, ignarus quàm in propinquo tibi effusè nunc, pabulanti latens à tergo atque intactus hostis instet, dum nescire me putas quid sit libelli authorem esse, aut quid tu feceris, in eadem perstas vel futilitate vel fallacia. "Quid commerui? quid peccavi? quando populum tuum læsi ?" Cavillaris etiam; "quando boves tuos aut equos abegi?" Non tu boves meos abegisti, cacus pastor ut sis; sed alienas oves abduxisti, tuam deseruisti Phryx novus Alexander, vel etiam Cataphryx Morus. At" sciscitari ex amicis" credo poteram, quos isthic apud nos habes, nec "paucos nec vulgaris notæ." Quasi verò ego, qui “ divinus,” ut ais, “ non sum," tuos amicos quinam essent, scirem, qui ante hunc Clamorem belluinum abs te editum, ne vagiisse quidem adhuc te aut infantem natum sciebam. Aut tu planè sensu, vel saltem logica destitutus es, aut ejus rudimenta non sic didicisses, relationes in sensum non incurrere. Itaque et inimicos esse tibi tam multos eosque tua non pietate, sed turpitudine quæsitos necdum audieram; neque ut “ludibriis" tam esses " opportunus," neque ut tu, Veneris nepos,“ Junonem” sic iratam tibi haberes: quæ tibi essent infensa numina æque ignorabam, et qui essent Crantzio" Dii boni." "Anui duo sunt," inquis," ex quo tuum hoc drama exornas." Quanquam hoc perridiculum est, quod optasses nunquam editum, id serò editum queri, et sum ego qui elaboratum rectè atque limatum siquid est, id diu accurasse si dicor, non reprehendendum me magis quàm scriptores quosque optimos putem, qui tarditatem scribendi imputatam sibi à sciolis facilè contempsere, tamen et hoc esse falsissimum ex proœmio superioris libri intelligitur, ubi cur maturiùs non respondissem causam reddidi, et errare te vehementer scito, si operis tam ardui fuisse credis vel inanem clamorem refutare, vel te cuivis obnoxium ludos facere. Nec mihi tot subcisivis horulis “dicta illa Floralia," quæ vocas, quot tibi furtivis noctibus atque dieculis facta illa Fescennina stetere. Et “periisset" sanè, hîc enim tecum sentio, paradisus ille tuus, et ficus et morus et sycomorus, quibus nequitiam tuam, quantum potuit fieri, honestè adumbratam, quoniam sunt qui rem oculis non visam, factam credi nolint, istius defensionis inanitatem 66 quo hortus ille erat, fortasse cogitabas; et in illa oliters facilè perspicuum est, "rationes" illas ad me allatas "At illum rerum cardinem aucupatus esse videor, ut "ob quas optabat," ne vellem eum librum evulgare, prodeuntibus demum articulis pacis obstreperem." Tu nihil conjunctum cum reipubl. rationibus habuisse. scilicet cardo rerum; in te pacis articuli vertuntur; hunc Noli itaque tu literas legati corrumpere: nihil illic de si attingas, actum de pace est. At quem hominem? quo ❝hostili spiritu," nihil de "importuno tempore:" tan- numero? civem credo egregium, senatorem primarium, tùm "dolere" se scribit "noluisse me rogatu suo tantil- ornamentum curiæ: immò ne civem quidem, sed inlum moderationis ostendere :" id est, noluisse me suo quilinum, alienigenam, et Scoto-Gallum impurissimum, E privatim rogatu tibi adversario publico rem gratam fa- odiosum omnibus atque offensum, reipubl. hostem, qui 1 cere; opus excusum et jam penè editum revocare et de si quò expulsus, ejectus, et in rem malam amandatus integro retexere. Excusatum me habeat "vir amplis- esset, ne tantillum quidem articulis pacis noceretur; simus," et præsertim legatus, si injurias publicas priva- immò satisfieret potiùs. Tu itaque desine, si sapis, tis intercessionibus condonare noluerim, nec sanè politicari; et pacis articulos cave dehinc mussites, nepotuerim; multoque minùs eas injurias Clamoris quis te ex pacis articulis Regii Clamoris editorem ad Regii, quæ neque ad bellum neque ad pacem recens supplicium poscat. Pollicitus sum, inquis, legato, “nihil i factam ullo modo spectarent. Bellum illud contra indecens exiturum è calamo meo." Neque fefelli; vel Anglos non contra rempubl. fuit: bellum vestrum non siquid omninò illa in parte commisi, in me solum comcontra Anglos, sed contra rempubl. est. An siquis re- misi, dum tuos excutere putores, tua tractare inquinaAgiarum partium per bellum Regium quicquam in nos menta sustinui: et, quòd illic etiam præfatus sum, non commisit, id per pacem Batavicam à nobis non erit tam quid me magis decuisset, quàm quid te dignum vindicandum? siquis in rempubl. nostram contumeliosè esset spectabam. Nec tamen indecentiùs aut acerbiùs quid scripsit, id post pacem cum Batavis factam non in te ego, quàm olim viri gravissimi in improbum quemerit refellendum? an per alienum bellum plus Regiis que ac perditum et concionibus honestissimo quoque in nos, quàm per nostram pacem nobis in Regios lice- civitatis in loco atque conventu habitis, et scriptis pabit? At non nos cum Regiis ut eorum Clamatoribus, lam editis invecti sunt. Verùm ad illud nunc venio sed cum iis provinciis pacem fecimus, à quibus causa quod virum sanctissimum et hujus ætatis longè castisRegia longissimè sejuncta est; eamque pacem in qua de simum offendit Morum; "illoto" scilicet " sermone hostibus nostræ reipubl. non modo non favendis, sed ne utor, verbis nudis et prætextatis. Propudium hominis tecto quidem recipiendis nominatim exceptum est. At et prostibulum! Tene illota verba reprehendere, qui enim hoc "intempestivum," et "áπupoκadov fuit quod facta turpissima patrare non erubuisti? Jam non pœnialienissimo tempore cùm omnia hic et isthic festis ob teret profectò, siquid in hoc genere liberiùs paulo dixpacem ignibus collucerent," tu solus gelida perfunderis. issem; etiamsi aliud inde nihil assequutus essem, nisi Equidem non in eo positam ȧrupokaλíav existimabam ut elicerem ex te dissimulationem hanc improbissimam, tu lautus homo ista meliùs: doleo non satis perpensa à teque personatum omnibus vel hinc palam educerem me officii momenta in te mei. At graviter peccatum hypocritarum omnium deterrimum. Quod autem tu est; tum enim "lætis clamoribus nostrum vestrumque mihi dictum libro toto ostenderis, quod verbum illotius, cœlum consonabat." Quasi verò te ardelione et incen- quàm hoc ipsum Morus? sed non in verbo neque in re, diario benè multato, non multo lætiùs illi ignes pacifici sed in te vitium omne atque obscœnitas tota est. Tu et sociales relucerent: quasi etiam "vestrum nostrum-fauno quovis aut nudo satyro turpior, bona verba uti que cœlum" faustis clamoribus non multò lætiùs consonet; cùm infaustus et feralis inimicorum clamor compescitur. Quod tu itaque alienissimum tempus, id ego opportunissimum fuisse contendo: nec "obstrepuisse" me, quod ais," Pacis articulis," sed acclamasse et plausisse. Postremò et me prorsus ignoras, et tibimet intra paucos versiculos manifestò mendax deprehenderis. Abs te," inquis, “ quo factum sit animo non interpretor:" Et statim, quòd "depositis armis, animum retineres armatum." Mirum ni ex eo bello quæstum feci, aut stipendium aliquod navale, qui factam pacem usque eò molestè tulerim. Dicam igitur quod me dicere neque ullum obsequium, neque necessitas cogit. Falleris tu quidem magnoperè, si quenquam esse An-historia dixit; glorum putas, qui Fœderatis Provinciis me uno sit Ventre, manu, pene, alea, bona patria dilacerari." amicior, aut voluntate conjunctior; qui præclariùs de republ. illa sentíat; qui eorum industriam, artes, inge- Quid Herodotum, Senecam, Suetonium, Plutarchum, nium, libertatem aut pluris faciat, aut sæpiùs collaudet; authores omnium gravissimos adducam? quos tu si nequi bellum incœptum cum iis minùs voluerit, suscep- gas verba etiam plusquam prætextata, resque satis turpes tum pacatiùs gesserit, compositum seriò magis trium-rebus gravioribus aliquoties immiscuisse, satis declaras pharit; qui denique obtrectatoribus eorum minùs unquam crediderit. Unde tu nullam in me calumniam mendaciorem aut minus congruentem affingere potuisti. nuda essent tuis moribus effecisti. Tuam nulla umbra, ne ficus ipsa quidem, velare turpitudinem potuit. Qui te dicit, tuaque flagitia, eum necesse est obscoena dicere. Itaque si in tuum opprobrium vel nuda verba exeruissem, facilè me etiam gravissimorum authorum exemplo defendissem. Qui ita semper existimarunt, verba nuda atque exerta cum indignatione prolata, non obscœnitatem, sed gravissimæ reprehensionis vehementiam significare. Quis unquam Pisoni annalium scriptori, qui propter virtutem et pudicos mores Frugi dictus est, vitio vertit, quòd in anualibus questus est " adolescentes peni deditos esse." Quis unquam Sallustium scriptorem gravissimum reprehendit, quòd etiam in te iis in authoribus versatum non esse. Hoc si omni tempore et loco indecens est, quoties tu Erasmo doctissimo qui Roterodami stat æreus, quoties Thomæ Moro nos |