Ut tot alioqui negotiis occupatas, rarissimè perferri. Et | etiam commendatione improbissimam. Cogitent, qu testimonium publicum tam qui petunt, quàm qui dant, celari adversarios nostras maculas putant oportere, non boni juxta malique ferè sunt; et petunt quidem malicelando sed eluendo maculas purgari : celando apparere sæpiùs quàm boni, falsa specie proborum induti. quisque optimus est, ita minimè testimonio eget alieno: neque enim facit quicquam vir bonus ut noscatur, seipso contentus. Si commendato est opus, virtutem semper apud se habet commendatricem optimam; si defenso, obtrectationibus nimirum et calumniis haud rarò appe- | titus, eandem circundat sibi integritatem suam, et invictam rectè factorum conscientiam; quo veluti munimento atque præsidio firmissimo, improborum hominum et impetus vanos excipit, et tela frustratur. Contrà hic noster omnia: non enim virtutem, sed opinionem duntaxat ejus integumentum vitiorum, sibi comparaverat: ut retectus, ut deprehensus, abscondere diutiùs improbitatem suam non potest, exors ipse fidei et naufragus ad alienam fidem se confert: quorum oculis antea servierat, eorum nunc manus commendatitias implorat; et singulari quadam atque inaudita hactenùs impudentia, quorum judicium experiri non audet, eorum postulat testimonium. Proptereà quòd meamet ipsius sententia damnatus turpissimè discedo, quòd sententias vestras horreo atque defugio, “literas" quæso date innocentiæ, pietatis, pudicitiæ apud vos meæ, "testimoniales." Si hæsitatur, si ambigitur, si ad aliis denique reclamatur rei vehementissimè commotis, quò non demittit se? quo non descendit? circumcursare, ambire, prensare, obtestari, et quò adire non audet, eò amicorum allegationes dimittere. Aguntur fortunæ hominis, agitur caput, existimatio, immò Ecclesiæ, totius et sacri ordinis existimatio agitur. Expugnantur multi, partim fatigati, partim inducti, partim veriti nequid istius ignominiæ in publicum redundaret, partim delictis ignoscere, literato parcere, laboranti consulere suæ bonitatis esse arbitrati. Ita tandem victor iste laureatas literas aufert; ita emendicata quovis tempore vel occasione, non jam testimonia de se publica, quæ si fuissent ipse abolevit, sed sua de publico reportata spolia ad coronam venditat; nec tam laudes videtur suas, quàm pœnitentiam publicam circumferre. Quem enim non pœniteat præconem sese laudum ejus fuisse, qui ad omnes postea libidines tam turpem sui auctionem fecerit: nunc ejusdem sese mangonem fieri, qui servus omnium nequissimus ministrum se licitanti cuivis Ecclesiæ ex hac laudum catasta vendibiliorem, et sacrarum literarum miseris emptoribus venalem se pretii quantivis professorem profitetur. Nam viderint per Deum immortalem, qui ex istius vel commendatione vel impunitate ignoscentes et bonos haberi se postulant, ne ista bonitas in malum desinat; viderint ne ipsis bonis fraudi sit. Cùm necesse sit, serpat latiùs, serpat ocyus ista contagio pastoris in gregem, doctoris in scholam; atque in ipsos fortasse bonorum istorum liberos, qui sophistae huic errabundo et infami in disciplinam traduntur. Viderint ne tot pigmentis illita atque ornata turpitudo, tanta bonarum laudum jactura atque dispendio dealbata labes, spem faciat et aliis, eamque mentem injiciat, posse se quoque tutissimo hoc exemplo, eandem scholis, eandem ecclesiis inferre personam, sine suo periculo cum summa multo manifestiùs, et majorem indies fœditatem contra- eloquentiam solemus, vimque ejus demonstrativam in vituperatione haud minùs, quàm in laude arbitramur esse positam, tyrannorum antiqua nomina fortiter sanè ad pluteum concidimus. Et Mezentium, si fors ferat, putidis rursum antithetis enecamus; aut Agrigentinum Phalarim tristi enthymematum mugitu, quàm in suo tauro, exquisitiùs torremus. In xysto nimirum aut in palæstra, nam in republica plerumque tales adoramus potiùs et colimus, et potentissimos et maximos et augustissimos appellamus. Atqui oportuit aut non in ludicro primam ferè ætatem umbratiles consumpsisse, aut aliquando cùm patriæ, cùm reipublicæ est opus, relictis rudibus, in solem ac pulverem atque aciem audere; aliquando veros lacertos contendere, vera arma vibrare, verum hostem petere. Parte alia Suffenos et Sophistas; alia Pharisæos et Simones et Hymenæos et Alexandros, veteres quidem illos, multo mucrone insectamur: hodiernos et in Ecclesia redivivos collatis elogiis laudamus, professionibus et stipendiis et cathedris, incomparabiles videlicet et doctissimos et sanctissimos viros, ornamus. Ad censuram si fortè ventum est, sicui fortè persona et speciosa pellis detrahitur, si turpis introrsum, | immò verò si palam atque apertè facinorosus arguitur, sunt qui hunc malint, nescio quo studio, quove metu adducti, testimoniis publicè defensum, quàm animadversione debita notatum. Mea ab his fateor, quod aliquoties res ipsa jam docuit, satis longè disjuncta ratio est: ut siquid adolescens in illo otio literarum vel præceptis doctorum vel meis lucubrationibus profeci, id omne ad usum vitæ generisque humani, siquid tam latè possem, pro infirma parte mea conferrem. Quod si etiam ex privatis nonnunquam inimicitiis delicta publica animadverti et sæpè corrigi solent, et adversarium nunc non modò meum, sed penè omnium communem, hominem nefarium, reformatæ religionis et sacri maximè ordinis opprobrium, literatorum labem, juventutis perniciosissimum præceptorem, immundum in sacris Ecclesiasten, impulsus omnibus causis justissima vituperatione prosecutus sum, eo necne cum fructu, quo oporteat, viderint illi, quorum potissimùm interest exemplum in isto edere, me quidem spero (cur enim diffidam?) rem nequo Deo ingratam, neque Ecclesiæ insalubrem, neque reipublicæ inutilem præstitisse. AUTHORIS AD ALEXANDRI MORI SUPPLEMENTUM RESPONSIO. HANC ego defensionem meam cùm ante duos menses hactenus parassem, ne consumptum fortè biennium alterum in se profligando clamitet Morus, tanto cum desiderio Supplementum illud fidei publicæ contra me promissum expectabam, ut nihil mihi longius videretur. Didiceram enim ex Vlacco perorante, recessisse quidem in Galliam Morum, non tamen quiescere: sed vel diffisum viribus Genevensium attritis, vel quòd manu tam exigua vix satis sibi instructus ad decernendum uno prælio videretur, novum contra me exercitum, et quod mirandum sit, Medioburgicorum et Amsterodamensium in Gallia conscribere: Consules etiam et Scabinos maga cum manu signisque infestis adventare. Serò tandem erepsere nove copiæ; sine quibus prima acies, opinor, labare atque dehiscere videbatur. Sed cur tam sero, cur ab extemporali homine tam tardè advenerint siquis miratur, erant scilicet literæ quædam mortuorum longo situ eruendæ ; erant quoque subsidia hæc consularia tam gravis armaturæ, mira itinerum ratione ex Gallia," teste Vlacco, " transmittenda :" Quid si etiam ibidem conficienda? quibus cùm ipse Vlaccus, homo æquissimus, ut habeatur fides non postulet, sed quod æquum et justum cuique videbitur," id ut "judicetur," sic omnino faciamus. "Sufficit Vlacco," Supplementi hujus collectitii legato, lectorum "curi ositati," non incredulitati "satisfecisse," nempe fidei publicæ, ex Gallia in Hollandiam, quasi postliminio quodam reversæ, fidem defore uniuscujusque privatam, haud ab re sanè suspicabatur. Primum hoc velim unicuique in mentem veniat, quod supra demonstratum est, publica testimonia qua ambitione ferè comparentur; in re privata quid valeant; quàm sæpe hallucinentur: me deinde non ficta crimina in Morum, non ignota, non obscura, sed vera, sed jam vulgata atque testata, in foro denique et judicio agitata haud semel, atque versata protulisse. Non igitur calumniatores nos, non testes in se, sed suos esse judices intelligat Morus id jure æquissimo; quoniam ipse in nos prior has partes sibi sumpsit; nos ipse prior judicavit ; suam in nos sententiam iniquissimam edidit. latis autem utrinque testimoniis cur secundùm eos meritò pronuntiemus, qui Morum gravissimè accusant, in causa est cùm ipsius comperta in nos audacia atque improbitas singularis, tum ipsius testimonii quamvis "publica," tamen ambigua fides; quæ consuetis atque tritissimis laudandi formulis prosequitur Morum, objecta illi crimina ab accusatoribus tam multis non diluit. Quid enim affert vel hoc supplementum, More, quod ad rem pertineat? Accusabant te Geneva gravissimi viri Theodorus Troncinus pastor et theologiæ professor, duo Pro alii pastores Mermilliodus et Pittetus multis opinor | audio, probatissimus, quem suprà appellavi, Jonuts testibus adductis; accusabant multorum criminum, et Longus ejusdem ecclesiæ pastor, qui nune, inquam commissi præsertim in horto quodam probri turpissimi. longè secus de te sentit et loquitur, atque primò sens Tu hîc contrà literas producis Deodati senis; qui ve- cùm in tuam commendationem " omnium nomine" nire in conventum jamdiu desierat; nec quid ibi ge- scripsit; Testis est vir spectatissimus Joannes Durezs reretur, nisi ex te tuisque fautoribus audire consueve- qui non unam Ecclesiam Midelburgensem ejecisse 2 rat. Literas deinde Sartorii, ne non sarsisse omni ex❘ sed universam penè synodum Gallo-Belgicam ejecu parte causam tuam viderere; tum Gothofridi juriscon- velle scribit. Frustra igitur synodi Groudensis act sulti, ne non satis cavisse; has omnes literas jam ante illud subjungis, quod factis recentioribus irritum >> scriptas, quàm hæc tua flagitia vel ad Ecclesiam delata, cisti; frustra, inquam, actum illud quod apertissin. vel amicis, ut solet, omnium ultimis, credibilia essent. mendacii coarguit: etenim illius synodi authoritat Quæ igitur à me tibi objiciuntur, horum nihil negant. idcirco adhibuisse te ais, ut "sciam omnia rite e Fac autem disertis verbis negasse: haudquaquam tamen solemniter" in synedrio Midelburgensi de te “acta " istorum negatio affirmatione potior tot hominum probis- ipsa synodus non ritè, non solenniter hæc esse acta, se% simorum erit, quorum præsertim testium vim ac verita- "nonnullos defectus in modo agendi" notat. Velen tem cùm sustinere non posses, petita subitò abeundi scire illos defectus cujusmodi fuerint, cur tu Mide.sar licentia, non absolutus judicio, sed elapsus, evasisti. gensium testimonia sine nonnullis defectibus in me Literis deinde Genevensium non sine multorum gravi | agendi auferre non potueris. Illud interea tenendin intercessione atque etiam indignatione, ut supra dixi, memoria est, quibus cum “defectibus" Genevensi concessis, tu quasi Rheno amne lustratus (quo “devec- testimonia adeptus sis: quanto reverà cum dedec.re tum te in Belgium" ais) et noxa omni ablutus, utcun- quanto in speciem cum honore illi te dimiserint. Pr que commendatus, mirum non erat si, convocata illic sus, quasi id unum sibi reliquum necessariò decrevisfortè synodo Gallo-Belgica, tanquam Mercurius quidam sent, laudandum te esse atque tollendum. Veram, at novus Gallo-Belgicus, non tu quidem illuminatus, sed dixi, laudes illas qualescunque perspecta postmodum combustus, ut fit, in synodo, ad tempus latuisti. Eas et cognita vitæ tuæ turpitudo antiquavit jamdiu qu autem literas cùm supra dixerim fore, ut in medium delevit: ut ad infamiam potiùs tuam hæc omnia cannullo modo proferres, ne prioribus hic positis quanto ducere videantur, qui tam præclaram de te olim bon:essent frigidiores perspiceremus, lepidè tu quidem num opinionem, admissis in te postea tot probris, tam exemplar earum nancisci te non potuisse" causaris. fæde fefelleris. Ventum tandem ad Pontiam est. Quòd autem dixi ad tempus, non semper latuisse te, id quam sic à me falsò nominatam contendis. Ego ver facilè constat, primùm quòd in illa ipsa synodo "tra- authorem Batavum et notissimum illud de te distici jecti" ad Mosam habita, quò primùm appulisti rumores quo me facilè defendam, recito : quosdam "contra doctrinam" tuam et "conversationem" illis in regionibus jam esse "sparsos," et suspiciones haud leves de te passim vel novas haberi, vel veteres recruduisse, neque ita te iis absolutum, quin ad alteram postea synodum nova rursus commendatione opus Galli ex concubitu gravidam te Pontia Mori, Quis benè moratam morigeramque neget? Bontiam, fateor, aliud apud me manuscriptum habet Sed prima utrobique litera, quæ sola variat, ejusd fere apud vos potestatis est. Alterum ego nomen ci notius, ut elegantius salvo jure criticorum præposs Satis de nomine; nunc rem ipsam consideremus. Qu tam est reus, quis tam omni genere crimination oblitus, qui, si solus audiatur, causam suam vel ( sianis judicibus probare non queat? Tu quam attulist. hujus rei narrationem, ejusmodi est, ut nemo sit, nec: integer atque attentus accedat, quin te, etiam 15 ditis accusatoribus tuis, vel planè condemnandum, v. suspicione gravissima non absolvendum arbitreta" tibi fuerit, declarat, quæ sequitur Ecclesiæ Medioburgenæ ad Campensem synodum epistola, declarat etiam illius epistolæ subscriptor primarius Joannes Longus ejusdem ecclesiæ pastor, qui tua tum quidem larva inter alios deceptus, perspectis nunc demum et exploratis moribus tuis, nunquam te nisi maximæ contumeliæ detestationisque causa dicitur nominare. Immò verba ipsa tua declarant quibus fateris post seditionem Midelburgi ortam, in qua amicus quidam tuus potentissimus dignitate excidit eos, qui post eum rerum potiti sunt, in te non " æquè propensâ fuisse voluntate:" id" Uxorem" ais "Salmasii graviter tibi infensam tu eorum ignorantiæ assignatum vis, quibus tu theologiæ professor celeberrimus non æquè familiariter innotuisses;" cùm ad suspectos jam mores tuos revera sit referendum. Quid enim ad te advenam seditio? qui suffragiis omnium publicè accersitus non studiis partium, sed bona fama ac diligentia in isto munere theologico tueri existimationem tuam notus æque omnibus debebas. Hic tamen quæreris quòd " ejectum" te dixerim " ab Ecclesia illa." Ego verò non "ejectum" te dixi, sed tantummodo ablegatum; idque non de ipsa ejiciendi vel ablegandi formula, sed de voluntate eorum abs te jam alienata intellectum volui. In boc non admodum errasse me testis esse potest vir, ut 66 ob eas rationes quas commemorare" non vis, “ti intentatum reliquisse, ut te in nassam infaustiss matrimonii compingeret." Primùm illud suspiciss simum est quod celas; illud nempe arcanum quod tam modesto homini et ministro uxorem amici sic micam potuit reddere. Mirum deinde inimicitiæ get narras, quo impulsa uxor amici tui famulam sibi dile tissimam nuptum tibi dare cupiebat. Nassa illud matrimonium qui potuit dici? nisi tute eam sponsione aliqua tibi induisses, vel escam avidè nima appetisses, atque ita meritò infaustissimum, quod stup auspicatus esses, matrimonium reddidisses. Nihi inquis, "intentatum reliquit." Quid ergo inter sia tentaverit ut ipse nobis divinandum relinquis; immò | tionem, eam ego probissimorum hominum multituipse non taces, ipse effutire non erubescis; et illud su- dinem, testimonium, judicium esse non arbitrer? prà dictum à Crantzio, paulò infra quasi palmarium Hoccine divina animadversione factum non putem, quiddam pro te ex ore Salmasii repetis; "Siquid in ut dum aliis famosos libellos tam diligenter adornares, Pontia peccavit Morus, ego sum leno, et uxor mea famosus ipse passim libellus fieres? Tu verò cum lena." Hanc scilicet pulcherrimam fore defensionem "existimationem" tuam "hærere," ut ais, " ad metibi apud omnes amens credidisti, si ostendisses lenone tas" videres, et "linguis omnium vapulares," haud Salmasio, ejusque uxore lena, te non ignobile stuprum insolita audacissimi cujusque concilio, potentiorum fecisse; et non nisi dominis perductoribus ancillam studiis fretus, quos affectatis concionibus, et Corinthii vitiasse. "Hoc vulgo innotuit;" tu verò "palam æris tinnitu illo tibi fortè conciliaveras, " prior Ponvehementissimeque reluctari." Euge corculum pudo- tiam in jus vocas." Contrà Salmasius, non insaris, deliciæ castitatis! Tune reluctari verò? virginali, niam, ut tu appellas, sed "causam se uxoris destituere ut videtur, verecundia homo nassa muliebri indutus. non posse" per amicos tibi denuntiat. Quod eum Nam piscis, nisi captus, non reluctatur: illa profectò fuisse facturum nisi justam quoque causam credidisset, mulier nisi thunnum te perspexisset, nisi facilem, nisi tibi verisimile esse non debet. Tu, "non sine consilio opportunum, nisi obnoxium ancillæ suæ deprehendis- summorum et sapientissimorum totius Belgii capitum," set, nunquam tibi istos laqueos ita elimasset, nunquam quorum nimirum patrocinium vel adulando, vel suptibi Vulcanios illos casses tua Juno tam facilè adaptas- pliciter ambiendo ad omnes nequitiarum tuarum evenset; nunquam in virum gravem, Ecclesiastem, doctum, tus tibi comparaveras, "litem in suprema Hollandiæ celebrem, qui mariti domum inter amicissimos fre- curia prosequeris." Quo in loco potentiam quorundam, quentasset, nunquam nisi in mulierosum et notæ in- ut dixi, non innocentiam tuam præsidio tibi maximo continentiæ hominem tale quicquam moliri aut tentare fuisse, si vel teipsum audiamus causam hîc tuam quanto ausa esset. At, inquis, cum factione quadam se potes cum artificio et cautione dicentem, obscurum non conjunxit, quæ qualis fuerit, aperire tibi nolo." Ergo est. "Desperabant" adversarii "fore se" illa in curia hoc etiam non minùs suspitiosum nobis relinquis, quòd "superiores:" tuam "afflicturos" se esse "famam" tua multùm interfuit aperuisse, quæ ista factio, quo in non desperabant. Quid ita? quia paucorum vim atque loco te tot Ecclesiarum, tot synodorum, tot magistra- opes in foro dominari, cæteros pæne omnes favere sibi tuum testimoniis ac sigillis loricatum hominem et videbant. At verò non tuam, sed suam ipsi famam cataphractum tam acritèr oppugnarit. Si ob vitæ accusatores tui afflixissent, si tu æquo judicio superior sanctimoniam, concionandi assiduitatem, professoriæ ipsorum opinione futurus videbaris. "Omnes," infacultatis præstantiam te odio habuisset, nihil æquè quis, "omni ope me unum oppugnabant;" non "detibi laudi ac defensioni esse potuit: nunc cùm in re fuisse" tamen "amicos" tibi "agnoscis:" paucos omnium potissimum explicanda tectus atque astutus igitur et potentes fuisse illos necesse est: id quod esse malueris, credendum est non factionem, sed benè etiam "miratos et conquestos esse inimicos tuos" usque magnum bonorum virorum numerum ob impuros mores eò non diffiteris, ut ne noceret tibi ista gratia tam aperta tuos, vitamque offensam meritò te odisse. Deinde, si ac manifesta veritus, haud semel subirasci te simules Midelburgi, si Amsterodami, ubi tanto in pretio atque amicis tuis, cumque iis expostulare, quasi parùm pruhonore apud omnes fuisse te prædicas, tam numerosa denter tibi et non satis cautè favissent. Itaque “sute factio adorta est, claudicare tua fides publica vide- prema capita, quæ tibi suum in hac causa præsidium tur; eosque demum esse factionem qui te tantopere obtulere, enixè rogasti, siquid valeres gratia, ne quid laudarunt. Sin Hagæ aut Lugduni primùm ista factio eorum autoritas de victoria innocentiæ tuæ delibaret." in te tam acriter est concitata, nihil profectò obstat quò Illius judicii exitus qui demùm fuerit, non dicis; Adminùs appareat deseruisse te tandiu et pastoris et pro- versarii certè, tantum abfuit ut jure aut æquitate victos fessoris munus utrobique sacrum, ut Hage libellos se esse arbitrarentur, ut quos tu reos modò feceras, hi famosos, ministerium tui Evangelii ministrares; Lug- nunc petitores ad synodum provocarent; et quod obduni Pontiam ancillam, id est Nassam ipse tuam sectatinere à magnatibus jus suum non poterant, id imperere; tuosque illos, post diurnum sæpe discessum, tot trare per Ecclesiam facilè, se posse sperarent. Verùm nocturnos ad eam vicina ex urbe reditus, tot cum ea et in illa synodo nimis multùm valuisse gratiam gratis, furtivos, inscientibus dominis, congressus vicinitati ut aiunt, id est nullis omnino meritis tuis datam, etiam notissimos, tantum in te odium plurimorum commo- ex iis quæ pergis ipse narrare, satis constat. visse. Hos tu "admissarios" uxoris Salmasii vocas; delegati Lugdunenses; saccum producunt oppletum et ignominiam defuncti amici tui matronæ, ejusque fœdissimis criminationibus:" satis amplum, opinor, si propinquis non ferendam inuris. Hæc scilicet cum tua omnia flagitia contineret, ut induendo etiam tibi, Ruffino" et factione illa," horrenda criminationum si egisses fortè pœnitentiam, sufficere potuerit. "Urtonitrua displosit, et totum insanis clamoribus Belgium gent delegati, ut prælegerentur omnia, quæ secum implevit." I nunc, et à me conficta hæc esse clamita; sacco illo gerebantur:" vel ut latiniùs dixisses, portadic meas has esse calumnias; quas ego non calumnias, bantur in sacco; à te enim puto, gerebantur in sindone. sed criminationes ab universo penè Belgio, te confi- Sed synodi pars magna "reluctari, famosos esse libeltente, accepi. Has ego tacerem? his non crederem ? los." Animadvertite quæso novam ac singularem juproque tua in nos nostramque rempubl. injuria, scelere, dicum æquitatem atque prudentiam; qui criminationes audacia veras esse non judicarem? quam tu faccum testimoniis in judicium allatas, neque dum per "Adsunt lectas, tanquam famosos libellos, rejiciendas esse contendunt. Horum vicit sententia: excurrit confestim unus eorum, gratulabundus Moro, et "bonum factum, inquit; nihil contra te legetur." En iterum severos judices! quorum sententia in Mori gratiam sic manifestò lata est, ut unus eorum pati non possit quin exipso judicio de sella prosiliret, gratulatum reo. Puduit Morum ipsum tam dissolute sententiæ: perturbari denuò se simulat, et ægrè ferre, non perlegi illa volumina criminum suorum. Objurgatus itaque bonus ille judex et acriter ab ipso reo increpitus, redit in cœtum; cæterisque facile persuadet, ut mutata priore sententia statueretur omnia legenda esse. At verò, quæ isti judices primùm legenda non esse, ad arbitrium deinde | rei, conversis eadem hora sententiis, legenda esse decreverant, de iis tandem perlectis quàm non attentè, quàm non severè, quàm denique in reum propensè judicaverint, intellectu difficile non est. Consurgunt judices; reum frequentes adeunt; " amplectuntur;" et cui palam modò gratificare, ei nunc apertè gratulari non dubitant. Quamquam ego in hoc toto judicio non tam Mori, quàm ejus personæ atque ordinis habitam esse rationem crediderem. Synodi præses ipse Riverius complexus te, “nunquam Ethiops, inquit, ita dealbatus est, quemadmodum hodiè tu fuisti.” Tune verò adeò obesa nare homo es, ut irrisum te potiùs, quàm absolutum hoc proverbio non sentias? Riverius cùm Æthiopem te lavando et operam et laticem frustra perdidisset, dealbavit. Tu jam salve nobis, Æthiops, aut, si mavis, paries dealbate; quandoquidem quo Paulus Ananiam, eodem te synodi præses titulo deco 66 Nunc ipsum decretum synodi perpendamus. “Lectis chartis iis quæ allatæ fuerunt à delegatis Lugdunensibus circa litem illam quæ in suprema Hollandiæ curia mutilabatur, nihil in iis repertum est, quod valeret adimendæ ecclesiis libertati, qua Morum ad sacras conciones habendas cum occasio se dabat, invitare solebant." Hæc, etiamsi tua sola fide accipiamus, quàm obscura, quàm tepida, quàm ægrè absolvant reum, aut ne absolvant quidem, quis non videt? qui te olim maximis cumulare laudibus solebant, nunc multis criminibus insimulatum, ne uno quidem verbo tenuissimo purum aut insontem pronuntiant. Non commendant te ecclesiis; "libertatem” tantummodo iis non " adimunt" qua te, non ad pastoris assiduum munus, sed "cum occasio se dabat," ad concionandum fortuitò "invitare solebant." Ista autem occasio si se nunquam daret, id sibi displicere aut detrimenti quicquam inde capturam esse eeclesiam, haudquaquam ostendunt. Tibi interim pro ara pulpitum est; illa in aula te jactas bucca notissima; et quo turpior domi, eò clamosior in cœtu es: quicquid in occulto, quicquid in "sacco" illo peccas, hîc tua cymbala, tua æra concrepare strenuè non desinis; et tuum illud rostrum nusquam impudentius, quam in rostris offers. "I nunc," inquis, "et stupra et spurios tibi finge." Immò, ito tu, inquam, et stupra tua si audes vel uno verbo disertè nega: id quod toto hoc libro facere non es ausus. "Consulantur acta publica;" immò consulantur acta privata, acta furtiva, acta nocturna tua, quæ vulgatissima istis regionibus jamdiu innotuere. Unde spurii si non extiterint, non continuò tu castus, sed eò fortasse nequior fuisti. Hac tenus quæ tu testimonia attulisti aut malè parta, uut jam exoleta, id est aliquanto priùs data, quam patefacta ea fuerint facinora quæ à me tibi potissimùm objiciatur, ostendi. Quibus testimoniis si ab innumeris passim viris bonis quos nunquam nominatim læseras non-es creditum, id quod ipsi subscriptores tui queruntar, de me nostrisque hominibus, quos injuriis maximis ultr irritasti, si non credamus, non est meritò quod quer quisquam possit. Postremas omnium literas Amster damensium consulum et rectorum, nescio cujus opera, quove pacto comparatas, ex Gallia transmittis: neque ad tempus omni ex parte satis accommodatus, et ad ren certè minimè appositas. Ego quæ tu ipse flagitiosa feceris, coarguo; tu quid magistratus in te non fecer hoc testimonio duntaxat ostendis. Scripsi equidem, et, quod tum palam testatus sum, non pro certissimo, se ut nuper audiveram, idque etiam per literas fide dignas, magistratum Amsterodamensem tibi pulpitum interdixisse. Tu literas fateris "per omnes gentes" contra te ab" adversariis" tuis "missitatas." Et eos adversarios nunc scribis esse tuos; ego et bonos viros esse eos at ceperam, et te adversarium sciebam esse meum. Er ipsis quæro magistratibus Amsterodamensium, num istiusmodi quippiam allatum ad se de adversario non tantum suo, sed civitatis etiam suæ, silentio prætermit tendum censuissent? Hoc igitur si verum non sit, est quoque levissimum; de quo et ego minimè laborare, et tu minimè exultare debeas. Numquid est aliud quod testentur tibi hæ literæ ? est aliud. Te "ex quo tem pore apud se in publico munere versatus es, nihil admisisse quod justum prædictis calumniis locum dare potuerit." Quid si antè admiseris, quàm ad eos renisti? Nam quibus consulibus admissa abs te quæque fuerint, cujus in scabinatum pruritiones ture inciderint, si ex ratione fastorum non habeo dicere, id non dices, arbitror, ita magni referre. Quid, inquam, si ante admiseris? quod ego quidem pro certo habeo. Tum sane et hoc quoque testimonium, ancile tuum, baud mah plus ponderis, quàm alterius cujusquam babuerit; ut, quod de iis, quae auditione tantum acceperat ab alis, testificetur. Quod autem adjungitur te "extra culpan notamve fuisse," id adeò liquidò non ita se habet, ut etiam reliqua in dubium vocare videatur. Non aliem igitur atque teipsum tuis Consulibus opponam; qui culpatum, notatum, vexatum, linguis omnium to Belgio vapulasse, haud semel, pluribusque verbis cofessus es. Commodùm itaque interserunt, “ut ad b relatum est." A quibus autem? nam et ad nos long alia et à plurimis relata sunt: utrorum qui hæc ta variè referunt anteponenda fides sit, ipsi nostram q ac suam existimationem esse sciunt. At verò non ad omnia quamvis consules, relata esse ut doceam, respotdeant mihi rogo libellus iste in nos famosus, à Me editus, relatusne ad se fuerit? quem libellum edidisse in nostram rempubl. non ministri erat Evangelic sed ardelionis et calumniatoris, et nebulonis ma dicentissimi. Si negant de hoc libello quicquam sih perlatum, posse et multa alia etiam improbiss non perferri ad se de hoc Moro velim existimen: Siu fateantur allatum sibi esse illius libri editorem f |