Page images
PDF
EPUB

S. VI.

Magyari fuperatis alpibus pedem in Hungaria figunt.

His anni, & amplius fpatio ad Kiouiam ge ftis, Almus nouis equorum, pecorumue fup. plementis per Ruffos inftructus, toti populo e Magyaris, Cumanis, & Ruffis conflato A. C. 886. profectionem meridiem verfus indi- 896. xit. Praeeuntibus ex pacto, viamque commonftrantibus Ruffis, iter per Lodomeriam, & Galliciam continuatum; quarum prouinciarum duces ante iam a Kiouienfibus admoniti, honorificentiffime acceptos nouos hofpites, & alimentis refecere, & muneribus ampliffimis liberaliter excoluere. (a) Superatis demum alpibus, vt erant in plura agmina diuifi, ita hodiernae Hungariae fines pluribus locis fubiere; vt eodem prope tempore, Marmarofienfem Beregienfem, & & Vngenfem prouinciam inundauerint. dux fuo cum agmine in Vngi fluminis ripa. prope caftrum confedit. Tantae multitudinis aduentus incredibile quantum pauorem eaFum terrarum incolis atrulerit, praefertim vbi audiere, Almum ducem e magni Atilae familia ortum ducere. Pofita igitur femet armis defendendi cura; quo nouorum dominorum gratiam aucuparentur, cuncta victui, & amictui neceffaria affatim ad caftra defe.

[ocr errors]

(4) Anonymus cap. XL.

Almus

1

rebant, nil nifi falutem fibi, fuisque deprecantes. Almus infigne clementiae, & humanitatis exemplum ad vicinos etiam populos genti fuae conciliandos, valiturum tum edidit, cum ruricolas fidem, feruitutemque fibi profelfos, vitae, rerumque fuarum fecuros porro etiam viuere iuffit.

S. VII.

Arpadus Almo patri in principatu fuccedit, ac belli deinceps gerendi rationem infigni prudentia definit.

Prima hoftilitatem experta eft arx Vngenfis, cuius dominus Laborcius oblatam fibi ab Almo duce gratiam obftinate refpuit; at vbi fe oppugnari vidit, terrore correptus, clam fe cum fuis ex arce eiecit, verum in fuga interceptus, quod Magyarorum antea amicitiam refpuerat, laqueo enectus fuit. Vacuam igitur a cuftodibus arcem ingreffus Almus, Diis immortalibus pagano ritu quatriduum gratias habuit. Quia vero deficientibus jam viribus, vicinam, quae reapfe ibidem mox confecuta eft, mortem perfentifcebat, ex pacto adhuc in Scythia inito, hereditarium familiae fuae principatum, in Arpadun filium transtulit: quo tempore pactis prioribus per Magyarorum, Cumanorum, & Rufforum primores folenni ritu renouatis Arpado duci omnes fidelitatis facramentum dixere, ac clypeis in altum fublato, vitam felicitatemque funt precati. Multa hic per

aultos dies acta funt. Ante omnia Arpadus Ruffis, quorum confilio, & opera, noua expeditio adeo profpere fufcepta erat, gratiam relaturus, eosdemque fibi perpetuo foedere copulaturus, cuiusdam e vicinis Ruffiae ducibus filiam coniugem accepit. Atque ex eo tempore Magyari intimam, conftantemque cum Ruffis coluerunt amicitiam, quam eorumdem duces, ac fubinde reges, acceptis non raro e Ruffia coniugibus, filiabusque fuis viciffim eo in matrimonium collocatis renouare, ftabilireque ftuduerunt. Deliberatum poftea cum Magyaris, & Cumanis capitaneis de belli adminiftrandi ratione; quae vt eo fecurius defcribi, definirique poffet, dili genter prius receptos in fidem incolas examinare placuit, de vario prouinciarum, quas inuafuri erant, fitu, & dominis; de flumini bus, quibus eae difcriminantur; de incolarum indole, viribus, atque ad fuftinendum bel. lum apparatu. Quae poftquam omnia Arpadus didiciffet, ea, quam mox explicabimus, ratione bellum geri voluit, cui rerum poftea geftarum hiftoria, vt eam fiue anonymus, fiue chronica noftra referunt, ad amuffim confentit. Si igitur ab euentu arbitrari licet, communi confilio conftitutum erat, vt vniuerfus populus in plures partes diuideretur, fingulis agminibus praeficerentur e capitaneis illi, qui virtute, ingenio, & fcientia militari prae ceteris excellerent: praeirent hi per deftinatas fibi vias, atque crebro per celeres nuncios Arpadum cum exercitus robore lentius a tergo confequentem, cunctis de

rebus accurate edocerent; quo, fi opus foret, laborantibus fuis confilio, & ope praefto effe poffet. Speciatim autem haec ducibus mandata funt: vt quocumque venirent, de induftria fpargerent, Arpadum magni Atilae nepotem adeffe, eo confilio, vt terras olim ad Atilae imperium fpectantes vindicaret, incolas ab iniquorum dominorum tyrannide liberaret, ficque fato collapfum Scytharum in Europa imperium reftitueret. Quapropter feuere vetuerat Arpadus, ne fui maleficio aliquo ruricolas afficerent, quin potius & hos, & eorum dominos, qui fe vltro eius fceptro fubmififfent, in fidem reciperent, (a) in eos denique folum, qui fubelle detrectarent, arma ftringerent. Poftquam ditione aliqua, feu pace, feu bello potiti effent, arcibus opportuno loco fitis, atque communitis, fuos cum coniugibus, & liberis praefidio imponerent, qui circumiacentis regionis fecuritati inuigilarent. Haec fere fuit fumma Ar padi ducis mandatorum; quibus quid huma hius, quid item ad ampliffima etiam regna breui tempore occupanda accommodatius cogitari poterat? Ex quo merito iam refellas omnes illos, qui Arpadianos Scythas caedibus, & incendiis vbique graffatos, maximam veterum incolarum partem barbarum in modum trucidaffe exiftimarunt. Certe, cum gens haec nobiliffima folum nouarum terrarúm dominium affectaret, ac ad easdem ad

(a) Hue facit Anonymi cap. XXIII.

verfus quosuis hoftes tuendas crebro fe in armis fore praeuideret, ignorare vtique non poterat, ruricolis, feruisque fibi opus effe, quorum induftria, & labore ipfa viueret, atque ditefceret. Refert anonymus Belae regis notarius, cuius potiffimum fide in tota hac narratione nitimur, Magyaros ab Vngo caftro, feu Vnguár vocari coepiffe Vnguaros, ac demum Vngaros. Verum ego ma lim appellationem hanc inde effe deriuandam, quod poftquam adfitas Vogo flumini plagas cum caftro cognomine occupaffent, hoc qua fi futurorum fucceffuum praeludio exultantes, Arpadum ducem, dominum Vngi, patria lingua Vng-Vr acclamauerint, cuius rei fama vt fit ad vicinos populos propagata, occafionem praebuerit Arpadianos Scythas, Vnguros, Vngros & Vngaros appellandi. Quamuis porro Conftantinus Porphyrogenita eos conftanter Turcos vocet, apud ceteros camen fcriptores Graecos paflim συγγροι συγκρος ac addita interdum afpiratione vyypos, feu Hungari audiunt. Ipfi nihilominus Hungari, patrium fuum nomen Magyar deinceps etiam retinuere: quod cum Graeci efferre non poffent, Malapes id eft Mazaros fcripfere, quo nomine hodiedum a Turcis Hungaros appellari audies.

« PreviousContinue »