ditos in ecclefia Hungarica gubernanda fibi pararent successores, per quos fubinde ad alios bonarum artium ftudium propagaretur; quos rarioribus ingenii dotibus confpicuos habuere adolescentes, eos ad exteras academias, puta: Bononiam, Romam, ac etiam Parisios, non fine magno fumtu dimittebant: vbi poftquam praeftantiflimis vfi magiftris, insignem alsecuti sunt doctrinam, facra laurea exornati, domum reuertebancur; qui quoniam ad munia omnia, prae aliis domi educatis, idonei videbantur, rapido fortunae cursu prima in regno facerdotia obtinuere. Huius generis cenfendi funt omnes illi, qui in claufulis diplomatum aut facrae paginae , aut decretorum magiftri appellantur. Neque enim vlla tum adhuc domi erat fcientiarum academia, in qua literarii gradus distribue. rentur: decus istud primus omnium Ludouicus M. excolendae gentis Hungaricae ftudioliffimus , Hungariae intulit, collocata Quinque-ecclesiis academia; ea haud dubie de caula: quod vrbs haec et amplissima erat, medio, Hungariam inter et ceteras ad S. coronam fpectantes prouincias, fitu pofita. Opus hoc ad poftremos et vitae, et regni Ludouici M. annos rejiciendum videtur, cum Vrbanus VI. pontifex in breui A. 1382. ca- 1382. lendis Septembris edito (a), quo lycaeo et (e) In Bullario priuilegiorum, ac diplomatuin Ro manorum pontificuin opera , et studio Caroli Coc. Quinque-ecclefienfi propria academiis, et ad perpetuam inemoriam. ti, ad vniuerfas fidelium regiones, eorum „ profectus, et commoda, tamquam vniuersalis gregis dominici paftor, commissae nobis (pe. culationis aciem, quanto nobis ex alto per„ mittitur, excendentes fidelibus ipfis, ad quae„ renda literarum ftudia, per quae diuini no minis, et fidei catholicae cultus proten- benter fauores gratiofos impendimus, et „ opportunae commoditatis auxilia liberali„ ter impartimur. Cum itaque ficut nuper pro „ parte carissimi in Chrifto filii noftri Ludo uici regis Hungariae illuftris, fuit propo situm in consistorio coram nobis, ipse rex „ non folum ad vtilitatem , et prosperitatem 1383. Cum eniin Vrbanus VI. A. 1378 die 9. huius reipublicae, et incolarum regni sui Hungariae; fed etiam aliarum partium vicinarum laudabiliter intendens, in ciuitate Quinque-ecclesiensi in regno praedicto con. „ fiftente, tamquam insigniori, et magis ad boc accommoda, et idonea, plurimum defideret fieri, et ordinari per sedem aposto. licam studium generale, in qualibet licica facultate, vt ibidem fides ipfa dilatetur erudiantur fimplices, aequiças seruetur iu» dicii, exsistạt ratio, et intellectus hominis » augeatur. Nos praemitsa, ac etiam exi. „ niam fidei puritatem, quam tam ipse rex , » et progenitores fui, quam Hungariae re» gni incolae, ad fanctain Romanam eccle liam geflille; prout ipse rex, et incolae „ gerere dignoscuntur, attente consideran„ tes, feruenti desiderio ducimur, quod re„ gnum ipfum scientiarum muneribus amplie„ tur , fiatque literarum feracitate fecundum, „.vt viros producat consilii maturitate con spicuos, virtutum fplendore ornatos ac diuerfarum facultatum dogmatibus eruditos, fitque illis scientiarum fons originis, de „ cuius plenitudine bauriant vniuerfi, litera rum cupientes imbui documentis. His igitur omnibus, et praesertim idoneitate dictae ciuitatis, quae ad multiplicanda do„ ctrinae semina, ac germina salutaria produ cenda magis accommoda, et idonea inter ,, alias ciuitates dicti regni fore dicitur , dili. » genti examinatione pensances, non solup „ ad ipsius regni , et ciuitatis; fed eciam » regnorum circumiacentium incolarum coin, 99 modum, et profectum paternis affectibus plicationibus inclinati, de fratrum noftro- fiensi de cetero fit studium generale , ibi, „ que perpetuis temporibus vigeat tam in iuris canonici , et ciuilis, quam in alia qua„, libet licita, praeter , quam in Theologica facultate , et quod legentes, et studentes ibidem omnibus priuilegiis, libercatibus, „ et iinmunitatibus concessis doctoribus le„ gentibus, et studentibus commorantibus „ in ftudio generali gaudeant, et vtantur. Quodque illi, qui processu temporis bra uium fuerint in illa facultate, in qua ftu. „ duerint, allecuti, sibique docendi licentiam, „ vt alios erudire valeant, ac doctoratus, seu magisterii honorem petierint elargiri , „ per doctores, seu doctorem, ac magiftros, seu magistrum illius facultatis , in qua „ .examinatio erit facienda, episcopo Quinqué ecclefienfi, qui pro tempore fuerit, vel ecclesia Quinque-ecclesiensi pastore caren- Idem quoque episcopus, aut vicarius, seu dem facultate actu inibi regentibus conuo. dos ad doctoratus, feu magisterii hono„ rem requiruntur, per fe, vel per alium, iuxta modum, et consuetudinem, qui su. » per talibus in generalibus ftudiis obfer uantur examinare ftudeant diligenter , eisque, si ad hoc fufficientes, et idonei re„ perti fuerint , huiusmodi licentiam tribuat, et doctoratus , seu magisterii conferat bono„ rem. Illi vero, qui in eodem ftudio dictae ciuitatis examinati , et approbati fuerint, » et docendi licentiam , et honorem huius modi obtinuerint, vt eft dictum, ex tunc » absque examinatione, et approbatione alia » legendi, et docendi tam in ciuitate prae dicca, quam fingulis aliis generalibus ftu diis, in quibus voluerint, legere, docere, „ ftatutis, et consuetudinibus quibuscumque o contrariis apostolica, vel quacumque alia firmitate vallatis nequaquam obstantibus, plenam , et liberam habeant facultatem. » Volumus autem, quod magistris, et doctori„ bus, qui in buiusmodi legent studio, per „ regem Hungariae pro tempore exsistentem in competentibus stipendiis prouideatur , „ alioquin praesentes literae nullius fint robo„ tis, vel momenti. Nulli ergo etc. Dacum Viterbii calendis Septembris , pontificatus nostri anno quinto E breui hoc poncificio discimus, praeter theologicas disciplinas, ius canonicum, et ciuile, aliarum quoque facultatum, et fcientiarum, quas in academiis tradere licebat , cathedras Quinque ecclefiis fuisse erectas, magistrisque illic docentibus , Ludouicum regem ftipendia ex aerario suo decreuifle; denique cancellarii, cuius eft literarios conferre gradus , dignitatem , et totam academiae curam loci episcopis, per Vrbanum VI. fuisse attribixam, |