Page images
PDF
EPUB

99

99

[ocr errors]

?

"

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

99

99

[ocr errors]

,,huius reipublicae, et incolarum regni fui Hungariae; fed etiam aliarum partium vicinarum laudabiliter intendens, in ciuitate Quinque-ecclefienfi in regno praedicto confiftente, tamquam infigniori, et magis ad boc accommoda, et idonea, plurimum defideret fieri, et ordinari per fedem apoftolicam ftudium generale, in qualibet licita facultate, vt ibidem fides ipfa dilatetur, erudiantur fimplices, aequitas feruetur iudicii, exfiftat ratio, et intellectus hominis » augeatur. Nos praemiffa, ac etiam eximiam fidei puritatem, quam tam ipfe rex, ,, et progenitores fui, quam Hungariae re"gni incolae, ad fanctam Romanam ecclefiam geflife; prout ipfe rex, et incolae » gerere dignofcuntur, attente confideran,, tes, feruenti defiderio ducimur, quod re,, gnum ipfum fcientiarum muneribus amplie,, tur, fiatque literarum feracitate fecundum, ,, vt viros producat confilii maturitate confpicuos, virtutum fplendore ornatos ac diuerfarum facultatum dogmatibus eruditos, fitque illis fcientiarum fons originis, de ,,cuius plenitudine hauriant vniuerfi, litera,,rum cupientes mbui documentis. His igitur omnibus, et praefertim idoneitate dictae ciuitatis, quae ad multiplicanda doctrinae femina, ac germina falutaria producenda magis accommoda, et idonea inter alias ciuitates dicti regni fore dicitur, dili» genti examinatione penfantes, non folum ,, ad ipfius regni, et ciuitatis; fed etiam „regnorum circumiacentium incolarum com

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

29

"

[ocr errors]

99

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

99

[ocr errors]

,, modum, et profectum paternis affectibus ,, anhelantes, dicti regis in hac parte fup,,plicationibus inclinati, de fratrum noftro,, rum confilio ftatuimus, ac etiam ordina,, mus, vt in dicta ciuitate Quinque-ecclefienfi de cetero fit ftudium generale, ibi,, que perpetuis temporibus vigeat tam in ,, iuris canonici, et ciuilis, quam in alia qualibet licita, praeter, quam in Theologica facultate, et quod legentes, et ftudentes ,,ibidem omnibus priuilegiis, libertatibus, ,, et immunitatibus conceffis doctoribus legentibus, et ftudentibus commorantibus ,, in ftudio generali gaudeant, et vtantur. Quodque illi, qui proceffu temporis brauium fuerint in illa facultate, in qua ftu duerint, affecuti, fibique docendi licentiam, ,, vt alios erudire valeant, ac doctoratus, feu magifterii honorem petierint elargiri, ,, per doctores, feu doctorem, ac magiftros, ,, feu magiftrum illius facultatis, in qua ,,.examinatio erit facienda, epifcopo Quinque,, ecclefienfi, qui pro tempore fuerit, vel ,, ecclefia Quinque-ecclefienfi paftore caren,, te, vicario, feu officiali dilectorum filio,, rum capituli ipfius ecclefiae praefententur. Idem quoque epifcopus, aut vicarius, feu officialis doctoribus, et magiftris, in eadem facultate actu inibi regentibus conuo,, catis, illos in iis, quae circa promouendos ad doctoratus, feu magifterii hono ,, rem requiruntur, per fe, vel per alium, iuxta modum, et confuetudinem, qui fu,, per talibus in generalibus ftudiis obfer

[ocr errors]

99

[ocr errors]

39

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

"9

99

وو

"

[ocr errors]
[ocr errors]

99

[ocr errors]

99

uantur, examinare ftudeant diligenter, », eisque, fi ad hoc fufficientes, et idonei re,,perti fuerint, huiusmodi licentiam tribuat, ,, et doctoratus, feu magifterii conferat bonorem. Illi vero, qui in eodem ftudio dictae ciuitatis examinati, et approbati fuerint, et docendi licentiam, et honorem huius» modi obtinuerint, vt eft dictum, ex tunc absque examinatione, et approbatione alia legendi, et docendi tam in ciuitate prae,, dicta, quam fingulis aliis generalibus ftudiis, in quibus voluerint, legere, docere, ,, ftatutis, et confuetudinibus quibuscumque contrariis apoftolica, vel quacumque alia firmitate vallatis nequaquam obftantibus, plenam, et liberam habeant facultatem. Volumus autem, quod magiftris, et doctoribus, qui in buiusmodi legent ftudio, per „ regem Hungariae pro tempore exfiftentem, in competentibus ftipendiis prouideatur, alioquin praefentes literae nullius fint robo,, ris, vel momenti. Nulli ergo etc. Datum Viterbii calendis Septembris, pontificatus noftri anno quinto E breui hoc pontificio difcimus, praeter theologicas difciplinas, ius canonicum, et ciuile, aliarum quoque facultatum, et fcientiarum, quas in academiis tradere licebat, cathedras Quinque ecclefiis fuiffe erectas, magiftrisque illic docentibus, Ludouicum regem ftipendia ex aerario fuo decreuiffe; denique cancellarii, cuius eft literarios conferre gradus, dignitatem, et totam academiae curam loci epifcopis, per Vrbanum VI. fuiffe attributam,

39

[ocr errors]

99

[ocr errors]

390

1459.

Munere hoc primus omnium functus fuit Valentinus S. R. E. tit. S. Sabinae presbyter cardinalis, decretorum doctor, Quinque-ec clefiarum id temporis epifcopus: qui cum vi 1408. tam ad annum vfque 1408. produxerit (a), vt erat ipfe eruditionis laude confpicuus, quidquid ad creditae fibi academiae incrementum faciebat, quam cumulatiffime egiffe cenfendus eft. Confimilem curam academiae huic haud dubie impenderit Ioannes Cefinge A. 1459. per Mathiam Coruinum regem ad Quinque ecclefienfem cathedram promotus, ac fub Iani Pannonii nomine celebratus (b). Perdurauit porro prima haec apud Hungaros academia ad cladem vfque Mohatsienfem (c). Sigismundus imperator, et rex, foceri fui in conftabilienda re literaria exemplum imitatus, academiam alteram in ipfa regni Hungarici 1388. metropoli Budae A. 1388. collocauit, quam Bonifacius IX. anno infequente ratam habuit, conftituto perpetuo illius cancellario veteris Budae ad SS. Petrum, et Paulum apoftolos praepofito (d). Etfi porro vtriusque acade

(a) Vide fpecimen hierarchiae Hung. Cl. Pray part.
I. pag 248. Vita m illius habes in purpura Panno-
nica Samuelis Timon pag. 41. edit. Caffouienfis.
(b) De hoc confule doctiffimi viri Stephani Kapri-
nai Hung. diplomaticam Part. II. pag. 372.
et 391.

(c) Vide Cl. Pauli Wallafzky praeclarum fane ten-
tamen Hiftoriae literarum fub Mathia Coruino edit.
Lipfiae 1769. fectione XI. pag. 51.

(d) Apud Belium notit. Hung. nouae tom. III. in hiftoria vrbis Budenfis. Item Annal. reg. Hung. part. II. pag. 186.

miae huius, nec non ceterorum per Hungariam lycaeorum epifcopalium progrellui, et fplendori non leuiter obftiterint bella, quae inde ab A. 1437, quo Sigismundus eximius 1437. literarum cultor obiit, partim contra Ottomannos, partim contra haerentes in regno Bohemos gefta funt: perfeueraffe nihilominus in Hungaria fcholas argumento eft, Michaelis Szilágyi de Horogfzeg decretum, in electione Mathiae de Hunyad A. 1458. 1458, XXIV. Ianuarii editum. Cum enim ordines regni non aliter electioni huic affentiri vellent, nifi Szilágyius de praecipuis gentis totius praerogatiuis, et libertatibus, noui regis nomine, cautionem daret; cetera inter articulo X. diferte fancitum fuit, vt ad in. ftar facerdotum, atque nobilium, a decimis, et teloniis, prout vetus regni confuetudo requirit, fcholares pariter fint immunes (a). Quae lex eo temporis articulo, in fcholarium fauorem lata, praeclaram vna regni or dinum de re literaria prouehenda follicitudinem declarat: eadem haec priuilegia ho, diedum apud nos fcholares obtinent. Quam. quam non erat, cur Hungari tum a Mathia rege tantopere mufis metuerent; is quippe, vt erat inde a pueritia literis deditus, iisdemque vltra quam credi poffit excultus (6)

(a) In decreto Michaelis Szilágyi reg. Hung. gu-
bernatoris in cod. iuris patrii.
(b) De Mathiae Coruini inftitutione, et doctrina
copiofe, et erudite differit laudatus Kaprinai
Hung. diplom. part. I. differt. I. cap. 11. Item

« PreviousContinue »