gariam immigrarunt, nouae huic vineae la.
borem fuum impensuri. Atque hoc in nu.
mero fuit Breunouienfis in Bohemia mona-
sterii abbas Astricus, alio nomine Anaftafius:
(a), vir insigni vircuce, et fapientia praedi.

tus, cui vna , atque monachis, quos ille le1000.cum adduxerat, mox anno insequente 1ooo.

ad radicem montis ferrei, seu Petsuaradini,
monafterium erigi coepit (b), quod alte-
rum pofi montem Pannoniae virorum apo-

rante

(a) Anaftafio illi reipsa nomen fuit, quo etiam vsus

legitur A. 1107. in subscriptione concili Franco
fordiensis : Anaftafius Vugrorum archiepiscopus in.
terfui, et subscripl. I'aque non incongrue dici
potest ad distinctionem alterius Anaftafii abbatis ,
qui cum S. Martini coenobio praeerat, Anaftafio
huic cognomentum Aftrici in Hungaria fuiffe ad
junctum: poterat au ein ob infignein religionem ,
et fapientiam Ajtricus, seu Coelestis vociiari; vel.

certe a fainilia, aut loco natali.
(6) Haec plane ad mentem Chartutii, qui cap. II.
pag. 128 Astricum non sub Geisa duce, sed impe-

iain D. Stephano ; nec nisi 'poft deui-
ctum jam Cupain Sineghien ein, cun pluri.
bus sociis e Bohemia venisse, , ac illico monasterio
ad radieem montis ferrei initium dedifTe, clarissimis
verbis affirmat. Confirmatur id e fundationalibus
eius iein coenobii literis A. 1015 datis. In quibus
D. Stephanus, laudattim coenobium ante annos
XIV. itaque aut exeunte A. 999. aut ineunte A.
1000. coeptuin asserit, ac in clausula literarum
Altricum, seu Anaftafium, tum Colncensein antisti.
téin, primum illius abbatem fuisse asseuerat. Ex
quo palam fit , dissentire nos ab iis, qui Aftricum
eumdein elie putant, cum Anaftafio S. Martini ab-
bate, qui iain A. 998. D. Stephano contra Cupam

ftolicorum effet seminarium, qui in inferiori. bus regni partibus euangelium promulgarent. Talibus auctus fuppetiis pius princeps, dato, ad omnes prouincias edicto praecepit , vt omnes, atque singuli dimissis à fe verbi diuini praeconibus dociles praeberent aures, abiectoque idolorum cultu, baptismum susciperent. Ipfe quoque D. Stepbanus minime alienum a sua fummi imperantis maieftate putauit, apoftolicum praedicandi, subditisque viam aeternae falutis commonstrandi, mua nus obire: et quoniam primorum gentis cuiuscumque exempla maximam apud vulgus vtramque in partem vim habent, praecipuam impendit curam, comitibus , militiaeque ducibus ad veri Dei agnitionem pertrahendis: alios ex his docendo, hortando, atque etiam rogando; eos autem, qui autoritate fua in. fticutae per vniuersum regnum euangelii praedicationi paulo audacius, quam fubditos decebat, obfiftebant, mipis etiam, atque terroribus adhibitis, ad faniorem mentem ftuduit reuocare (a)." His cum vteretur ad. miniculis D. Stephanus, dubitari nequit, quir primores, nobilesque plurimi, praesertim in ditione ducali domui propria degentes, legem euangelicam fufceperint. Hos inter conatus,

pugnaturo adftiterat, cuius etiam in diplomate fondacionis S. Martini diserte fit mentio. Funda tionales. coenobii Pécs - Varadiensis. Vide in Hiftor.

episcop. Quinque ecclef, Tom I. pag 74. (a) Haec ex Carthulrio cap. II. pag. 130.

de coepta iam feliciter religione in perpe. tuum ftabilienda follicitus, de hierarchia in Hungaria constituenda cogitauit; atque id. circo regnum omne in partes, seu dioeceses XII. partiri aggressus est (a), vt fic diuisis antiftituin curis, yno, eodemque tempore , fingulis in partibus euangelium promulgaretur, gentisque totius conuerfio eo celerius perficeretur. Quin etiam plurimis ecclesiis iam tum designauit episcopos, pro quo mu. bere e Benedictinis potiffimum, eos imprimis delegit, quos maiore prae ceteris zelo, er fuccelsu rem Chriftianam promouere compererat. Metropolitanam porro fedem Stris gonii in principe tum regni vrbe, ducumque Hungariae domicilio collocare statuit ; qua in re augustorum caefarum exemplo ecclefiae morem secutus fuit, quae non alibi, quam in metropolibus, aut certe frequentioribus jn vrbibus archiepiscopales cathedras erigi permittebat.

(a) Biographus S. Gerardi cap. XI. S. Stephanun,

cum Tsanadien em ecclefiain D. Gerardo conferret,
fic loquentem inducit : voluntatis quidem ineae
fuit duodecim episcopatus , quos in regno meo fa-
cere decreueram , epifcopis implere; fed retardatus
fui aliorum voluntate , quorum, vt vere arbitror,
satanas cooperator fuit. Eiusdem vitae codex M.
S. sic habet : nunc enim voluntatis meae fuit, vt
duodecim episcopatus, quos in regao meo ftatuere
decreueram , episcopis implerem , sed magis pepen-
dit in arbitrio aliorum, quorum arbiter satanas
fuit, et nunc episcopatum, qui, vt aestimo, te re-
{picit, aflume.

$. V.

Causa legationis Romanae. Nouorum in Hungaria episcopatuum inftitu. tio, citra summi Chriftianorum facrorum alltistitis scitum, nequibat perfici: primum enim Hungaria a vicinorum antiftitum, ac potiffimum Laureacenfis metropolitae iuris. dictione eximi; tum abolitis veterum in Pannonia dioecefium nominibus, ac limitibus (a), nouae sedes episcopales erigi, terminisque diftingui; promouendi denique ad has episcopi, et propria muneri fuo iurisdicțione inftrui , et noui archiepiscopi Strigoniensis iu. ribus subiici debebant: quae omnia rite, ac legitime definire, illius erat, qui in ecclefia Catholica non folum honoris, verum etiam iurisdictionis primatum tenet, Christi in terris vicarii. Alterum illud erat; cum D. Stephanus ditionum, quibus imperabat, ampli, tudine non ipferior esset reliquis per Eu, ropam regibus, quo amplior ei cum domi tum foris accederet autoritas, regia cupiebat vti appellatione. Fuit aeuo illo in more pos. fitum, vt corona, regiique tituli vel ab au, gustis imperatoribus; vel a pontificibus Ro. manis expeterentur, atque conferrentur: ao hi quidem a pominatis per se regibus non aliam fere exigebant fubiectionem, atque eam, qua Chriftiano - Catholici omnes eccle.

(a) Qui veteris Pannoniae ecclefiarum notitiam has

bere cupit, adeat dốc.issimi Salagi digniffimam fas ne opus de ftatu eccleliae Pannonicae.

fiae, eiusdemque capiti obftringimur. Ex aduerso imperatores occidentis, creatos a to reges, fuis cum diçionibus, inter imperii lui clientes solebant adfcribere, hacque ratione aliquid in eosdem iuris aquirebant , quale fuit ius inueftiendi, ac etiam eos, qui fihi refractarii fierent, e folio deiiciendi. D. Sten pbanus optime perspectum habens, quantum gens sua ad eum diem libera , pullique alte. ri, quam suo principi obnoxia , ab omni feu feruicutis, feu clientelae fpecie abhorreret; ne turbis, qualibus poftea eadem ex caula fub Petro rege occasionem datam videbimus, regnum objiceret, consultius putauit, corona, regiaque titulo per Romanum pontificem, quam imperatorem, exornari. Neque Ottoni III. caesari confilium hoc vllatenus difplicuit : vt qui Syluestro II. suo olim clienti, nunc au

tem suo potiffimum fauore, IV. nonas Apri999. lis A.. 999, ad pontificatum promoto fauebac

impenfius; quare cum Romae vsque initiuin 1900. apni 1000. moraretur, D. Stephanuni coram

pontifici cominendauit, maioremque in modum hortatus eft, vt cunctis eius votis fine dubitatione fubfcriberet. (a). Qua quidem

(a) Ad hoc tempus referenda funt ea, quae Dirme

rus episcopus Merseburgensis, autor synchronus, Annal. lib. IV. tradit : imperatoris autem praeclicri gratia, et bortatu gener Heorici ducis Bauațioruin Waic, feu Stephanus in regno suo epilco. pales cathedras faciens coronam ,

er benedictionet accepit. Bona igitur graria, et bortaru Otronis Ill. imperatoris eodein ex fonte a Roinano pong fifice coronani, et benedictionein accepi: S. Stepha. miis.