Page images
PDF
EPUB

fione, redacta in ordinem Arpadi ftirpe, alia e domo fibi principem conftituerent; quod fi eueniret, coeptam hactenus Chriftianitatis plantationem penitus interituram praeuidebat. Periculum eo grauius apparebat, quod non eo adhuc numero erant Chriftiani, vt ceterae gentilium multitudini poffent refiftere. Quapropter baptismo in opportunius tempus dilato, id fibi ante omnia agendum putauit Geifa, vt certam filio faceret in regno fucceflionem, eumdemque poftea et foederibus, et auxiliis Chriftianorum princi pum in folio communiret. Hunc in finem 992. circa A. C. 992. primores, et nobiles regni ad comitia euocauit, atque maiorum fuorum: Almi, Arpadi, Zoltani, et Toxi imitatione filium fuum Vaic pueritiam nondum egref fum, auiti regni heredem, et fuccefforem pleno in concilio conftituit: qua in re adeo et veterum pactorum memores, et fibi obfequentes habuit omnes, vt nemo effet, qui nouo duci facramentum dicere abnueret (ā), quod tamen paucis poft annis Cupa, duce Simegienfi autore, folius fidei Chriftianae odio, violatum fuo loco narrabimus.

S. XV.

Geifae, et Stephani filii baptismus, buius item, et Giselae Bauarae nuptiae.

Praecipua hac cura folutus prouidus pater, 992. Ottonis III. caefaris, qui A. C. 992 impe

(a) Chartuitius in vita S. Stephani,

[ocr errors]

rium adierat, cognatam principem Giselam, Henrici Bauariae ducis filiam ac alterius Henrici Pii, poftea imperatoris fororem, filio fuo fponfam depopofcit: at enim, fi Bauaris fcriptoribus fides, repulfam principio pati debuit, ea de caufa, quod Chriftiana fponfa gentilis fponfi manus faftidiret. Ea res GeiJae ftimulos addidit ad accelerandam baptismi fufceptionem: qua quoniam popularium fuorum plurimos offenfum iri non ignorabat, cuncta ad vim, fi ea pararetur, fuftinendam prouide fapienterque fibi prius difponenda putauit. Hac igitur tempeftate, quam plurimos exteros non fanguine minus, quam fcientia, et virtute cumprimis militari confpicuos, numerofoque fortium virorum agmi ne ftipatos, variis e regnis ad fe euocauit, ampliffimisque terris, ac latifundiis inftruxit. Horum e numero fuere: Comes Deodatus Tatenfis arcis conditor, et dominus, Wolfgerus, et Hedericus fratres comites de Homburg, , quorum pofterior, et caftro, et fami liae de Hederuar originem dedit; Wencellinus, fiue quod idem eft Wenceslaus Bauarus, comes de Waiczenburg, cuius potiffimum virtute Cupae Simegienfis feditio compreffa fuit; cuius pofteri primum a caftro lako; fubinde vero a Nagy-Mihály, et Sztara nomen funt fortiti: Hund denique, et Paznan florentium poftea in Hungaria familiarum parentes (a). Neque dubium eft Ottonem III,

(a) M. Turotzii Chronicon cap. IX. et fequent Cl. Katona pag. 667.

caefarem, certa auxiliorum aduerfus gentiles in tempore mittendorum fpe anxium adhuc, fluctuantemque Geifae animum confir maffe. Haec dum aguntur, S. Adalbertus, Pragenfium antiftes, tum forte Roma redux 994. Hungariam A. C. 994 fubiit, cuius paternis allocutionibus permotus demum Geifa, pofito metu, fiduciaque in Deum collocata, gentilismo nuncium mifit, baptismumque Strigopii fufcepit. Eodem et loco, et tempore Geifae filius vnicus Vaic, quintum fupra decimum aetatis annum agens, per eumdem S. Adalbertum facró regenerationis lauacro ab lutus fuit, Deodato comite patrini partes ob eunte. Nomen illi Stepbani imponi voluit Sarolta mater propterea, quod meminerat fibi olim per fomnium apparuiffe S. Stephanum Protomartyrem, qui futuram filii nati uitatem, regnum, et coronam vaticinatus fuo illum nomine infigniri iufferat (a): quod quidem fomnium nefcio cur, vt ridicu lum, ac a monacho quodam fua in cellula otiofo excogitatum traducant nonnulli. Certe piae mulieri, vt Sarolta fuit, de mafculo herede, et re Chriftiana in Hungaria ftabilienda crebro follicitae, ac fortaffe S. Stephani Protomartyris cultui deditae, idmodi fomnium citra prodigium omne oboriri poterat; licet euentu poftea completum fit. Sed neque aut maieftati, aut fapientiae Dipinae repugnat homines per fomnia de rebus,

(a) Chartuitius in vita S. Stephani.

quae

futurae funt, admonere: id, quod Iacobi patriarchae, et Iofephi Aegyptii exemplis fatis fuperque demonftratur. Verifimile quoque videtur eadem occafione Geifae ducis filias Iuditham, Gifelam et Saroltam, eiusdemque germanum facro fonte ablutum, quem Michaëlem appellatum fuiffe chronica noftra teftantur (a). Hoc patre, ac fortafle Adelbaide Polona matre editi funt Ladislaus, dictus Caluus, et Bafilius vulgo Vazul. Ducalis aulae exemplum num aliquos, et quos nomi natim ex Hungaris ad baptismum pertraxerit, a nemine adnotatum eft. Vt autem gentis fuae conuerfionem acceleraret Geifa, hortatu S. Adalberti, multos e Bohemia acciuit monachos ordinis S. Benedicti: his hodiedum et a numero, et ab obferuantia regulari celeberrimum ftruere coepit in monte Pannoniae coenobium: ex quo, velut e feminario quodam, quauis aetate operarii Apoftolici, et plurimi ecclefiarum Hungaricarum antiftites prodiere, quibus potiffimum fua debet religio Chriftiana incrementa. Hunc in mo. dum remotis, quae et fidei facrofanctae progreffum, et calentia Geifae ducis vota ad eum diem morabantur, impedimentis, fponfio nuptialis inter Stephanum ducem, et Giselam Bauaram A. C. 995 peracta fuit. An sponsa 995. illico in Hungariam aduecta fit; vel nuptiae ob teneram fortaffe fponfae aetatem aliquamdiu dilatae fint; nondum fatis exploratum

(a) Chronicon M. Turotzii cap. XXVIL

eft. (a) Illud tamen extra dubium videtur, Gifelam iam A. C. 1000. fponfo fuo cohabitaffe, quod codem anno in reginam inaugurata memoretur. Cum porro Hungariam fubiit, comitati eam funt et honoris, et fecuritatis caufa multi illuftres viri, quos inter fuit Hermannus Norimbergenfis (b): Plurimae infuper Germanorum militum, quaeftorum, et opificum familiae eadem tempeftate in Hungariam intrarunt, quibus D. Stephanus opportunis per regnum locis fuas affignauit fedes. Nominatim autem primos Szathmarinenfis ciuitatis conditores cum Gisela adueniffe, fidem facit Andreae II. diploma ei ciuitati A. C. 1231. datum. (c).

§. XVI.

Geifae ducis obitus, coniux, liberi, et propinqui.

otorum demum omnium compos Geisa, vbi filium Stepbanum iam Chriftianum, nobiliffimae virginis fponfum, ac fuum denique in principatu fuccefforem laetus vidit, viuere 997. defiit A. C. 997. quo Sanctus Adalbertus gloriofam pro Chrifto mortem apud Pruffos oppetiit. Coniux Geifae fcriptorum domesti

(a) Confule Cl. Katona Hiftor. cit. pag. 651.
(b) Chronicon cap. XVIII.

(c) Cle Schier in Reginis Hung. Primae ftirpis
pag. 41.

« PreviousContinue »