eodem ditaret, mira rerum humanarum viciffitudine, e fummo dignitatis apice deiectus, fortunae ludibrium eft effectus, luculento documento, innocentes numquam impune premi. Geifa ordinum regni voluntate inauguratur. Henrico IV. hac ratione ex Hungaria digrello; cum nec Salamon viribus deftitutus, neque vllus ex eius foederatis amplius metuendus videretur; Geifa milites, quos ad id vfque tempus magno numero aluerat, domum dimifit, ac, ne quid per abfentiam fuam Salamon moliri poffet, domicilium fuum non iam in ducatu fuo, fed in regia di tione fixit. Expedita tum illi fuit ad folium via, quod regni ordines vnanimi confenfu electo coronam offerrent, quam tamen ille pro ea, qua fuit animi moderatione, neque ambiuit, neque delatam illico admifit. Prius equidem iteratis nunciis, atque literis Gregorium VII. de belli fraterni caufis, de victoriis feliciter ab hofte relatis, de turpibus, et regni Hungarici immunitati contrariis ar tibus, quibus Salamon opem Henrici IV. mercatus fuit, de modo, quo ipfe vniuerfum regnum non inuitum in fuam redegerat poteftatem, ac denique de vnanimi ordinum regni confenfu, quo ad fe regem eligendum confpirauerant, accurate, et fideliter edocuit, ac vna, quid fibi facto opus effet, num regnum fibi delatum admittendum, mentem illius exquifiuit. De quibus reipfa a Geisa duce ad Gregorium VII. feriptum fuiffe, refponforiae huius literae fidem faciunt. Pontifex rerum geftarum ferie diligenter comperta, Geifam ducis folummodo titulo orna tum, multis excoluit encomiis, ac de fuo fauore fecurum, hortatus eft, vt quoniam vniuerfum regnum iam in poteftate habebat, interea ecclefiarum, et religionis curam gerat. (a) Coronam quoque a regni ordinibus oblatam tuto admitti poffe non obfcure declarauit, diferte pronuncians Diuino prorfus iudicio regiam dignitatem a Salamone in eun elle translatam (a). Hac Gregorii VII. deci (a) In literis Gregorii VII. die 23. Marii A. 1075. datis haec leguntur: Quum vero res in manibus tuis fit, hortamur te, vr interim circa ecclefias curam habeas, circa religionem fummum ftudium geras,,, apud el Katona Tom. I. pag. 362. (b) In aliis mox 14. Aprilis e. a. 1075. exaratis: Verum, vbi contemto nobili dominio beati Petri Apoftolorum Pincipis rex Slamon fubdidit fe Teutonico regi, et reguli nomen obtinuit: dominus autem iniuriam fuo illatom principi. B. Perro Apoftolo praeuidens, poteftatem regni, fione, fopitis, quos ad eum diem habebat, confcientiae remorfibus, ardentibus regni ordinum votis fubfcripfit denique Geifa, atque folito ritu vere A. 1075. coronatus fuit (a). 1075. Vt adeo vere tradant chronica noftra Geifam ducem magnum compellentibus Hungaris, coronam regni suscepiffe (b); quod profecto cum veritate tradi non poterat, fi Geifa poft Vacienfem victoriam, anno fuperiore exeunte hyeme reportatam, fe fe illico feciffet coronari. Multa profecto obftabant, quo minus ante ver A. 1075. inauguraretur, Certe 1075. Henrici IV. caefaris, quem affini fuo totis viribus opitulaturum pro certo fciebat, iras, viresque verebatur, aduerfus quem copias maiore numero colligi, bellumque toto conatu apparari oportuit: neque prius belli metus defiit; quam poftquam caefar in autumno A, 1074. ex Hungaria exceffit; tum primum, 1074. quod chronica noftra ante coronationem fa, ctum fuiffe narrant, fui iam fecurus Geifa, militem domum dilabi fiuit (c). Praeterea fuo ad te Geifam iudicio tranftulit: et ita, fi quid in obtinendo regno iuris prius habuit, eo fe facrilega vfurpatione priuauit. (a) Confentit nobifcum Chronicon Pofonienfe MLXXV. Magnus rex coronatur apud el. Koller appendice II. pag. 404. (b) Chronicon cap. LIII. (e) Idem cit. cap. Forro duces Geifa, et Ladislaus cum exercitu Albam venerunt, deinde Caftrum portae, Kapolvar, Bobuch Babocha, et Albam, et alia caftra fortifimorum militum pracfidio munientes, dimif Chriftianus aequi, iuftique amans princeps religione prohiberi fe fentiebat, quominus coronati regis adhuc fuperftitis diadema vfurparet, atque idcirco rigidi ea aetate cenforis Gregorii VII. mentem fibi prius explorandam putauit. Illud profecto animaduerfione dignum eft, quod Geifae legati cum literis 1075 menfe Martio A. 1075. Romam peruenerint : ex quibus fi Gregorius pontifex coronatum iam fuiffe Geifam intellexiffet, profecto in geminis fuis ad eum poftea datis literis, non iani ducis, fed regis Hungarorum titulo eumdem honoraffet, idque eo certius, quod regiam dignitatem iufto Dei iudicio a Salamone ad Geifam fuiffe translatam pronunciaue rit (a). Geifa eo, quo diximus anno, diademate regio incinctus, ante ceteras curas omnes Vaciun cum fratre Ladislao tetendit, iactisque nouae bafilicae B. V. M. fundamentis voti, quod ante praelium nuncupauerat, religione femet liberauit (b). Memor deinde foque exercitu habitabant in Hungaria: (4) Ternas Gregorius VII. ad Geifan ducem dedit 2 fingularis beneficii, quod a Willermo Italo Szekszárdienfi abbate acceperat, vt qui comitis Vidi ad Geifam ex infidiis capiendum, oculisque orbandum confilia principioA.1074.1074 in eodem monafterio defcripta, edoctus, per celeres nuncios Geifae detexerat (a),quo homini et ordini toti toti tam bene de fe merito aliquam referret gratiam ad ripam fluminis Grani, celebre monafterium memoriae D. Benedicti pofuit, folennique diplomate eodem anno mox a fua coronatione roborauit, cuius hoc eft initium: In nomine fanctae Trinitatis, et indiuiduae vnitatis Patris, et Filii, et Spiritus fancti, ego Magnus, qui et Geifa, fupremus Hungarorum dux, poftea veto gratia Dei rex confecratus, Belae regis fi lius (b). Ex quo Geifae titulo illorum con cum fratre fuo Ladislao proponere, de loco funda- (a) Chronicon cap. LII. Abbas autem eiusdem loci (b) Claufula diplomatis fic habet: Anno Domini MLVII. praefente Ladislao duce, germano mea cariffimo. Nehemia archiepifcopo Strigonienfi exh fente, Defiderio epifeopo Colocenfi, aliisque epifcopis, fcilicet Aron Ep. Francone Ep. Lazaro epifcopatus fuos feliciter gubernantibus Iula comite. Palatino, ceterisque regni mei principibus. Edidit iilud cl. Pray. Hierarchiae Hung. Tom. I.pag. 332. et el. Katona Tom. II. pag. 366. |