via, Akufium ducem suamet manu obtruncasset, tota reliqua hoftium multitudo abiectis animis in fugam abiit (a). S. VI. Ruffi Hungariae contermini in fidem recepti. Ab hoc bello feliciter confecto redux Lechdislaus nouam in Ruilos Hungariae conterminos adornauit expeditionem: vt eos castigaret, quod Cumanis semel, ac iterum liberum per-ditiones suas in Hungariam tranfitum praebuerint. Hac enim A. 1086. Kutes- 1086 kius cum Salamone ac rurfus anno 1091. 1601 Kopulcbius irruperant. Ad hos igitur debel. landos vere A. 1093. itum : Verum Rusli 1093 gloriofiffimi regis Ladislai fortunam veriti, adeo eius aduentus fama sunt perculfi, vt fi. ne mora legatos communi nomine obuiam ei miserint , qui non modo prioris delicti veniam deprecarentur , verum etiam perpetuam fidelitatem , atque obedientiam gentis suae regi Hungaro offerrent. Ladislaus, vt erat supplicibus facile placabilis, singulari hoc incruentae victoriae genere mirifice delectatus, primores gentis ad le clementer admisit, qui cum subiectionem suam' iureiurando interpofito eidem obligaflent, Russia Hungariae contermina in S. coronae Hungaricae clientelam concessit (b). Atque hinc non immerito (a) Chronicon cap. LVII. Keza pag. 98. (6) Chronicon cap, LVIII. prima iuris nostri in Russiam rubram initia reperi poffunt, quae feculo poft fub Bela III. rege instaurata, confirmataque fuere. S. VII. Decretorum S. Ladislai regis occasio. Bellicae expeditiones non ita totum libi vendicauere Ladislai regis animum, vt non etiam ad facram non minus , quam profanam rem Hungariae ordinandam curas suas porrigeret. Iam inde a Petri regis temporibus, regno multiplicibus agitato viciffitudinibus, multae D. Stepbani leges in desuetudinem abiere, parui interdum pendebatur ordinariorum regni iudicum autoritas: neque illi, qui in ius vocati funt, ad praeftitutum diem aderant, nec latae a tribunalibus fententiae femper fuum fortiebantyr effectum, ipfius etiam regis mandata interduin negligebantur. Prae. terea crimina quaedam ciuilis focietatis fecuritati, et felicitati aduerfantia, vt sunt caedes, rapinae , furta, adulteria, aliaue his confimilia augeri potius in dies, quam minui videbantur, quod in facinorofos ex praescripto legum minime animaduerteretur , ac fingula prope crimina luos haberent e potioribus protectores. Apud facros etiam viros, ac coenobitas ipsos primus ille fanctimoniae ardor refrixerat : in fumma cleri Hungarici penuria, ex fcholarum interitu , et restau: randi neglectu exorta, cogebantur epifcopi homines iam coniugatos ad sacros promouere ordines, ordines, aduersus disciplinam Latinae eccle- (a) Hos Gregorii VII. ad profliganda sacerdotum per Europain oinnein connubia , conatus refert quem vide apud cl. Katona Tom. II. pag. 579. Cc PALMA P. I. 1 S. VIII. Leges quaedam conuentus Szaboltsensis. Qui ex Christianis, ad lucos fontes, et rupes ritu gentili sacrificare deprehensi effent, boue multari iubentur, (a) ex quo argue nondum ea aetate Hungaros omnes ex animo Christianam legem fuille fecutos. Iudaeis ve. titum, Christianas puellas fibi coniugio jun. gere , aut servas pariter Christianas accipere: has vna , atque illas illico auferri, venumdari, pecuniamque inde comparatam episcopi manibus consignari oportuit, haud dubie, vt in pium aliquod opus conuerteretur (6). Qui vxorem fuam in adulterio deprehenfam dolore, et vindicta abreptus necauillet, a poena, et . quaestione immunis esset tamdiu dum interfectae coniugis cognati eum in ius vocarent, tum enim crimen adulterii coram iudicio probandum fuit (c). Quodli vero maritus adulteram coniugem coram iudice accufaffet, haec poenam a sacris canonibus consticutam fubiret, qua absoluta, fi maritus eam in thorum recipere amplius pollet , vterque innupti deinceps permanerenc , quin eis liceret ad alia vota trapsire (d). Qui mulieri, vel virgini iter facienti vim attulisset, ea. dem, qua homicidae, poena plecteretur (e). (a) S. Ladislai decret. lib. I. cap. XXII. Siquis dominicos, festosque dies non obfer. uallet, aut vetitis ab ecclefia diebus carnibus vsus fuisset, violatae legis ecclefiafticae crimen cippo inclusus XI. dierum ieiunio eluat, confimilem fubeat poenam dominus, fi serui sui apud fe demortui ; aut villicus, si villani, vel hospitis in praedio obeuntis cadauer, Christiano ritu sepeliendum, ad eccle. Liam parochialem deferri non curauillet (a). Ve debita iudiciis obseruantia procuraretur ; liquis figillo regio citarus ad tribunal com: parere neglexiflet, meritum litis amitteret, ac insuper V. pensis auri multaretur ; fi ve. ro iudicis ordinarii sigillum fpreuillet, centum eius aetatis denarios perfolueret (6). Renouata lex D. Stepbani de pendendis epi. scopo decimis, fimul ve fraus, dolusue omnis remoueretur, modus vna eas exigendi praefcriptus (c). Ecclesias praeteritorum bellorum calamitate defolatas, combustas, aut so. lo aequatas parochiani suo fumtu, et labore instaurent; vestimenta nihilominus , calices, aliaue ad sacrum ministerium necessaria rex procuret. Illas autem ecclesias, quae fota vetustate collapfae erant, erigendi onus dioecesanis episcopis impofitum (d). Presbyteri, qui poft facros jam ordines illegitima iniere connubia , auc bigami, ac denique concubi (a) Ibidem cap. XXV. 1 |