olim Colomanno , cum insano capitis cruciatu, ex quo demum obiit , torqueretur, aut ignaro , aut mentis non fatis compote, a maleuolis per vim ac fraudem acia fuifle; vtque nil iam de Aimo duce, qui crimine ali quo fupplicium promereri poterat, dicamus; illud pro certo haberi poteft, Colomannum nequaquam imperafle, vt sceleris omnis expers puer Bela lumen amittat , et, quod multo adhuc atrocius eft, euiretur : haec itaque omnia ministrorum , ac aulicorum, qui Almum ducem toca cum ftirpe fublatum voluere, conspiratione euenille

e fide dignis, grauibusque viris edocta regina Helena, marito autor fuit, vt comitia regni Aradinum indiceret: factum id est A. 1135(a). Quo 1135 cum incredibilis omnium ordinum frequentia confluxiflet , Helena regina adductis lecum, quos ad id tempus luci dederat, quatuor filiis: Geisa videlicet, Ladislao, Stephano , atque Almo , pone regem covsedit, iucundiffimoque hoc fpectaculo captis praesentium oculis atque animis, fermouem ad conuentum habuit: quo cum plerosque ad regis luminibus orbati commiserationem coma.. mouillet, calamitatis huius caufas proferri,

HCbronicon noftrum conuentum hunc fub initium

regni Belae regis refert, at cum eius matrimonium
an e exitum anni 1129. minime coaluerit, quatuor
autem filiorum oaciuitas, toridein Caltern annos ren
quirat, conuenius iste Aradinentis ante annum 1135.
haberi non potuit.

atrocislimique facinoris reos propalam india cari Aagitauit , vt promerita illis irrogari poslint supplicia. Vt loqui regina deliit exorto tumultu, manus in quosdam regni barones , nobilesque , de quorum in Almuni ducem , eiusdemque filium Belam odiis, et machinationibus propalam constabat , iniiciuntur: alii ex his sine mora trucidati, alii in vincula coniecti, poftquam de crimine convicti sunt, durante adhuc Aradinenli conuentu , vario mortis genere vitam amisere. Octo fupra fexaginta, qui regi olim malum confciuerant , hac tempestate fcelus suum expiarunt, omnisque illorum pofteritas perpetua infamia eft notata. Vt autem Bela rex 0mnem auaritiae suspicionem a fe amoliretur, ampliffima interemptorum bona nec fifco addici , nec clientibus suis donari voluit, verum omnia inter cathedrales regni ecclesias diuifit (a).

$. III.

Belae II, regis encomia, et vitia. Post vindicatum, quod obliteratum iam vidébatur, admillum olim in fe crimen, per

petua

(a) Haec vberius legi possunt in chronico cap.

LXIV. in quxd ommia Belae II. gesta, fed perturbato reruin,

ei tempi par ordine unt conjecta, vt recte obseruatum eft à el. Katona Hi. stor. crit. Ten, Ill, pag. soon

petua deinceps cum foris , tum domi pace
vsus Bela, regnum recte fapienterque mo-
deracus fuit, nec quidquam ditionum Hunga-
ricarum amifit , quas etiam Bosniae , feu Ram
mae regno, euius titulis vsus fuit, auxit;
qua in re fidam fane, praeclaramque adiucri.
cem habuit Helenam reginam, excelsi profe-
cto animi matronam. Verum ea exeunte an:
no 1139. fatis functa, vt caecitatis, atque 1139
viduitatis cumprimis taedia leuaret, paulo
largius vino ad ebrietatem vfque vti coepit:
atque de hoc tempore verofimilia funt ea,
quae chronicon nostrum narrat: aulicos fcie
licet regi vino madenti libellos fupplices,
aut preces exhibere folitos, cuncta, quae pe.
tebant, impetrare confueuille: quae etiam,
poftquam crapulam exhalauerat , rata habem
bat, ne, fi retractaret, ebrium fe fuitle fa.
teri cogeretur. Atque hac ratione aulici
maximas opes funt adepti: multis tamen haec
regis temulentia irreparabili damno fuit: spe.
ciatim geminis viris, et iHuftribus, et vir.
tute confpicuis Sauli , ac Počb, quorum cum
neci imprudens, suique impos ab aulicis in-
ductus fubfcripfislet, illi nihilominus mortem
oppetiere (a). Patris sui Almi memoriam, de-
cennio poft obitam Constantinopoli mortem,
folennibus exequiis exeunte mense Septembri
A. 1137: profecutus fuit, quibus etiam fo. 1137
ror eius Adelbaid, Sobieslai Bohemiae ducis con-

iux, intererat (a). Serius ea pietas instituta fuerit propterea ; quod magnificentius maufolaeum regio fumtu curatum, tunc primum ad apicem adductum, perfectumque fuerit cui Almi ducis corpus, quod olim in bafilicam eamdem iussu Stepbani regis repositum, pluribus annis fine peculiari honore quieuerat , ea occasione illatum fuit. Belae II. regis memoriam tuetur hodiedum praepositura Dömösliensis , quam ab Almo patre coeptam ipfe abfoluit , regioque diplomate roborauit : (b) Collegiata item ad id tempus ecclesia Ni. trienfis, per eumdem ad cathedralem dignitatem euecta fuit, Nicolao loci praepofito, primo illius episcopo conftituto (c).

S. IV.

Belae caeci regis coniux, liberi , et obitus.

Conius Belae II. regis fuit Helena, Vrofii 1139 Seruiae iupani filia, A. 1139. antequam fi

lia Sophia Adinontem abduceretur , demortua (d), ex qua fex numero proles natae sunt:

() Discimus id ex continuatore Colmae Pragensis ad

A. 1137. Vide cl. Katona Tom. III. pag. 514. (b) Diploina fundacionis Dömöslienfis A, 138. da

tuin edidit cl. Schnitt in episcopis Agrienlbus Tom.

I. pag. 63 () C. Pray Hierarchiae Part. I. pag. 363. C) Recte id obferuat cl. Schier in reginis Hunga

riae pag. 108.

Us.

I

İ. Geisa II. rex, qui patrem in folio exce-
pit. II. dux Ladislaus, cui patrimonii titulo
Bozuenfis ducatus, seu Rama assignata fuit (a).
HI. Stephanus dux, vt nobis videtur, Sirmiensi
reivile donatus; hanc enim spe regni recu-
petanli poliea deiectus ve patrimonii lui
Parcem, a nepotë suo Stepbano III. rege re-
pet-bat. IV. Almus dux in infantia mortu-

Filiarumi iacu maior Sopbia A. 1138. 1138
(6) Henrico; Conradi III. imperatoris filio de-
fponfà ; ac, quod per aetatem nondum con-
iugio erat idonea, in Admontense virginum
facrarum coenobium A. 1139. abducta, post 1139
fponfi sui Henrici mortem A. 1150. ibidem 1150
fe fe Deo confecrauit (c). Altera Gertrudis
nomine, à Geisa II. fratre fuo Miecislao Po-
loniae duci matrimonio collocata fuit: Obiit
porro Bela II. rex idibus Februarii feria V:
leu decimatertia eiusdem menfis; A. 1141, 1148

(a) Fidem facit inftrumentum fine anno ; et die à

cl. Bernardo Pez vulgatum in codice diplom. Tom.
VI. Col. 355. vbi haec sub initiuin legun.or: No-
tum fit omnibus .. quod rex Bela inclitus, in
conuentu Strigonienfi; vbi filio fuo Ladizlao comma-
ni regni confilio Boznenfemu ducatum dedit &c.

Apud el. Katona Tom. Ill. pag. 503:
(6) Autor incertus chronici Austriaci apud cl. Pez

col. 557. ad A. 1 138. Filia regis Vngarorum Be

lae, desponfata eft filio regis Romanorum.
(C) Sponlionis nuptialis historiam lege in vita S. Ot.

tonis epifcopi Bainbergenfis apud Bollandistas Tonn.
1. menfis Iulij. Vide cl. Katona Tom. HI. pag. 531.
et 602,