Page images
PDF
EPUB
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

eximendo, folius noftrae praefentiae; aut palatinali, et iudicis curiae noftrae iudicio referuamus, decernentes, vt ipfe comes Ioannes, et heredes vniuerfi, cera rubea, quoad figillum, in fignum excellentiae comitatus, ac aliis omnibus illi gratiis, honoribus, praerogatiuis, et priuilegiis, quibus ceteri maiores comites liberi, et perpetui de iure vel confuetudine ,, vtuntur, gaudeant, vtantur, et fruantur, perpetuis femper temporibus vniuerfis: recepto ab eodem comite Ioanne in perfona fua, et heredum fuorum firmiffimo in talibus praeftari folito, nobis, et fuccefforibus noftris regibus Hungariae fidelitatis, et obedientiae iuramento (a),,. E

[ocr errors]
[ocr errors]

fragmento hoc perfpicuum fit, qua forma quibus item conditionibus, maiores perpetui, ác liberi comites creari confueuerint, quaeue peculiari huic dignitati praerogatiuae fuerint adnexae. Diploma iftud eo pluris faciendum eft, quod huius generis nullum aliud, quod fciam, ad pofterorum memoriam fit transmiffum; quamuis fingulari hoc titulo complures

(a) Bifatricium, cuius diploma meminit, Mathias Coruinus A. 1458. cum perpetui comitis Bifztricenfis titulo, in Michaelem Szilagyi auunculum fuum transtulit, quo fine herede e viuis fublato rurfus regis iuribus reftitutum eft. Vide cl. ac doctiffimi viri Stephani Kaprinai Hungariam diplo maticam parte II.. pag. 195. Item differtationem Germanice confcriptam de Bifztricio A. 1781. editam Pofoni in collectione, eui titulus VngriJebes Magazin pag. 54.

olim in Hungaria fulfiffe certum, explora, tumque fit. Quantum ex editis hactenus in lucem monumentis, et lucubrationibus colligitur, primus e facro cleri ordine arcis, et dominii Strigonienfis perpetuus comes creatus fuit a Bela IV. rege Philippus, Strigonienfis archiepifcopus, idque circa A. 1270. Qui 1270. enim hunc in prima illa ecclefiae Hungaricae fede excepit Nicolaus, cum adhuc electi folum titulo vteretur, perpetuum fe loci Strigo. nienfis comitem fcripfit (a). Qua appellatione ceteri poft eum Strigonienfes archi.. epifcopi conftanter deinceps vfi funt (b), neque vaquam, vt ex eorumdem titulis liquet, vti defierunt (c). Non abfimiliter Stepbanus de Varda Colocenfis, et Batfienfis ecclefiarum canonice vnitarum archi-epifco pus, ac fubinde S. R. E. cardinalis Ladislai pofthumi regis gratia, perpetui comitis Colocenfis dignitateni obtinuit circa A. 1457 (d), 1457. quo tempore arx, et dominium Colocenfe,

(a) In diplomate Ladislai IV. A. 1273. III. calendas Aprilis dato, cuius claufulam vide in epifcopis Agrienfibus parte I. pag. 135.

(b) Vide claufulain diplomatis Ludouici M. A. 1351.
in codice iuris patrii.

(c) Vt alios praeteream, Nicolaus Olahus ad obi-
tum vsque hoc titulo vfus legitur: eiusdem loci
Strigonienfis perpetuus, comitatus autem Hontenfis
Supremus comes: adiit ecclefiam Strigonienfem A.
1553 denatus 1568. Vide el. Schmitt in archi-
epifcopis Strigon. parte II. pag. 60.
(d) Stephanus de Varda a Colocenfi, et Batfienfi
capitulis poftulatus per Ladislaum pofthumum no-

[ocr errors]

quod iam a D. Stephani fundatoris aetate juris fuit archi-epifcoporum Colocenfium, ad perpetui, liberique comitatus honorem eft euectum. Nemini igitur mirum videri debet, fi in Stepbani de Varda, et fuccefforum eiustitulo legerit, eiusdemque loci Colocenfis coVt ceteros de clero mes perpetuus (a). praeteream, Nitrienfes etiam epifcopi perpetuos fe loci Nitrienfis fcripfere comites (b). În feculari magnatum ordine non pauci hac Sub Ladislao IV. praerogatiua fulgebant. Cumano floruere comites de Giffing, feu Német-Viuár; fub Sigismundo imperatore comites Ciliae; fub Ladislao pofthumo Koro

minatus fuit Colocenfis archi-epifcopus die 25. Fe-
bruarii A. 1457. quo tempore vna perpetui comi-
tis dignitate exornari debuit, cum eodem anno
IX. calendas Decembris rex obierit. In inftrumen-
to concordiae, cum Friderico caefare initae So-
pronii A. 1463. die 19. Iulii fignato hoc titulo
vfus legitur: Nos Stephanus Dei, et Apoftolicae
fedis gratia Colocenfis, et Batfienfis ecclefiarum
archiepifcopus, locique eiusdem Celocenfis, comes
perpetuus. In auctario diplom. ad Vrfinum Velium
Item in decreti Mathiae I. A. 1464.
pag. 240.
claufula in cod. iur. pat.
(a) Nonnulli mendun in titulum irrepfiffe crede-
bant, ac ideo pro-ly. Colocenfis, Barfienfis fubfti-
tuendum effe putabant: fed perperam, vt ex iis,
quae attulimus, clarum fit.

(b) In claufula decreti Mathiae II. A. 1608. item
1609 legitur datum per manus R Valentini Lépes
epifcopi eccl. Nitrienfis
locique eiusdem comitis

perpetui.

gbiani perpetui comites de Kaftellis (a); fub Mathia Coruino comites de Bozin, et S. Georgio, ac denique Zapoliani, perpetui comites terrae Scepufienfis, quem titulum primus omnium in familiam fuam A. 1465 1455, intulit Emericus de Zapolya, regni Hungariae palatinus (b). A pluribus, feu veterum, feu recentiorum comitum perpetuorum exemplis huc congerendis breuitatis caufa abftinemus: haec autem eo potiffimum confilio delegimus, vt eo clarius pateat, quanta fit inter maiores perpetuos, et liberos comites, ac hereditatios comitatuum quorumdam fupremos comites diftinctio; quantum item perpetuus liber comitatus a regni comitatu differat. Quis enim ignorat: Bifztricium, Colotzam, Giffingam, S. Georgium, et Caftella, aliaque his fimilia, dominia folum fuiffe; neque vnquam inter regni comitatus locum habuiffe. Ne quid tamen ad illuftrandum hoc argumentum praetereamus; fatendum eft, fuiffe veteri etiam aeuo non paucos, qui non modo arcis, ciuitatis, ac dominii

(4) Ioannem Koroghi A. 1456. fuiffe comitem per-
petuum de Kaftel, banum Matfchouienfem, comi-
tatuum item de Poffega, et Orban fupremum co-
mitem, disce ex epiftola F. Taliaeatii in annal,
reg. Hung. ad h. a. vbi autem locus Kaftel quae.
rendus? nifi quis idem exiftimet effe, cum eo,
quod Kefztel, aut Gefztel appellant in ripa Bala-
tonis fitum, iuris comitum Festetits de Tolna.
(b) Cl. Wagner analector. Scepufii part. IV. pag.

15.

alicuius perpetui liberi comites; verum etiam cognominis comitatus, et prouinciae bereditarii, ac idcirco perpetui fupremi, feu parochiani comites funt creati. Sic Strigonienfes archi-epifcopi, et loci Strigonienfis, et qui nomen inde fortitur, comitatus fe perpetuos, et fupremos comites hodiedum feribunt. Nitrienfes epifcopi pariter pofteriore iam aeuo loci eiusdem, ac comitatus Nitrienfis perpetui, et fupremi comites fuere (a). Zapoliani perpetui terrae Scepufienfis, vna etiam hereditarium tenuere eiusdem comitatus fupremi comitis honorem (b). Ex recentioribus coronidis loco vnicum eius generis, fane quam illuftre, exemplum adferemus. In comitiis 1592. A. 1599 Pofonii celebratis, ftatus, et ordines regni communi nomine orauere Rudolphum II. caefarem, vt Nicolao Palfi ab Erdöd immortalis memoriae viro, ob infignia in rempublicam merita cum fanguinis fui effufione praeftita, et quotidie praeftari folita, cum titula comitis perpetui arcem, et bona Pofonienfia conferret (). Et habuit fane tam eximiae commendationis rationem caefar, Palfiosque et arcis Pofonienfis, et cognominis comitatus perpetuos et fupremos comites pronunciauit. Atque haec de maioribus per

(a) Vide claufulam decret II. Leopoldi A. 1662. item decret IV. A, 1687.

(b) Cl. Wagner analect. Scepuffi part. III. pag. 219. (c) Rudolphi II. decret. XI. art. XLVIII.

1

« PreviousContinue »