Page images
PDF
EPUB

amores renouaret, optatumque tandem aliquando regno heredem daret (a).

S. IX.

Cumani ad tyrannidem afpirantes opprimuntur. Inopinata regis captiuitas vehementer perculit Cumanorum, praefertim gentilium, animos propterea, quod optimates interea illa, quae ad regni adminiftrationem, legum obferuantiam, rectumque ordinem pertinebant, paulo diligentius, feueriusque exequerentur, cum itaque illi licentiam fuam coerceri, potentiamque in dies magis reftringi viderent, vereri coeperant, ne pedetentim per Hungaros in ordinem, feruitutemque redigerentur. Quod vt tempeftiue prohiberent, miflis communi nomine in Cumaniam nunciis, Oldamurum refiduorum adhuc Cumanorum ibidem degentium ducem in auxilium euocant, oblata fpe, iunctis viribus, Hungaros nullo negotio debellandi. Adfuit ille 1282 primo vere A. 1282. caftraque ad lacum Hood collocauit, cuius aduentu cognito Cumani Hungariae incolae magno numero eodem confluxere. Optimates regni confilia hoftium tempeftiue edocti, nil pariter eorum, quae ad apparandum quam celerrime bellum neceffaria erant, omifere, vt adeo tantas breui copias

[merged small][ocr errors]

copias collegerint, quae non ad fuftinendos folum; verum etiam profligandos hoftes non impares fore videbantur. Cunctis rite ad bellum comparatis, regem primores adeunt, ac cum veterum iniuriarum; tum recentis perfidiae commemoratione ad iuftam commotum indignationem, fummo cum honore e cuftodia liberatum ad caftra deducunt: ille incredibili laetitia et gratulatione a toto Hungarico exercitu acceptus, recta in hoftes minime imparatos mouit: concurfum eft pertinacibus vtrinque et armis, et animis: ad extremum virtuti Hungarorum fuccubuere Cumani, quorum arcus imbrium, durante pugna deciduorum, humore laxati nulli fere eo die vfui fuere. Plurimum tamen ad vi. ctoriam momenti attuliffe fertur infignis Lorandi comitis Sopronienfis fortitudo, qui in confertos hoftes fumma vi illatus, multis eircumacto in omnem partem gladio obtruncatis, ceteros ad viriliter dimicandum exemplo fuo acenderat (a). Trifti ea clade accepta confternati gentiles Cumani, vt fe fe vlteriori Hungarorum vindictae fubducerent, relictis in Hungaria coniugibus, et liberis, cum Oldamuro in Cumaniam magno numero receffere; ceteris autem, qui domi reftiterant, non mediocriter tum quidem animi concidere, vt pluribus deinceps annis quietem

[blocks in formation]

coluerint (a). Huius victoriae occafione v 1282 fus Martinus IV. pontifex eodem anno 1282. die vltima Septembris, gratulatorias ad Ladislaum regem dedit literas, quibus explicata beneficii e coelo accepti magnitudine, eumdem ad conftantiam in benecoeptis adhortatus fuit; fimul inueteratam illam fufpicionem, quam illi alias ingeftam fuiffe meminimus, quafi fedes apoftolica coronam illi adimere niteretur, diffipare conatus fuit (b).

S. X.

Noua Tartarorum in Hungariam irruptie profligata.

Ladislao rege hunc in modum ad meliorem frugem reuerfo, ac rempublicam ea, qua par erat, diligentia moderante, refpirare coepit Hungaria, cum rurfus grauiffima tempeftas exorta prope illi exitium allatura videbatur. Oldamur Cumanorum dux cladem ab Hungaris acceptam vlcurus, Tartaros, Neugarios, ac aliarum Afiae gentium colluuiem ad inuadendam, depopulandamque Hungariam con1285 citauit, quorum tantus numerus A. 1285. adueniffe narratur, vt vndecim milliarium ambitu pro caftris opus haberet (c).

Pefti

(a) Simon Keza cap. V. p. 109.

(6) Exftant literae in Annal. reg. Hung. Tom. I.

pag. 353.

() Ita Stero in Annal, ad A. 1285.

et

num vfque oppidis, villisque ferro, et igne euaftatis, cladem A. 1241. renouaturi 1241 erant; nifi coelefti potius auxilio, quam viribus humanis fuiffent debellati. Pars eorum magna, inedia, peftifera lue, et morbis confumta interiere; pars viarum iguari, per Hungaros ex infidiis circumuenti occubuere, pars pernicibus vecti equis, ex inimica fibi regione vltro difceffere, praefentique Hungariam difcrimine liberauere (a). * Ex hac Afiaticorum faece quamplurimi Tartari, Neugari, ad Cumanorum praedia, ac poffef fiones fe fe receperunt, atque ibi tamdiu de lituerunt, dum denique pace regno reftituta, poteftas illis facta fuit in Hungaria remanendi atque fuos ex his Hungari feruos et mancipia conducebant, qui tamen etiam in feruitute conftituti, adeo pertinaciter gentilibus fuis ritibus adhaerebant, vt nonnifi Ludouico M. rege imperante, baptifmum fufceperint. Si quis Neugarorum, qui cum Tartarorum parte aliqua in Hungaria tum remanferant, viuendi, habitandique morem cum iis, quos Zingaros poftea appellare placuit, contendat, hos ex illis ortum ducere non improbabiliter pronunciabit. Neugari quippe nulli certo loco affixi fub tentoriis degere, haec pro temporum opportunitate de loco in locum transferre, furtis denique, et rapinis viuere in more habuere, quibus ea fortaffe de caufa,

(a) Dlugoffus Hiftor. Polon. Lib. VII. Chronicon cap. LXXIX.

quod noui effent Hungariae incolae, Neugarorum, fiue Neoungarorum appellatio adhaefit (a). Haec fi opinio de Zingarorum in Hungaria origine non arrideat, haud fcio an tempus aliud affignari poffit, quo popu lus hic ad nos immigrauerit.

§. XI.

Rege in priftina vitia redeunte, mifera Hungariae direptio.

Ab impendente per Tartaros Hungariae excidio liberatus Ladislaus rex, nihilo melior effectus fuit. Redeunte enim in memoriam priftina cum pellicibus Cumanis confuetudine, adeo fibi anno 1286. ereptus eft, vt ruptis omnibus religionis, et fidei coniugalis vinculis, infuper habita publica, quam apud omnes principes, et populos incurfurus erat, infamia, Ifabellam reginam coniugem, ne fibi porro molefta effet, in carcerem detruferit, (b) ac fe fe deinceps totum veneri

(a) De Neugarorum, et Tartarorum rapinis fub Ladislao IV. meminit diploma Andreae III. A. 1290. in Analectis Scepufii facri, et profani Parte I. pag. 303. De iisdem agit Honorius IV. papa in literis A. 1287. ad Ladislaum regem datis, et qui eum in fede Romana excepit Nicolaus IV. in epiftola ad Lodomerium Strigonienfem A 1288. data in Anual. reg. Hung. ad annos citatos.

(b) Certum id eft ex Honorii IV. papae literis die XII. Marti A. 1287. ad Ladislaum regem datis, quas vide in Annal. reg. Hung. ad h. a.

« PreviousContinue »