Page images
PDF
EPUB

cum omnia humana auxilia abeffe videntur, efficaciter opitulari et poffe, et velle. Iu.. uat huc coronidis loco nonnullorum de Ferdinandi II. virtute iudicia adfcribere. Murtezanes Budenfis vezirius, cum anno, et amplius Bethlenio coniunctus, bellum nullo fucceffu fe gerere fenfiffet, ab armis deinceps abftinuit, id caufae dans: Ferdinan dum vere hominem fanctum effe, Deumque et pro illo, et cum illo pugnare. Bethle nius quoque non raro familiaribus fuis dicere folebat, difficile effe cum Ferdinando caefare negotium, quod illius animum nec aduerfa deprimerent, nec profpera extollerent. Guftauus denique Suecorum rex confelfus fuit, non tam copias Ferdinandi, quam virtutem, et pietatem fibi effe formidabilem: quod omnes hi exiftimarent, Ferdinandum Diuina potius ope, quam viribus humanis de tot hoftibus potuiffe triumphare,

S. XVIII.

Ferdinandi II. coniuges, et liberi. Prima Ferdinandi II. coniux fuit Maria An.. na, Wilhelmi Bauariae ducis filia, ex qua proles IV. reliquit fuperftites: I. Ferdinan dum III. imperatorem. II. Leopoldum Wil belum Argentinenfis, Paffauienfis, Olomucenfis, et Halberftadienfis ecclefiarum epifcopum, magnum ordinis equitum Teutonico

rum magiftrum. III. Mariam Annam Maximiliano Bauariae duci, atque electori, ac demum IV, Caeciliam Renatam Vladislao Póloniae regi in coniugium datas. Altera cae, faris coniux Eleonora, Vincentii Mantuae ducis filia, nullam ex fe fobolem reliquit.

[blocks in formation]

Initia regni Hungarici vtcumque tranquilla. In medio bellorum per Germaniam tumultu, fatisque laetos inter armorum caefareorum fucceffus, denato patri fuo in auitorum regnorum moderatione fucceffit Ferdinandus HII. Apud Hungaros res vtcumque tranquillae erant, nifi inueterata iam religionum caufa diffidia animos popularium iterum corripuiffent. Fauente Ferdinando II. antis

ftitum, virorum apoftolicorum, ac praefertim focietatis Iefu hominum zelo, atque conatibus factum interea fuit, vt multi in ciuitatibus, oppidis, pagisque ad ecclefiae Catholicae gremium fint reducti, magnates quoque, et nobiles complures ad Catholica facra tranfierint, qui vt obnoxios dominatui fuo fubditos eo facilius ad eadem amplectenda pertraherent, dimiffis proteftantium miniftris, Catholicos fubftituere parochos. Exafperatos eapropter acatholicorum tam Auguftanae, quami Helueticae confeffionis fectatorum paulo vehementius animos fenfere cumprimis comitia, quae caefar ad diem XXI. 1637 Septembris eodem anno 1637. Polonium eo fine conuocauerat, vt conditiones XVII. ad quas obferuandas coronationis fuae occafione iuramento fe fe obftrinxerat, in folenne diploma relatas, publico regni decreto infereret, fimul vero nonnullis totius gentis querimoniis opportunarum legum fanctione profpiceret. Vt apertus fuit conuentus, illico omiffis de republica confultationibus, ad grauiffimas de religione difceptationes prolapfi fuere regni ordines, tantoque animorum feruore vtrinque difputari coepit, vt contentionibus vix aliquando finis imponendus crederetur; res tota in eo verfabatur: Proteftantes ante aliorum negotiorum pertractationem querimonias fuas propalam in conuentu examinari, templa, et fcholas ablatas reftitui, miniftros religionum fuarum iis, vnde exciderant, locis reponi cupiebant: negabant ex aduerfo Catholici, eo quod plu

[ocr errors]

rimae fcholae, et templa maiorum olim li beralitate fundata ante proteftantium in Hungariam aduentum ad Catholicos pertinuerint, ac idcirco dominis terreftribus ad auitam religionem reuerfis, haec quoque iure poftliminii ad illorum proprietatem fint reuocata: multis item in locis, in quibus potior iam incolarum pars Catholicis fe adiunxit miniftrorum acatholicorum opera fuperuaca. nea euaferit: quare cum haec reftitutio va riis implexa effet quaeftionibus, hanc in generali illo regni conuentu nec rite examinari, nec decidi poffe contendebant ordines, Catholici. Sic cum hebdomadae plurimae inter contentiones, et iurgia exactae fuif fent, neque Nicolaus C. Efzterházi palatinus difcordes patrum voluntates ad concor diam poffet reuocare, tanto affectus fuit taedio, vt magiftratu femet abdicandi, priua tamque deinceps in bonis fuis vitam agendi veniam a caefare flagitauerit. At caefar cog nitis, perfpectisque ordinum regni diffidi. is, virum fibi admodum vtilem confolatus, porro etiam palatini dignitatem retinere coegit; fopitis deinde praefentia, autoritateque fua difcordiis, acatholicos bono ani mo effe iuffit, prolixe pollicitus, fe ea, quae circa negotium religionis ante coronationem fuam iuratus promiferat, fideliter feruaturum, eorumdemque querelas, cum primum fibi poft terminara comitia vacauerit, et examinari curaturum, et ex aequitate eis fatisfacturum. Ex eo die fublatis de religione difceptationibus, omnium ftudia volunta

[ocr errors]
[ocr errors]

tesque ad neceffarias de republica confultationes funt traductae: illud quoque nullo negotio impetratum fuit, vt Maria Anna augufta caefaris coniux die XIV: Februarii A. 1638 1638. in reginam Hungariae inauguraretur:

[ocr errors]

Turbis domefticis fomentum praebet Rákótzius: Sie tum prima Ferdinandi, HI. comitia fa tis tranquille terminata, funt; verum quia protettantes ibidem Catholicos fibi praeualuille fenferant, contractam inde animorum aegritudinem domum quisque retulere, quae tantum abeft, vt labentibus annis confanata fit, vt etiam paulo vehementius increuerit. Propagata, vt iam meminimus, multorum, praefertim autem illuftrium familiarum, ad auita facra tranfeuntium, acceffione apud Hungaros religione Catholica, poftquam iuuenes plurimi doctrina, moribusque egregie exculti e Catholicis gymnafiis in publicum prodiere, ea breui rerum conuerfio facta fuit, vt potiores iam regni magiftratus, et dignitates obtinerent Catholici, atque in confilio, fenatuque regio et autoritate, et numero antecellerent: his acceffit et illud, quod heri Catholici multos proteftantium facrorum miniftros fuis e dynaftiis exeffe iufferint, ac pedetentim fcholas, et

« PreviousContinue »