Page images
PDF
EPUB

generalis erratorum venia concederetur, his infuper bona in fifcum redacta, examinaca nihilominus prius per domefticos iudices eo rundem caufa, redderentur, vna cum inftrumentis literariis feditionis tempore per fifcum ablatis (a). Varia_tributorum et nomina, et genera, fuperioribus annis introducta, ita fublata, vt, fi qui hoc titulo aliquid aerario regio deberent, ab omni foluendi onere abfoluerentur, deinceps autem quaeuis contributio publica comitiorum autoritate defcriberetur (b). Tam fecularia officia, quam ecclefiaftica beneficia aliis, quam indigenis, iisdemque bene meritis conferri nefas ef fet (c). Fifco regio interdictum effet, cuiusuis bona propria autoritate occupare, aut in caufis quibusuis, praefertim peffeffionariis, iudicem agere (d). Nationalis militia confiniaria, quam caefar, vt fuo loco meminimus, penitus exautorauerat, rurfus colligi, limitaneisque praefidiis imponi iuffa (e). Cum comitiorum patres fapienter perfpice rent, glifcente adhuc multis locis feditione, ad falutem, fecuritatemque regni, neceffariam effe ftipendiarii militis Germani in regno commorationem, ea in re caesari obtemperandum putauere, atque vna annonam

(a) Ibidem art. LIX. XI. et XXXVIII,
(b) Ibidem art. XH.

(c) Ibidem art. XXVII.
(d) Ibidem art. XXXVII,
(e) Ibidem art, V.

[ocr errors]

eidem gratis praeftandam liberaliter addixe
re, compluribus nihilominus legibus fanxe-
re, vt tam militarium praefectorum, quam
militum licentia feuere coerceretur (a). Spe-
ciatim vt Germanorum militum praefidia e
magnatum, nobiliumque caftellis deduceren.
tur, fortalitiorum autem capitaneis feuere
interdiceretur, ne nobiles ad tribunal fuum
citare , eorumque caufas fiue reales, fiue
perfonales cognofcere auderent (b). Quo
caefar deinceps negotia Hungarica clarius
cognofcere, de iisdemque ad leges, mores-
que patriae arbitrium ferre poffet, perlatum
fuit, vc in rebus ad Hungariae gubernatio-
nem pertinentibus, Hungarorum ad cancel
lariam Hungarico-Aulicam accerfendorum
confiliis vteretur, eosdem, dum de pace
cum Turcis fancienda agetur, in confilium
vocaret. Conftantinopoli denique oratori fuo
caefareo Hungarum aequali cum autoritate
adiungeret (c). Vt Hungari, quamuis reli-
gione differentes, fincera nihilominus: ani-
morum in commune bonum vnione copu-
larentur, ficque optata pax, et tranquillitas
ftabiliter in regno perfeueraret, renouatis
A. 1608. conftitutionibus, liberum Augu- 1608
ftanae, et Helueticae confeffioni addictis re-
ligionis exercitium conceffum, hac nihilo-

(4) Ibidem art. VIII. XVII. XX. XXII, et LXXIV. (b) Ibidem art. IX. XIX. et LVI.

(c) Ibidem art. IV.

minus addita claufula: Saluo tamen iure do. minorum terreftrium (a). Vnde cum nonnulli domini terreftres, praefertim Catholicani religionem recens amplexi, poteftatem fibi factam exiftimaffent, ecclefias, quarum ipfi patroni erant, Catholicis addicendi, dimifLisque proteftantium miniftris, curiones Catholicos fubftituendi, labentibus annis priftina diffidia recruduere. Promulgatis per vniuerfum regnum Sopronienfium comitiorum decretis, non leue Tükölio vulnus inflictum fuit, quod plurimi fere omnia, quae optare poterant, ex caefaris clementia 'confecuti, defertis ambitiofi hominis partibus, ad caefaris obfequium rediere: quin etiam conuer. fis repente voluntatibus, magnates, et nobiles confcriptum e ditionibus fuis magno numero militem caefaris copiis coniunxere, Tököliumque in Tranffiluania afylum quaerere coegerunt, ac reuera breui tempore debellari poterat perfidus, nifi Apafius prin ceps omni conatu eumdem adiuuiffet: petierat fcilicet Apafus, vt fibi tres Hungariae comitatus cederentur; quod cum caefar negauiffet, vindictae ftudio abreptus, Tökölii partes contra hunc totis viribus deinceps fuftentare decreuit.

[ocr errors]

() Ibidem art. XXV. et XXVI.

§. XVI.

Belli Turcici origo.

Interea Tökölius potioris Hungarorum par tis a fe defectione caefareas vires Hungaris coniunctas longe iam fuis validiores euafiffe fentiens, veritusque infuper, ne Apafius belli, quod damno fibi potius, quam lucro erat, taedio affectus, aut arte aliqua caefari conciliatus, auxilia, quae ad id tempus li beraliter praebuerat, fubinde fubtraheret: crebrioribus nunciis portam Ottomannicam pulfabat, vt ruptis, quas diutius adhuc durare oportebat, vicennalibus induciis, fibi laboranti tempeftiue opem ferret, tantumque exercitum in Hungariam quantocyus transmitteret, qui caefarem vno velut impetu opprimere, totiusque regni dominatu poffet exuere. Quod vt eo facilius impe traret, foedus cum Turcis pepigit iis condi tionibus, quibus ad accelerandum Hungariae excidium nihil accommodatius excogitari poterat: ex quo clarum fit, quemadmodum aliorum ante hoc tempus ciuilium in Hungaria bellorum autores, ita etiam Emericum Tököli non patriae, fed fua vnius commoda, lucraque fpectafle. Iuuat foederis capita ftrictim hic recenfere: Emericus Tököli principis titulo Hungariam, e caefaris manibus vindicandam, fumma cum poteftate poffideat: ab illius obitu liberis femper Hungarorum fuffragiis fucceffores in regno princi. pes legerentur. Turcae Hungaros in vete

[ocr errors]
[ocr errors]

ribus fuis iuribus, libertatibus, ac confuetudinibus conferuent, ac totis viribus aduer fus domum Auftriacam, aliosue hoftes tue. antur, neque fas fit Hungaris inconfulta porta Ottomannica, quocumque demum cum principe de pace pacifci. Fortalitia, ciuitates et arces omnes Hungariae Tökölii principis iurisdictioni, et imperio transcribantur. Hungaros inter, atque Turcas liberri mum fit rerum omnium commercium. Hun. garorum legatis is femper Bizantii honor exhibeatur, qui ceterarum aularum oratoribus concedi folet. Denique Hungari in perpetuae clientelae teftimonium , portae Ottomannicae annuum tributum dependant, fed quod quadraginta aureorum millia numquam excedat. Ita nempe iam tum Tökölius Hungariam omnem fpe deuorauerat, vt velut de re fua pacifci non fit veritus. His igitur pactis ftabilito vtrinque foedere, opportu niffimum tempus exiftimabat porta Ottomannica, expeditionem in Hungariam adornandi. Quapropter non exfpectato folennium, induciarum fine, Kara Mustapha vezirius anno 1683 1683. cum trecentis propemodum armatorum millibus in Hungariam dimiffus fuit. Caefar peffime tum ad bellum adeo graue compa ratus, ad primum illius nuncium, comitem Caprara Bizantium expediuit, qui Turcas ad cuftodiendas faltem vno adhuc, qui fupererat, anno inducias, aut etiam easdem prorogandas omni adhibita opera permoueret. Verum vexirius legatum fe praeire, apparatumque, quem fuifmet viderat oculis,

[ocr errors]
« PreviousContinue »