Page images
PDF
EPUB

1712 no infequente 1712. reuerfus, poftquam hereditariarum ditionum omnium gubernacula pleno iure fufcepit, eo ftatim principem curam vertit, vt quaffatae fuperiorum bellorum motibus Hungariae fuam tranquillitatem, felicitatemque redderet. Generalia igitur comitia in diem III. Aprilis a. e. Pofonium conuocari iuffit, non folum, vt inaugurationis folennia veteri more, ac inftitu. to ibidem peragerentur, verum etiam, vt quemadmodum pace Szathmarinenfi cautum fuerat, domefticorum diffidiorum caufae, ac communes toti genti querimoniae examinarentur, ac per opportunas leges tollerentur, Priusquam coronatio perageretur, ordines Hungari quinque capita hereditario regi fuo fcripto porrexere, orantes, vt de iis deinceps obferuandis per folennes literas cautionem daret (a). I. Vt veteri regis eligendi iure fublato, atque articulo XXXI. bullae aureae in perpetuum abolito, ceterae gentis immunitates, et priuilegia falua remane. rent. II. Vt facrumi diadema custodum maguatum fidei creditum in Hungaria afferuaretur. III. Vt ditiones olim ad Hungariam I fpectantes, armorumque caefareorum vi feliciter iam recuperatae, aut deinceps recuperandae ceu membra reliquo corpori monarchico reftituantur, regnique iurisdictioni, ac gubernationi fubjiciantur. IV. Vt fi Caro

(a) Dedit has Pofonii die XXI. Maii A. 1712. in codice iuris patrii Caroli VI. decret, I. art. II..

kum citra fobolem mafculam decedere contingeret, liberum effet Hungaris priftinum regis eligendi ius. V. Vt hereditarii reges tempore inaugurationis fuae de horum capi tum obferuatione, et folenni diplomate, et iureiurando ordines regni fecuros redderent. (a). Haec vbi Carolus rata habuiffet, coronatio die XII. Maii A. 1712. per Chriftianum 1712 Auguftum Saxoniae ducem S.R. E. cardinalem, Strigonienfem archiepifcopum fincera cum vniuerforum regni ordinum laetitia, atque gratulatione peracta fuit. Hac occafione Carolus confuetum iusiurandum nuncupauit de gentis Hungaricae immunitatibus, iuribus, priuilegiis, antiquis item bonis, et appro batis confuetudinibus obferuandis. Qua generali cautione ne ad omnes veteres praerogatiuas, leges, et confuetudines absque difcrimine obftringeretur, eam, quam Iojephus 1. A. 1687. iuramenti formulae infe- 1687 ruerat, exceptionem, explanationemque adiecit his verbis: prout fuper eorum intellectu, et vfu, regio, ac communi ftatuum confenfu dietaliter conuentum fuerit. Coronationis honos biennio poft obtigit auguftae caefaris coniugi, Elifabethae, quo tempore Carolus, vt infignia cardinalis Saxonis in Auftriacam domum, et rempublicam merita remuneraretur, cunctis eiusdem in archiepifcopatu Strigonienfi fuccefforibus S. R. I. principum titu los diplomate die IX. Decembris A, 1714, e- 1714

(a) Ibidem.

dito contulit, ob quod augufto caefari pu blicae ab ordinibus regni gratine actae faut (a).

S. II.

Quaepiam in re ciuili conftituta.

Per eamdem comitiorum opportunitatem optabat Carolus, vt mala omnia, quae inteftinorum motuum tempore vniuerfas ad miniftrationis partes foedum in modum corruperant, communibus confiliis tollerentur, ac tota regni gubernatio fapientiffimis confti tutionibus inftauraretur: verum lue peftifera fubito exorta, conuentum folui tum oportuit, biennio autem poft rurfum conuocati ordines priores curas refumfere, protractisque vfque 1715 ad A. 1715. deliberationibus, multa in communem patriae falutem decreta pertulere, quae caefar die X. menfis Iunii eodem ann fuprema fua autoritate roborauit. Nos eorum, quae in vtriusque reipublicae commo dum ibidem fancita fuere, nonnifi praecipua capita feorfim explicabimus. Ad ciuilem regni gubernationem pertinent fequentia: Comite Nicolao Pálfi ab Erdöd in Pauli S.R.J. principis Efzterházi paulo ante comitia de

(a) Citati decret, art. CXI.

mortui locum ad palatini dignitatem euecto, et huius et iudicis curiae, et bani denique autoritas, ac iurisdictio certis legibus conftabilita funt (a). Confirmatis pactis Szath marinenfibus, illis, qui mox millo confoederationi nuncio ad legitimi principis fui obfequium redierant, vitae gratia, ac bonorum infuper, certis tamen legibus, reftitutio decreta: Rákotzio autem, et Bertsényio, qui oblatam fibi veniam ad praeftitutum tempus amplecti detrectabant, publicatis bonis. perpetua infamia, ac aeternum e patria exifium dictatum (). Quorum decreta in patriae, et priuatorum perniciem, variis locis, et temporibus edita, ne cuiquam fraudi, damnoue aliquando effent, vniuerfa conuentuum, a confoederatis celebratorum acta, et facta pro irritis declarata, profcriptaque funt (c). Vt porro feditionibus, domi ciendis, omnis deinceps opportunitas tolleretur, neue priuilegio illo, quo nobilem, cuius cumque criminis noxium legitime prius citari oportebat, nefarii homines abuterentur, prouide fancitum, vt omnes laefae maieftatis, et perduellionis rei, (d) feu per accufationis, feu per denunciationis viam proditi. fine mora absque praeuia citatione compre

(a) Citati decreti art. V, CX, XXĮ. XXXIII. XXIX. et CXIV.

(b) Art. XLIX.

(c) Art. XXXII.

(d) Vide decreti S. Stephani libri IL. cap. LI. Colo manni libri II. cap. VI,

henderentur, ac fiue intra regnum, fiue ex. tra per delectos regis arbitrio iudices Hun. garos ad legum praefcriptum iudicarentur (a). Quemadmodum autem priuilegium hoc diu apud Hungaros vfitatum propterea, quod faluti, fecuritatique tam principis, quam patriae aduerfari experientia docuerat, iure tunc abolendum cenfuerunt regni ordines, ita cum vna viderent in patriis conftitutionibus, aut vetuffa aetate, aut inteftinorum bellorum tempore editis, plurimas reperiri, quas minime iam feruari polie et rectus iuftitiae ordo, et fana ratio fuadebat, placuit viros iuris peritiffimos e quouis ordine eligere, qui mox a terminatis comitiis, leges patrias aequitati minus confonas, praepofteramque iudiciorum feu habendorum, feu ferendorum rationem ad eum diem in regno obferuatam diligenter examinarent, quaeue in iis emendanda, quae item pro recta iuftitiae in tribunalibus adminiftratione, noua inftituenda communibus confiliis cenfuiffent in futuro generali conuentu referrent, quo eadem propalam illic reuideri, ac fubinde ai perpetuam ftabilitatem obtinendam regia autoritate poffent roborari (b). Haud abfimiliter cum clare perfpicerent regni ordines, nullam adhuc certam, ac determinatam haberi normam, iuxta quam non minus res milita ris,

[ocr errors]
[blocks in formation]
« PreviousContinue »