Page images
PDF
EPUB

navis onera retenta funt; (quæ multorum etiam illic æftimatione triginta millium librarum fummam conficere exiftimabantur) Anglorum autem partìm occifi, partim vulnerati, cæteri poftquam in ipfa navi fua barbare atque inhumanè effent habiti, Dunkirkam abrepti haud melius accepti funt, don ecrationem aliquam profugendi inveniffent. Et quamvis fupradicti focii fatisfactionem omnibus modis. poftulaffent, rexque proximus per refidentem fuum Dom. Balthafarum Gerberium, perque literas tam fua manu, quam a fecretario Coco fcriptas, eorum nomine reparationem popofciffet, nullam tamen neque bonorum reftitutionem, neque ob ea ut compenfatio ulla fieret, impetrare potue

runt.

Sunt et alia recentioris et acerbioris etiam memoriæ exempla, illud nempe Sanctæ Crucis ab Hifpanis a Portorico provectis oppugnatæ anno circiter 1651, infulæ quidem antea non habitata; illo autem tempore colonia Anglorum, duce Nicolao Philips, eam tenuit; qui cum centum circiter colonis ab Hifpanis crudelitèr occifus eft; qui etiam naves in portu occuparunt, fedes diripuerunt, vaflarunt, et funditùs exciderunt. Cùmque plures quos occiderent invenire non poffent (cùm incolarum pars alia in filvas profugiffet) Hifpani Portoricum reverfi iis miferis et fame pemodum confectis reliquiis ad alias vicinas infulas recipiendi fefe, illamque Sanctæ Crucis penitus deferendi, spatium dedere. Sed brevi poft tempore Hifpani ad perveftigandum et quafi venandum eos qui in filvas fele abdiderant, reverterunt: verum illi ex manibus eorum effugiendi, et in alias infulas dilabendi, rationema liquam invenerunt.

pro

Eodem anno 1651, navis quædam Joannis Turneri, cum effet in portum Cumanagotæ vehementioribus ventis appulfa, ab illius loci præfecto occupata, et cum omni onere in fifcum redacta eft.

* Similitèr factum eft navi et bonis capitanei Cranlei.

Et anno 1650 navis quædam Samuelis Wilfon, quæ Barbados infulas petebat, equis onufta, in alto capta et Havanam abducta est; navis et bona publicata, nautarum plerique in cuftodiam traditi, et mancipiorum more in munimentis operas dare coacti.

* Similiter etiam factum fuerat eodem in portu navi cuidam Joannis Blandi, cui præfe&tus erat Nicolaus Philippus.

Similia

Similia experti funt nautæ cujufdam navis Barnftapulenfis, annis abhinc circiter duobus, quæ navis cum propè Hifpaniolam, dum a coloniis quibufdam noftris in infulis Caribiis reverteret, rimas agere cœpiffet undámque accipere, nautæ ejus in fcapha fibi confulere coacti ad littus evaferunt, ubi omnes captivi facti, mancipiorum ritu, in munimentis operas dare cogebantur.

His, aliifque permultis hujufmodi exemplis, quæ omnia recitare nimis longum effet, manifeftiffimum eft Hifpaniæ regem eique fubjectos arbitrari, fe nulla pacis conditione nobis præftanda illis in regionibus obligari: cum et omne genus hoftilitatis in nos exercere, immò graviora hoftilitate, confueverint, eaque inhumanitas, qua illic Anglos tractare folent, ufque eò a pacis legibus aliena fit, ut ne belli quidem legibus non internecini convenire videatur. In illo tamen Hifpaniæ regis embargo, quo mercatorum noftrorum naves ac bona profcribi ac retineri imperat, in Anglos culpa omnis confertur; quafi "fœdifragos" nimirum "et facrofan&tæ pacis atque commercii liberi violatores, tam religiofe," ut ipfe ait, "ab fe fervati; idque tam inopinata atque profeffa hoftilitate feciffenos, ut urbem Sancti Dominici in Hifpaniola infula oppugnare adoriremur." Quod folùm caufæ affertur, quamobrem Anglorum bona in Hifpania profcribantur, negotiatorefque retineantur: quanquam et hoc prædicata ejus humanitate exaggeratum eft, "Se noftras claffes in portus fuos, quofcunque ingredi aut attingere commodum nobis fuiffet, amicè rece piffe; neque miniftros fuos exegiffe rigidè a nobis illos pacis articulos inter utramque coronam fancitos, qui cum amplius fex vel octo navibus bellicis intrare portus utrinque

vetant.'

Verùm quemadmodùm ipfe, dum hæc dicit, claffes nof-. tras omni commiffo ac fœderis violatione illis in portubus

* At vero navarchus nofter Swanleius in Sicilia non ita est amicè in portu Drepani acceptus, ubi anno 1653, circa menfem Junium navis ejus, cui nomen Henricus Bonaventura, unà cum Hollandica navi magna et opulentiffima, cui nomen Petro, quam ceperat, proditione Hifpanici præfecti, qui ei loco præerat, a feptem navibus Hollandicis junioris Trumpii ductu, in ipfo portu, non longiùs a munimentis quam fclopi minoris ictus ferri potuit, oppreffa eft; unde mercatores, quorum illa avis fuit, plus fexaginta tribus millibus librarum amiferunt.

H 4

abfolvit,

abfolvit, cùm, fiquid ejufmodi, quod objicitur, factum et condonatum fit, id ipfius et miniftrorum fuorum permiffu ac bona venia fit factum, et quemadmodùm luce clarius eft non eum gratuitò tam facilem fuiffe, fi, quanta a claffibus noftris momenta fuis rationibus accefferint, fecum cogitet, ita è contrario rex ille ejufque ministri, quas ipfe commemorat, pactiones minimè fanè obfervarunt; quarum articulo vigefimo tertio tam difertè cautum eft, "Si contingat ut difplicentia" inter utramque rempublicam" oriantur, ut fubditi hinc inde ita ea de re admoneantur; ut fex menfes a tempore monitionis habeant ad transportandas merces fuas, nulla interea arrestatione, interruptione, aut damno perfonarum aut mercium fuarum faciendis vel dandis." Qua in re rex ille exiguam fanè pactionum illarum, quas contra nos profert, in illa nuper nostrarum rerum profcriptione rationem habuit. Quod autem in eo edicto declarat, hoftilitatem in Occidentali India exortam, his in partibus violationem pacis liberique commercii habendam effe, nova, adeòque alia plane interpretatio est, atque hactenus ab utravis republica in medium unquam allata eft: tametfi hoc declarandi occafiones utrinque non defuere.

Verùm cùm Hifpaniæ rex ipfe et verbis et re ipfa declaraverit pacis articulos intelligi fic debere, efficitur hinc ut tot contra Anglos iis in regionibus hoftilitèr factis et ab ipfo primum exortis, et ab ipfo tempore proximè percuffi foederis, ut fupradictum eft, huc ufque continuatis, ab se primo foluta facra amicitiæ vincula ipfe fe coarguiffe videatur. Quæ res tam clara per fe et manifefta eft, ut adverfarios noftros certè ipfos puduerit in hac controverfia factum negare, de jure potius nobifcum difceptaturos; quemadmodum fcilicet Hifpaniæ rex, inter titulos fuos, regis Indiarum titulum fibi fumpfit, ita univerfam Indiam, mareque Indicum tam Boreale quam Auftrale fuam effe propriam ditionem, hoftefque omnes et piratas effe, qui ejus injuffu illuc accefferint. Quod fi ita effet, et nos et omnes cæteræ nationes, quicquid iis in locis poffidemus, ei relinquere ac reddere, et, reductis coloniis noftris, injuriæ fibi factæ veniam petere deberemus. Verum fi rationem ac veritatem. illius tituli altiùs infpiciamus, tenui admodum atque infirmo

eum

eum niti fundamento comperiemus, quo tanta contentionum ac belli moles fuperftruenda fit, quantam hanc verifimile eft futuram.

Duplex titulus præfertur, papam videlicet ea loca donaffe, feque primos omnium perluftraffe: ad primum quod attinet, fcimus papam in donandis regnis ac regionibus liberaliffimum femper fuiffe, illi intereà diffimillimum cujus vicarium fe effe profitetur, qui ne hoc quidem tantulum fibi fumere volebat, ut in dividendis hæreditatibus constitui fe judicem pateretur, nedum ut fuo arbitrio cuiquam donaret, quemadmodum Angliam, Hiberniam, aliaque regna papa largitus eft. Verùm nos authoritatem in eo iftiufmodi nullam agnofcimus, neque gentem ullam ufque adeo mentis inopem exiftimamus, ut in eo tantum authoritatem ineffe credat ; vel Hifpani ipfi ut credant, aut effent affenfuri, fi ab iis papa tantum abjudicaffet quantum largitus eft. Quod fi Galli atque alii, qui authoritatem papalem in ecclefiafticis rebus agnofcunt, hunc Hifpanorum titulum pro nihilo habent, nos ut de eo alitèr fentiamus non eft expectandum, adeoque hoc relinquimus, refponfo ampliore prorfus indignum,

Sed neque alter titulus majoris eft ponderis; quafi verò, fi Hifpani paucas quafdam Americæ partes primi perfcrutati funt, infulifque aliquot, fluminibus, ac promontoriis nomina impofuere, idcircò novi illius orbis dominium jure fibi acquifiviffent. Verùm imaginarius ejufmodi titulus tali præfcriptione nixus fine poffeffione jus aliquod verum aut legitimum creare non poteft. Jus optimum tenendi Americanis in locis quod quisque habet, eft coloniarum deductio, et poffeffio vel ubi nulli omnino incolæ fuere, vel, ficubi fuere, eorum affenfu, vel faltem in defertis quibufdam fuarum regionum et incultis locis, quibus vel colendis vel habitandis ipfi non fufficiant; quandoquidem Deus terram hominum ufibus creavit, præcepitque iis ut univerfam implerent.

Hoc fi verum eft, quemadmodum Hifpani iniquiffimo jure parta illic obtinere invenientur; cum omnia invitis incolis, et quafi ex ipfis eorum vifceribus fibi acquifiverint, quorum fanguine fuum imperium illic fundarunt, magnafque infulas et regiones totas non reperere quidem defertas fed reddidere, indigenis omnibus eradicatis, ita Angli, quæ illic habent, jure optimo poffederint; eafque nominatim in

3

fulas

fulas in quibus Hifpani colonias eorum oppugnarunt atque delerunt; quæ aut incolas omnino non habuere, aut fi ab Hifpanis interfectos, defertæ etiam ab iifdem et fine cultoribus relictæ funt: adeo ut naturæ gentiumque jure occupantibus quibufvis eas et poffidentibus cedant; juxta illud in legibus notiffimum, “Quæ nullius funt et pro derelictis habentur, cedunt occupanti.". Quanquam fi Hispanos expuliffemus iis locis in quæ noftras colonias deduximus, unde ipfi priùs incolas radicitùs exturbaverunt, nos tanquam occifionum et injuriarum illius populi ultores meliore jure regiones illas obtinuiffemus, quam oppreffores ejufdem et interfectores. Cum autem noftræ coloniæ iis in locis fuerint, ubi neque indigenæ neque Hifpani poffeffionem ullam tenuerunt, neque habitationes ullas aut pecora post fe reliquerant, aliamve rem, quæ poffit ullo modo jus poffeffionis retinere, tanto evidentius jus noftrum iis in locis fuit, et Hifpanorum injuriæ nobis illatæ tantè apertiores; iis præfertim in locis quæ indicti utrinque belli tempore Occupata funt (quo in genere Providentia infula atque Tortuga fuit) quas fi Hifpani fuas effe ullo priore titulo necdum prolato oftendere potuiffent, tamen cum in pacis proximæ tractatione id non fecerint, per fecundum ejus articulum talem omnem prætextum ipfi fibi in pofterum amputarunt, jufque ipfi fuum, fi quod erat, extinxerunt.

Hoc argumentum copiofiùs tractare nihil attinet; neque eft quifquam rerum peritus quin facilè perfpiciat, quàm inanes atque infirmæ fint iftæ rationes, quibus innixus Hifpanus tam immenfi tractus imperium arrogare fibi foli non dubitat. Verùm id egimus, ut obtentuum iftorum debilitatem paucis aperiremus, quibus Hifpani, quicquid in nos indignè atque atrociter in Occidentali India commiferunt, defendere conantur; mancipationes, fufpendia, demerfiones, cruciatufque noftrorum hominum ac neces, navium ac bonorum fpoliationes, coloniarum fumma in pace depopulationes, idque nulla prorfus injuria affecti, ut Anglicana gens, quoties hæc tam acerba atque atrocia in fuum fanguinem, et ejufdem orthodoxæ fidei cultores, perpetrata meminerit, non naves bellicas fed decus fuum omne obfolefcere et interire cogitet, fi his indigniffimis modis tractari fefe diutiùs æquo animo patiatur; neque folùm tanta ac tam opulenta orbis terrarum parte contra jus legefque gen

« PreviousContinue »