1443 folutus Vladislaus copias A. 1443. in Seruiant

traduxit: primo ad Nillam ciuitatem praelio,
Turcae XX. millibus defideratis victoriam
Hungaris reliquere: translato poftea in Bul:
gariam exercitu , quinquies de hoste trium-
phatum fuit, poftremo autem certamine XXX.
millibus caefis, dux ipse Turcarum Caram-
begus in victorum venit poteftatem. Tam
gloriofe confecto bello Turcico, domum re-
dux Vladislaus folennem Budae, humili tamen
veste ipfe, triumphum egit, ac priusquam
regiam fubiret, proximum B. virginis Dei:
parae templum ingreffus, Deo victoriarum
largicori publicas retulit gratias, tum ad per.
ennem victoriae memoriam, non solum e.
repta hoftibus signa militaria',' verum etiam
Ioannis de Hunyad, ceterorumque eo bello
ducum insignia eadem in aede iuflit collo-
cari(a).

S. VII.

Pax cum Turcis initur,

Tam insignium victoriarum fama

per vniuerfan Europam diuulgata, principes Christiani per literas a rege inuitati, certatim ad bellum contra communem nominis Chriftiani hoftem gerendum fua dedere nomina: Euge- nius IV. papa cum Italiae principibus, Ioan

(a) Calliinachus lib. II. Chronicon cap. XL.

nes Palaeologus Graecorum imperator , ac
denique Ioannes Caftriotus Epiri dominus
vir aeuo fuo fortissimus; cum his itaque inita
belli focietas , cautumque, ne cuiquam liceret,
inuitis fociis , de pace cum hosté pacisci.
Tantos aduerfum fe apparatus cum intellexif-
set Amurathes, ac vna periculum ex Afia ob
multorum populorum rebellionem immine-
ret, miffis ad Vladislaum legatis, pacem in
decennium fibi concedi supplex petiit. Rex
aliquamdiu consilii anceps collato cum Hu-
nyadio confilio , ea potissimum inductus ra-
tione Turcis annuendum cenfuit, quod tur-
bis in Lithuania exortis, praesentia sua me-
deri cuperet. Itaque in eo facile conuen-
tum : Bulgariam retineret Amuratbes, reli-
quae S. coronae ditiones omnes ad Hunga-
ros redirent, quae in tabulas relata , ligna.
taque iureiurando coram SS. Eucharistia nun-
cupato, per regem roborata funt Szegedini,
vbi tum folennis ordinum regni conuentus
babebatur, His ineunte'A. Č. 1444. actis 1444
Amuratbes ditiones omnes pactis comprehen-
fas restituit, ficque Georgius Rasciae defpo-
ta terras, e quibus olim eiectus erat, poft.
liminio recepit (a). Quod ille beneficium,
Hunyadii potillimum virtute acceptuni, insigni
poftea ingratitudine compenfauit.

(a) Callimachus lib: III. Chronicon cap. XLI.

S. VIII.

Inaufpicato violatur. Non gloriofa modo, veruin vtilis etiami Hungaris, ac neceffaria futura erat ea ab armis cellatio , vt sublatis domi turbis, paceque cui Friderico inita, res Hungarica in meliorem reduci poffet ordinem. Verum sparfa per Europam pacis initae fama, excitati foederati principes, literis, nunciisque in Hungariam miffis, ad eam abrumpendam, fociaque fibi ex foedere arma coniungenda Hladislaum hortari non deftitere E Polonia etiam nunciatum fuit , Tartaros Turcarum foederatos Podoliam, Ruffiamque euastalle : iniuriam itaque bello vindicandam elle. Atque haec erant, quae regem optimum , inter violandi foederis nuper initi religionem, et profequendae prioris gloriae cupiditatem anxium , fluctuantemque reddidere: qua opportunitate vsus Iulianus cardinalis pluribus Hungaris, Polonisque proceribus in sententiam pertractis, regem ipsum multiplicium argumentorum pondere oppugnare, eidemque periurii metum eximere instituit. Prae. cipuum illud erat, quod, cum Vladislaus icto cum plerisque Chriftianis principibus foedere, fidem fuam ad bellum communibus conatibus ftrenue prosequendum , nullamque pacem insciis foederacis reliquis, conceden. dam obligallet, pactio illa, quam inconsultis illis cum Amurathe inierat, nullius effet ponderis, atque idcirco de fe nulla, ne.

que iuramenti religione firmaretur. Verum vtinam Iulianus ab idmodi ratiocinatione tum abftinuiffet, atque potius pro dignitatis fuae ratione, pacta tam folenni ritu confecta feruanda fuafiffet, Certe Ioannes de Hunyad cetera vir militaris , et in bellis enucritus praeter omnium in conuencu praesentium exspectationem, acriter ei confilio se le oppowit, atque regem hortari, precarique non deftitit, vt pactis porro etiam ftaret, pacemque et fibi , et toti Hungariae falutarem coleret, multas etiain , maximasque belli profequendi difficultates explicuit, quibus regem in exitium fuum Tuentem ab eodem abfterreret; verum, quod' mirere, Iuliani cardinalis , aliorumue bellum suadentium autoritas praeualuit. Itaque die XXI. Septembris eiusdem anni 1444, infauftis auibus, prae. 1444 cipuo belliduce inuito, rex Szegedino discessic paucioribus multo , quam anno fuperiore, copiis instructus, quod confecta cum Turcis pace, auxiliares aliorum principum copias domum remiserat. Seruiam, Valachiamque feliciter emenfus , ad Varnam vsque oppidum , ponto Euxino vicinum, peruenit, ho. ftemque ibi praestolari constituit (a).

(a) Chronicon cap. XLII, Callimachus lib. II,

S. IX.

Clades Varnenfis , et Vladislai regis interitus.

Amurathes pariter eodem prope tempore caftris Hungarorum lua oppofuit, tum vero X. Nouembris in Hungaros mumero longe in. feriores, non tamen imparatos, impetum fecit. Diu magnis animis continuata pugnia, semel, ac iterum summa vi repulsi Turcae: quibus cum laxatis aliquantum ordinibus in. ftarent Hungari, instaurato summa pertinacia praelio iam iam vincebantur, nisi Hunyadius laborantibus opem tulislet. Vladislaus, quem a diebus aliquot aegrotantem, vt in caftris le contineret, precibus adegerat Wayuoda, suorum successu .concitatus, vbi omoi. um maxime feruebat praelium, remere fe miscuit pugnantibus: iam inclinabat Turcarum acies, cum rex. coeco ardore abreptus: fubditis-equo calcaribus in medios se intulic hoftes, vibratoque in omnem partem ense, ftragem edidit maximam, fed en ! pugnandum inter laeso grauius fonipede, rex humi prolabitur , iacentique per Canicheros caput praeciditur. Infelici eo calu Turcis creuere animi , Hungari autem vltra modum perculfi , in effufam abiere fugam. Amuratbes ob multa suorum millia eo praelio desiderata, atque vna insidias Wayuodae veritus, suos ab infequendo hofte prohibuit , dicere poftea folitus : Id genus triumphos fuis se bostibus precari. Apud Hungaros minor iactura fuit, quam tamen regis indigna caedes