S. XII. Encomia. Habitus córporis D. Ladislai is erat, qui apud omnes maieftatem fummo illo faftigio dignam ei conciliabat: humero enim, et amplius fuos inter eminebat. Animi porro dotes eae fuere, quae calamo noftro numquam fatis adumbrari poterunt. Infignis D. Ladislai religio, nec fucata vitae Chriftianae probitas merebantur fecundos illos belli fucceffus, quibus a Deo bonorum omnium largitore cumulatus fuit. Singularis animi fortitudo cum Chriftiana in Deum fiducia coniuncta fuit, vt, vbi grauius erat periculum, medios in hoftes ruerit intrepidus, ac cum fortiflimis quibusque fingulari congredi certamine non perhorrefceret. Religioni in De um teneram coniunxit in Deiparam virginem, quam regni Hungariae patronam appellabat, pietatem impenfe item deuotus erat fanctis Hungariae tutelaribus DD. Stepbano, Emerico, et Gerardo, quibus A. 1083. publicos in ec- 1083 clefia honores decerni a Gregorio VII. PP. impetrauit: quo tempore, quia S. Stephani regis dextera corruptionis expers reperta fuit, eius memoriae abbatiam condidit, Hungaris Szent Iobb appellatam; facrum hoc pignus, poft cladem Mohatsianam ex Hunga ria Ragufam translatum, Auguftae M. Therefiae pietas domum reuexit, ac in regiae Budenfis aede facra collocauit. Quanta porro de D. Ladislai prudentia, ac virtute apud exteros principes exiftimatio fuerit, vel in , de licet colligere, quod imperii RomanoGermanici ordines, poft exautoratum Hen1080 ricum IV. caefarem, et Rudolphum A. 1080Idibus Octobris in praelio interfectum, im. peratoriam dignitatem D. Ladislao regi obtulerint, quam tamen ille Hungarorum, eidem aduerfantium, amore deprecatus fuit. Quin etiam poftquam famigeratus ille Petrus 1093 eremita ex oriente A. 1093. redux, Europam omnem ad eliberandam e manibus Saracenorum terram fanctam commouiffet, praecipui 1095 quique Europae principes, miffa A. 1095. in Hungariam legatione, D. Ladislaum cruciatae expeditionis ducem elegere. Pafcha tum Bodrogini in dioecefi Colocenfi agebat rex, cum principum Chriftianorum legati aduenere. Equidem honorem hunc fibi delatum, quam libentiffime admifit D. Ladislaus, ac non modo follicite domi bellum apparabat; verum etiam plures ex cognatis Germaniae principibus in facri belli focietatem concitauerat, (a) plurimum haud dubie ad debel landos Saracenos momenti allaturus, nifi Diuino numini placuiffet, pientiffimum principem noui belli periculis fubductum, ad capeffenda meritorum praemia in caelos quo care. (b) Legi haec poffunt Chronici cap. LIX. quo vtriusque legationis fit mentio. §. XIII. S. Ladislai coniux, liberi, atque propinqui. Conftans fat diu apud Hungaros aeui pofterioris opinio obtinuerat, fanctum Ladislaum regem caelibem egiffe vitam; at enim et coniugium illius, et aliquot liberi ita certi funt hodie; vt a nemine cum ratione in dubium poffint reuocari. Coniugii in primis fui teftis omni exceptione maior eft ipfe D. Ladislaus; qui in literis ecclefiae Vefprimien fi A. 1082. datis vxoris fuae mentionem fa- 1082 cit (a). Fuit illa Adelbais nomine, Bertholdi Zaringenfis ducis filia, viro fuo A. 1090. 1090 praemortua, ac Vefprimii pone Giselae Bauarae, S. Stephani viduae, offa contumulata (b). Ex hac Adelbaide fequentes fuere proles fuperftites: I. Colomannus rex, viuente adhuc patre coronatus (c), quem epifcopum Varadinenfem, et quidem primum omnium fuiffe adeo durum eft, vt digeri non poffit (a) II. Prifca, Pyrisk, quae Ioanni Comneno Graecorum imperatori, Alexii filio nuptui data, pro aulae Bizantinae more, mutato nomine, Trene dicta fuit, ac complures liberos, fpeciatim autem iam A. 1105. gemellos edidit, vt adeo, quod aliqui fufpicati funt, Colomanni regis (a) Apud cl. Pray Hierarchiae Hung. Part. I. p. 265. (b) Bonfinius Decade II Lib. IV. cl. Cornides Genealog. Reg. Hung. cap. I. (c) Cl. Cornides cap. V. VI. (d) Cl. Katona Hiftor, Crit. Tom. II. a pag. 681, filia effe non potuerit (a). III. Sophia, prius Vdalrici Carinthiae marchionis, poftea Magnonis, feu Magni Saxoniae ducis vxor (b). IV. Berchta Henrico Riettenburgico comiti ecclefiae Ratifponenfis aduocato collocata, cui tamen graues quaedam difficultates cum ratione opponuntur (c). Eodem, quo D. 1095 Ladislaus obiit A. 1095. Lampertus quoque illius frater viuere defiit (d). Hic ex coniuge, quam Synadenen Graecam fuiffe iam alibi non improbabiliter afferuimus, filium fuftulit, Almum ducem (e) variis per vitam omnem iactatum viciffitudinibus, cuius tamen pofteri deinceps Hungaris imperarunt. 糖 (a) Cl. Cornides cap. III. et IV. cl. Katona p. 730. (b) Cl. Cornides cap. III. (c) Idem cap. VII. cl. Katona pag. 750. Ladislaus rex abit, et frater eius Lampertus dux, quibus Colemannus, et frater eius Almus fuccedunt in regnum. (e) Chronico editionis Auguftanae A. 1488. cap. LXIV. praefigitur; De regno fecundi Belae cacci, filii ducis Almus, filii Lamperti, filii regis Belae primi. Vide el, Cornides pag. 94. Colomannus, regnum adeptus, ducatum Almo Colomannus mox ab obitu D. Ladislai A. (a) Chronicon initio cap. LX. Colomannus itaque 1 |