et quae illic deinceps ab eodem acta refere.
mus. Is audito Ferdinandi ad oppugna dam
Budam'apparatu, tanta celeritate longiffimum
Bizantio in Hungariam iter emenfus fuit , vt
paucis poft Rog'endorfii disceffum diebus, in ve.
teris Budae campis caftra explicuerit: hic
ante omnia Mabometem Belgradi praefectum,
quod obfeffis in tempore fuppetias tulerit,
maximis laudibus, et donis excoluit: tum
vero, vt tironibus fuis in Chriftianos fae.
viendi audaciam inspiraret, Ferdinandeos 'O-
mnes, qui oppugnationis tempore capti fue
erant, eorumdem gladiis miserandum in mo-
dum concidi curauit : abhinc arcanas cum pur.
puratis, de Hungaria fub iugum mittenda, de
reginae, eiusdemue filio confulendi ratione,
de Buda denique citra tumultum aftu aliquo
occupanda, deliberationes habuit: alioquin
sapienter praeuidebat, nullam vnquam Otto-
mannici in Hungaria dominatus ftabiliendi oc-
casionein hac opportuniorem fibi oblatum iri :
poftquam igitur haec onļnia in secretiore fe.
natu rite defcripta, constitutaque fueranc
Budensi arce ea, quam inox narraturi sumus,
ratione potitus fuit. Die XVI. Augusti mi-
sit Solimannus ad reginam legatos cum mu-
neribus, qui eam vna, ac pupillum infantem
salutarent, id vna gratiae loco vicissim pe-
terent, vt regius infans cum primoribus Bu-
dae tum praefentibus in caftra mitteretur
quo potentiflimus imperator eum, cuius tu-
endi caufa tantum iter confecerat, pofser in-
tueri. Expalluit ad inopinatam eam petitio-
pem regina, sed a Martinusio, ne vel rely,

ctantem , vel benefactoris amicitiae diffidentem se ostenderet, admonita, parituram se libenter legatis respondit : mittitur itaque in putricum, et procerum F. Martinusii, Petri Petrouitsii , Valentini Török ab Enning, Ste. pbani Verbötzii, et Vrbani de Battyán comitaru regius princeps, beneuoleque a Solimanno accipitur: non multo poft, praeter So. limanni frugaliter admodum , et parce viuen. tis morem,

copiosum, ac splendidum apponi. tur conuiuium, in multam poftea noçtein de industria protractum. Haec inter praetoriani Turcae ad id ante instructi, specie videndae vrbis , per Sabbathinaia, seu Viennenfem portam pauci primum nullo ordine ingrediuntur: alii ex his, quafi curiositati suae facisfactum esset, redeunt, pluresque iterum fuccedunt, nemine e custodibus maleficii aliquid metuente, sic dum vltro, citroque commeando aliquot centuriue conueniffent, exarmatis vigilibus Hungaris portam occupant , focios. que ad decem millia in vrbem immittunt. Hi cum in foro in aciei formam dispositi constitillent , Solimanni nomine promulgatum est, qui falui effe cuperent, armà sua omnia Turcarum manibus consignarent, cui edicto post. quam omnes panico terrore correpti paruif. sent , valida manu ad portarum omnium cu. ftodiam relicta, ceteri Turcae per domos fingulas distribúți sunt. Solimannus accepto, de occupata fine tumulcu arce, nuncio laetus, proceribus, ne seditionem commouere poflent, apud fe retentis, regium infantem mule

tis onuftum muneribus ad unatrem remi. fit (a).

$. XV.

2

Illius cum suis déliberațio de Hungaria. Ea re intellecta proceres attonici, extremo metu perculfi Tunt, praefertim vbi purpuratos posita' iam larua fibi perfidiam exprobrahtes, ac fucuram deinceps seruitutenr denunciantes audiere: praecipuus autem moeror ad Isabellam reginam, quae domi remanferat, pertinebat , audito enim captae vrbis nuncio, pene exanimata', non fine lacrimis Turcarum tutelam deflebat, acerbe conquesta de miniftris, qui consilio fuo eam ab ineunda cuni Ferdinando amicitia abductam, ad Turcicum foedus perduxerunt; die poftero, vt le a luctu collegit, millo per internuncium libello lupplice, orauit Solimannum, vt gratiae tam liberaliter antea promillae memor, liberam fibi Budam relinqueret, proceresque , quorum confilio continuo opus haberet, remitteret. Ea reginae petitio fuauiter affecit gloriae cupidiffimum Solimanni animum vsque adeo, ve licet Budam retinere, ceteramque Hungariam fub iugum mittere antea decre.

(a) Iouius lib. XL.

uerit, rursus tamen consultationibus ea de re habendis dies quatuor impendi voluerit. Pur. purati in duas fere abibant fententias: R2ftanes imperatoris gener miti vir ingenio negabat , gloriae id ceffurum Solimanno, fi

pu. pillo, quem in tutelam receperat, regnum eriperet, fuadebat igitur, Buda restitura , honoris potius, quam vtilitatis habendam elle rationem : at Mahometes Belgradi praefectus, qui geftis ab adolescentia in Hungaria bellis, gentis indolem optime fibi perspectam effe afleuerabat, minine dignos eo fauore contendebat esse Hungaros: vbi primum imperator Buda difcefliffet , futuros quam plurimos, qui facta ad Ferdinandum defectione, arma in Turcas conuertant: turpe item' elle, vt Musulmannorum Sultanus rem Chriftianorum tam fincero ftudio , nullo imperii sui commodo, procuret : quodfi etiam Isabella, proceresque pupillo addicti in foedere Turcico perseverarent Ferdinandum cum reliquis Hungaris non quiecurum, dum eam regno eiiciat, aut certe necefle futurum , vt potentissimus imperator in vnius feminae ploran. tis, et pueri vagientis gratiam, infunum Bi. zaptio Budam vsque iter annis fingulis relegat: ad haec omnia incommoda vno velut ictu praecidenda , suadebat vir barbarus, vt, Isabella ad Sigismundum parentem in Poloniam remilla, Ioanne Sigismundo filio Constanti. nopolim abducto , Hungaria in prouinciae formam redigeretur, vt autem fecurior effet regni pofseffio, illud fibi imprimis neceflarium videri, vt magnates omnes , et quotquot ob

ftirpis suae antiquitatem excelsae viderentur inter Hungaros indolis, necarentur, nobilium vero bona poflidentium familiae in Afiam tra. ducerentur , fola plebe ad colendoś agros in Hungaria relicta, vrbes aliquot situ opportu.nas et moenibus, et copioso milite muvien. das monebat , ceteras autem arces , ne cui. quam receptaculo efsent , folo aequandas, denique constituendum Budae praefectum , qui rem politicam aeque, ac militarem legibus Turcicis procuraret, quibus quid add exstinguendum nomen Hungaricum accommodatius, atrociusue dici, aut cogitari pocuit? et tamen vecumque fyftema hoc deinceps a Turcis obferuatum fuit: vnde tot vetuftarum familjaruin interitus ex parte repetendus eft.

Isabella cum pupillo Buda in Transiluaniam

relegatúr. His magna contentione in vtramque partem disputatis, Solimannus ita demum imperii fui vtilitatem quaerendam putauit, vt ne gloriae, quam ivligni clementia fibi hactenus comparalse videbatur , iacturam pateretur. Itaque XX. Augufti arcem ingrellus, in aede B. V. Mariae, Mahometano prius ritu initiata , peractis patrio more religionibus, monet regi. nam , vt ex vrbe, Turcico deinceps cuftodienda praesidio , discederet, Tibiscanae Hunga