Page images
PDF
EPUB

feu domino de filia eius Helena, Belae duci collocanda. Quae omnia ex eo firmantur, quod hoc eodem anno, Bela a rege in gratiam receptus, heres regni inftitutus, atque coniugio illigatus fuiffe narretur.

S. IV.

Bela caecus, Almi filius, fucceffor in regno conftituitur.

A confecto bello Graeco, domum redux Stephanus nil antiquius habuit, quam vt Belam ducem fuur in folio heredem conftitueret : ad id porr accelerandum ftimulos ei imprimis adde' at et heredis fufcipiendi, et vitae longius producendae defperatio, neue regnum, fucceffore nondum conftituto, turbis domefticis, quae iam fuperiore anno fe prodere coeperant, moriens obiiceret. Cum enim feruente bello Graeco, grauius, vt diximus, Agriae aegrotaret, vt exigua effet valetudinis recuperandae fpes, pars procerum Belam ducem fuperftitem effe ignorans de Saule quodam, regis ex Sophia forore nepote, ad folium euehendo agere coeperant, partem Iuanus, feu Ioannes palatinus comes fibi conciliauerat, neque paucos comes Bors ad ferenda pro fe fuffragia pertraxerat: et quia factio quaelibet et numero, et viribus pollebat, atrociffimum domi incendium erupiffer, nifi fingulari Numinis prouidentia rex fe fe aliquantum a morbo collegiflet. Itaque de iis, quae aegrotante fe acta erant, edoctus,

Ioannem palatinum, de ambitu regni conuictum obtruncari iuffit; comitem Bors in exilium relegauit in Graeciam, ea infuper lege lata, ne quis ex eius pofteris vllo vnquam tempore ad aulae regiae minifteria affumeretur (a). His iuftiffimae feueritatis exemplis prius editis fuum poftea de Bela duce confilium regni primoribus patefecit. Princeps hic a morte Colomanni regis clam in coenobio quodam educabatur tamdiu, dum Stephanus rex adolefcentiam ingreffus, atque a curatorum, miniftrorumque aulae manibus liber, ipfe iam rempublicam moderari coepit: quo tempore cum Almum inter, ac regem fincera aliquamdiu vigeret amicitia, Bela e tenebris in lucem eductus, patri fuo Dömöffini agenti ad tempus redditus fuit. At poftquam affentatorum crimine, fublata iterum concordia Stephanus Almo iniquior effe coepit, hicque Bizantium profugit, Othmarus comes, er Paulus praepofitus Dömöffienfis Belam Pétsuaradienfibus Benedictinis cuftodiendum, alendumque commifere. Hic ille triennium fere, quam pauciffimis rei confciis, exegit, monachorum eius loci liberalitate, victu, amictu, ceterisque rebus neceffariis affatim excultus (b) qua temporis intercapedine,

(a) Chronicon cap LXIII

(b) Certum id fit ex fragmento diplomatis Geifae H. regis A. 158. Pétsuaradienfi coenobio dati apud el. Katona Tom. III pag. 442.

cum in Hungaria videri defiiffet, plerique aut a patre in Graeciam abductum, aut etiam mortuum credidere. Quapropter cum A. 1129 1129. eumdem a Stephano fincera voluntate perquiri cernerent praepofitus Dömöffienfis Paulus, et comes Othmarus, nil iam periculi fubeffe confpicati, infauftum ad eum diem principem, fanum, atque incolumem regi atque regni primoribus exhibuere: vix dictu eft, quam fincera omnium laetitia, et gratulatio inopinatam hanc fcenam confecuta fit. Videbant omnes, mira Numinis difpofitione eumdem e tot periculis, ac maleuolorum infidiis ereptum, atque feruatum, folium illud occupaturum, a quo vt excluderetur, tot machinis, et fraudibus olim actum fuit, manifefto indicio, non effe confilium contra Dominum. Rex ipfe eorum, quae ab aulae miniftris antea feductus in Algum, Belamque molitus erat, poenitentia ductus, nulla interpofita mora eumdem regni heredem, fuccefforemque proclamauit, quin etiam, vt, fi aliquamdiu fuperftes foret, futurae pofteritatis folatium ocyus intueretur, mox legatos in Seruiam mifit ad Vrofium, Tarnouienfem iupanum, qui eius filiam Helenam, vt ante iam conuentum erat, Belae duci coniugem adducerent: quae poftquam folenni ritu eidem in manus conuenit, nouis coniugibus regia arx Tolnenfis ad habitandum data, redditusque ampliffimi regia prorfus munificentia eisdem affignati funt. Connubium hoc fuperis placuiffe, euentus docuit. Helena 1130 enim A. 1130. aufpicato partu, Geifam fi

[ocr errors]

1

3

lium enixa, regem, gentemque vniuerfam fingulari gaudio, et laetitia cumulauit (a),

§. V.

Stepbanus regnum in Belam transfert, ac improlis obit.

Herede, fuccefforeque conftituto, valetudo regis in dies deterior fieri coepit, lenta nempe febri confumebatur, quam ex promifcua libidine, iam inde a prima adolefcentia exercita, contraxerat (b). Conniuebant principio regis cupiditati aulae adminiftri, vt, voluptatibus intento principe, cuncta ipfi pro arbitrio agerent: verum regni primores et regni orbitatem, et cetera damna inde oritura animo penfantes, regem adiere, grauibusque rationum momentis id effecere, vt ad nuptias demum applicuerit animum, verum, quae, aut qua e domo orta eius coniux fuerit, pro certo definiri nequit. Chronica noftra eam ex Apulia accerfunt, Roberto Guifcardo ge

(a) Gauifus eft gaudio magno, Stephanus viso Bela -
duce, quia abfque dubio fciebat Se heredem non
habere, ftatimque mifit muncios in Seruiam, et fili-
am Vros comitis magni in legitimam vxorem Belae
traduxerunt, quac non poft multos dies procreauit
Geycbam: quo andito: rex gauifus eft valde. Dif-
pofuerat eum rex viuere in Tulna, Tola, et da-
bantur ei regalia ftipendia Chron. cap. LXIII.
(b) Chronicon cap. IXIII. Rex autem Stephanus
legitimam nolebat ducere vxorem, fed concubinis
meretricibus iunctus erat.

nitam (a). Sed etfi hunc filias V. procreaf fe conftet, nullam tamen earum Stephani regis vxorem effe potuiffe exploratum eft (b). Alii Adelbaidem Henrici landgrauii de Stephling, comitis de Rietenburg, et Richar dis Auftriacae filiam eidem vxorem tribuunt (c: quibus etiam, dum certiora difcamus, interea affentimur. Quamquam quaecumque demum Stephani vxor fuerit, nul lam is ex ea fufcepit fobolem, feu quod attenuatis, exhauftisque iam iuuenili intemperantia viribus, coniugium inierit, feu quod afflicta continuo fere vteretur valetudine. Ingrauefcente itaque vehementius morbo, cum fe curis, laboribusque regni caufa to Jerandis imparem fentiret, atque vna rerum negotiorumque omnium taedio afficeretur T131 A. 1131. IV. Calendas Maii, id eft XXVIII. Aprilis, feria III. poft dominicam in Albis Belam regem inaugurari curauit (d), re,

(a) Quare barones, et optimates dolentes de regni
defolations, et regis fterilitate, duxerunt ei vxo-
rem dominam nobiliffimam, filiam regis Roberti
Vifcardi de Apulia. Chronicon cap. LXLII
(b) C. Schier in reginis Hungariae pag. 95.
(c) Idem ibidem pag 100. et cl. Katona Tom III,
a pag 385.

(d) Chronicon Budenfe: Et mortno ipfo, rege Stepha

o, coronatur Bela, IV. Calendas Maiiferia III quae A. 1131. rite congruunt. Errat tamen, quod coronationem poft obitum Stephani factam referat, vade corrigendum ex chronico Turotzii, qui di ferte habet Stephanum fe regno ante mortem abdicaffe.

« PreviousContinue »