Page images
PDF
EPUB

nauibus opus effe, vt hoftis et validus, et
nupernis fucceffibus elatus, ab inuadenda Hun-
garia prohiberetur, ad haec autem omnia
tempori procuranda, vidit fubfidia pecuniae
fibi quam maxime effe neceffaria. Itaque vt
haec tempeftiue curanda communi confenfu
decernerentur, ad diem D. Georgio M. fa-
crum A. 1522. regni ordines Budam exciuit. 1522
Hic ad limitaneorum praefidiorum banis, at-
que praefectis terrorem incutiendum, Türö-

kius

et Hederuarius, quod inobedientia incuria, ac fua demum perfidia et Sabatfium, et Belgradum Turcis prodidillent, ex legum patriarum praefcripto, bonorum publicatio ne, et perpetua infamia notati erant: verum quia generis antiquitate, et opibus illuftres, innumera cognatorum, affinium, et clientum turba affluebant, horum interceffione, id a comitiis impetratum fuit, vt caufa illorum per conftitutos iudices examinaretur, quod fi horum quoque fententia, de perfidiae crimine conuincerentur, rex nihilominus bona, et fortunas eorumdem quafi in fequeftro retineret, data fpe, eadem recuperandi, fi nouis fidei, virtutisque argumentis de inceps editis, dignos fe fe eiusdem graria probauiffent (a). De illis quoque, qui feu citra iuftam caufam domi remanferant, feu etiam acceptis ex aerario regio pro militia facienda ftipendiis, expeditioni fe fe per fum mum nefas fubtraxerant, ita conftitutum fuit,

(4) Decreti Budenfis A. 1522. art. LX.

[ocr errors]

vt pofteriores quidem ftipendia fibi numera. ta aerario reftituerent, vtrisque tamen fpes fieret, bona, quae in criminis poenam ex rigore legum in fifcum redigenda erant, a regis gratia denuo impetrandi (a). Etfi reis fupplicium condonare, profit quandoque reipublicae, haec tamen lenitas eo plane tem pore in Hungaria exercita fuit, quo legum fanctiones, comitiorum generalium decreta, et regis imperia non fine irreparabili patriae damno, impune contemnebantur: quoue re fractarios poenarum feueritate ad praeftan dam fummo imperanti obedientiam cogi,quam. plurimum ad communem totius gentis falutem interfuit. Deliberatum deinde fuit, de pau lo copiofiore pecuniae neruo tempeftiue col ligendo, fine quo neceffarius ad bellum tam difficile fuperandum apparatus fieri nequa quam poterat. Itaque praeter leges de fideli, et accurata camerarum regiarum, prae fertim autem rei monetariae administratione renouatas, (b) inaudita ad eum diem apud Hungaros contributio comitiorum voluntate eft decreta: ciuitatum, oppidorum, ac vil Jarum incolae, a fingulis caminis florenum aureum, tantumdem opifices a manuum fuarum lucris, vini item poffeffores a fingulis grandioribus vafis, ac omnes denique a fingulis pecoribus V. denarios pendere funt iufi. Praelati, barones, ac nobiles patriae ca

(a) Ibidem art. LII. et LIV. (b) Ibidem art. XIX.

ritate incenfi dimidiam annuorum reddituum partem, ecclefiarum autem rectores ex auro, argento, ceteraque fuppellectile facra, partem decimam in communem falutem fe collaturos vltro promifere (a). Quantum hine aeris ea aetate colligi potuerit, facile quis que arbitrabitur. Illud etiam prouide, ac fapienter inductum legimus, vt exteri, qui fiue arma, fiue annonam regno inueherent, ab omni tricefima, et tributo effent exemti (b). Lecti denique funt capitaneorum nomine praefecti militares, quorum munus erat, militem ftipendio publico conducere, vfitatis armis inftruere, in difciplina militari exercere, ac ad defignatum a rege locum dedu. cere, quibus etiam perampla eapropter decreta funt falaria (c). Haec et plura alia magna animorum, et voluntatum in commune bonum confpiratione in Budenfibus comitiis erant decreta, fed quae numquam ita, vt oportuit, executioni funt data: atque il lud, quo quam maxime refpublica eguit, pecuniarium fubfidium omnium minime collatum fuit. Dicatores, feu vectigalium collectores oblatis fibi per ciues, et incolas muneribus corrupti, dimidium propemodum tri

(a) Vt plures alios, ita hunc quoque Budenfis decreti articulum exmifit Moffotzius, meminere tamen illius cum alii, tuin vero Sperfogel in Annalibus apud Cl. Wagner Analectorum Soepufii parte 11. Pag, 141 et fequ.

(b) Decreti Budenfis A. 1522. art. XLIV,”
(c) Ibidem art. XXXIV. et XXXV.

buti, quod ciuitatibus, oppidis, aut villis vi Budenfis decreti imperatum fuit, per fum. mam perfidiam relaxarunt, ac illius etiam aeris, quod collegerant, partem non modi. cam abliguriuerunt. Praelati autem, barones, magnates, ac nobiles, quibus aerarii regii curatorum rapacitas perfpecta fuit, fiue quod eorum fidelitati diffiderent, fiue quia Solimannus a bello abftinuerat, remotius adhuc effe periculum fibi perfuaderent, nil ex iis fubfidiis, quae ante promiferant, in commune contulere (a). Sic cum rex aerarium fuum nihilo locupletius factum fuitse vide1523 ret, rurfus anno infequente 1523. ad feftum D. Georgii generalem regni conuentum Bu. dae habuit, vbi diffimulata iam contributionis anno fuperiori promiffae exactione, iuffit praelatos, barones, ac nobiles numero paulo maiore militem ftatuere, iam enim a fingulis X. feffionibus, equitem, aut peditem dare, ac dominos ipfos viritim ad bellum proficifci oportuit, capitis, et fortunarum poena in eos dictata, qui acceptis a rege mandatis obtemperare neglexiffent (b): vt porro tam e colonis confcriptus miles, quam nobiles ipfi eo certius, celeriusue colligerentur, fingulis in comitatibus capitaneus lectus fuit, folius regis imperio obnoxius, cuius muneris erat, domi adhuc comitatus fui copias diligenter

(a) Sperfogel in Annalibus apud cl. Wagner Anale-
ctorum Scepufii parte II pig. 142. et sequ.
Deoreti A. 1523. art. XIX, XX, XLI. et XLII.

ligenter luftrare, ac, fiquid ex idoneo ad bellum apparatu deerat, extemplo fuppleri cu rare, promulgato autem expeditionis edicto, militem curae fuae creditum ad regia vfque' caftra comitari: (a) prouidum fane inftitutum, fed numquam poftea obferuatum: certe anni aliquot, qui inde a capto Belgrado vfque ad poftremam Solimanni, eamdemque genti Hungaricae funeftam expeditionem, ad bellum apparandum toto ftudio impendi debuerant, in turpi otio, et rerum omnium, quae tum agenda fuerant, incuria abiere, etfi annis fin gulis comitia haberentur, eorumdemque decretis omnes regni partes perftreperent. Quin etiam ftudiofa illa Solimanni ab armis ceffatio cantam plerisque fecuritatem infpirauerat, vt quafi nil iam ex oriente periculi immineret, in priftinam quietem relapfi, lu xu, commeffationibus, pompaeque fplendore inuicem decertarint: b) Illud fane admiratione dignum, apud gentem adeo antea bellicofam feculares ea aetate ita iam fiue ab armorum tractatione, fiue a bellicis laboribus defueuiffe, vt nullus e toto hoc ordine fit repertus, qui partium regni inferiorum Turcis finitimarum praefecturam bellicam vellet fufcipere, quapropter Paulus Tomori Colocenfis archiepifcopus, quamquam diu relu.

Ibidem art. XLIV. XLV.

Sigismundus Herberstein in commentario rerum Molcomiticarum pag. 145, editionis Oporinianae.

PALMA P. II.

« PreviousContinue »