reginae paulo prius fententiam, ecclefiaftico. ordini infenfum eo pertrahit, vr edito decreto, caufas dotis, matrimonii, huiusque accefforia a foro fpirituali ad feculare tribunal tranftulerit; ex aduerfo autem ecclefiafticos omnes, nullo difcrimine, in caufis tam realibus, quam etiam perfonalibus, fecularibus regni iudicibus fubiecerit. Quantae hinc rurfus domi turbae enatae fint, facilius quisque cogitando affequetur, quam nos verbis explicare poffimus. Ecclefiaftici, ne facri fui fori iura per D. Stephanum, La. dislaum, et Colomannum reges publicis régni conftitutionibus ftabilita, ac duorum, et amplius feculorum praxi, et confuetudine ro borata regio quidem decreto, fed dolo, ac fraude palatini extorto, fufferrentur, folliciti, omnem mouere lapidem, ac licet in caufis realibus, vt funt poffeffionariae, ordinariorum regni iudicum autoritatem nulla ratione in dubium reuocarent, negabant tamen fe eisdem in caufis pure perfonalibus parituros, quod priuilegio canonis, et fori, D. Stepbani, Ladislai, et Colomanni conftitutionibus, et duorum feculorum vfu confirmato nollent renunciare. Quae cleri in tuendis facri fui ordinis iuribus conftantia eo praecipitem egit Dionyfium palatinum, vt is nonnullos ex praelatis, qui cupiditatibus eius paulo vehementius obftiterant, omni iniuriarum genere impune affecerit: alii ex his facultatum fuarum direptione, alii bonorum ecclefiae propriorum ablatione, alii beneficiorum priuatione illius autoritate fint multati, omnium

autem praelatorum populi infolitis collectis, et vectigalibus fint fubiecti. Neque hic illius furor conftitit, complures enim ecclefiaftici ordinis viros, ac nominatim Benedictum Scepufienfem, et magiftrum Ioannem Polonienfem praepofitos impactis barbarum in mo dum alapis, atque verberibus caedi curauit (a. Hac, nifi nos omnia fallant, temporis intercapedine factum fuit, vt complura bona tam ecclefiaftica, quam ea, quae fifca. lia vocamus, infcio Andrea rege, palatinus inter clientes, partiumque fuarum affeclas diftribuerit, quin etiam fubducto fortaffe figillo regio, non pauca diplomata, atque priuilegia, non fine magna priuatorum iu. fium conuulfione, emanauerint. Vt adeo Andreas rex fraude ferius poftea comperta, nouum figillum confici curauerit, cui haec epigraphe infcripta fuit: Iftud figillum eft verum, alia figilla funt falfa, atque hoc fi gillo diplomata ila, quae in doli fufpicionem venire aliquando poterant, roborari oportuit. Haec eadem figilli regii falfificatio in caufa fuit, vt Bela IV. rex Andreae in folio fucceffor, miffis in omnes regni partes arbitris, earum potiffimum poffeffionum, quas quis recentius a patre illius fibi donatas effe contendebat, iura, literasque exhibeți voluerit, quo res legitimis dominis ini,

(a) Meminit harum Robertus Strigonienfis. In An pal. reg. Hung. Tom. L pag. 235.

que olim ablatae poftliminio reituerentur (a). Atque haec erat Hungariae Andrea 11, imperante facies.

S. XI,

Robertus Strigonienfis toti Hungariae facris interdicit.

Deplorandam hanc non ciuilium modo, ve rum etiam facrorum iurium conuulfionem, oppreffionem ordinis totius ecclefiaftici, ac lentam denique religionis ipfius euerfionem, vbi e multiplicibus literis, nunciisque didicit Gregorius IX. pontifex, qui A. 1227. 1227 die XIX. Martii Honorio III. in pontificatu fuccefferat, pro eo, ac par erat, grauiter ingemuit: ne tamen inconfulta feueritate exafperato regis animo, mala de fe grauia, multo adhuc acerbiora redderet, omni fibi humanitate, circumfpectione, et longanimitate cum eodem agendum putauit: humaniffimis itaque admonitionibus Andream ad remouendos ab auribus fuis nequiffimos homines, ad redigendos in ordinem circumcifos, iniurias ecclefiaftico ordini illatas quantocyus reparandas, ac ea denique, quae pro totius monarchiae falute per bullam auream fanxerat, adimplenda excitare conatus fuit: cumque haec non proficere intelligeret, ne quid ab

(a) Vide Rogerii carmen miferabila cap, V,

fens, et remotus temere fufciperet, datis die 1231 III. Martii A. 1231. ad Robertum Strigonien

fem archiepifcopum literis, poftquam mala omnia, quibus religio, et ecclefia in Hunga ria opprimi videbatur, prolixe expofuiffet (a), eidem negotium dedit, vt pro ea, qua antea femper apud Andream regem valebat, gratia, et autoritate, ftuderet illum ad corrigenda mala permouere, fuas adhaec ei vices detulit, plenamque id, quod ex ecclefiae bono videretur, agendi fecit poteftatem. Robertus demandatam fibi prouinciam pro virili complexus, cum apud obfellas per aulicos regis aures nil impetrari poffe videret, Dionyfium palatinum, Nicolaum tauernicum, Samuelem, ceterosque regis adminiftros omni poffibili ftudio, et caritate adhortari non definebat, vt a protegendis cum regni, religionisque damno Saracenis, atque Iudaeis defiftere, a perniciofis confiliis regi fuggerendis abftinere, operam denique fuam ad euellenda radicitus mala, et fcandala publica collocare tandem aliquando in animum inducerent. Vnus folummodo Nicolaus tauernicus anteactorum poenitudine duci videbatur, pollicitus fe, quantum per fe licuerit, eadem primo quoque tempore emendaturum: ceteri ad paternam archiepifcopi admonitionem magis adhuc obftinauere animos, Itaque

(a) Legi merentur literae pontificis editae in Annal. reg. Hung. Tom. I. pag. 232.

Robertus collato cum ceteris Hungariae antiftitibus confilio, menfe Decembri A.1232. 1232 Budae decretum edidit, ac per omnes dioecefes promulgari procurauit, quo communium calamitatum caufas, et adhibita fine fructu ad easdem curandas remedia complexus, toti primum Hungariae facris omnibus interdixit, tum vero fpeciatim Dionyfium comitem palatinum, mali omnis autorem, Samuelem item, ac ceteros aulae regiae adminiftros a fidelium communione refecuit. Nicolao denique ta uernico trimestre fpatium definiuit, intra quod, quae fe pro fuo camerarum comitis munere correcturum promiferat, in effectum deduceret. Regem porro, cuius facrofanctum caput citra grauiffimam totius monar, chiae, et ecclefiae perturbationem laedi non poterat, quemque non ignorabat, alieno potius omnia, quam fuo agere confilio, a cenfuris toti regno communibus difertis verbis exemit: quo quidem et fingularem fuam prudentiam, atque circumfpectionem, et debitam fummo imperanti reuerentiam Robertus quam luculentiffime patefecit (a).

(a) Interdictum hoc vide Annal, reg. Hung. Tom,

I. pag. 235.