Page images
PDF
EPUB

ne Wilkio, duas navigationes conducta onerataque navaverit, pactum ftipendium perfolvere focietas recufat: cùm cæteris qui femel tantum navigarunt, jampridem perfolutum fit. Quod cur fit factum non intelligo, nifi fi eorum judicio mercede dignior eft, qui femel quàm qui bis meruerit. Vehementer itaque peto à majeftate veftra, ut huic uni Alexandro, cui duplum debetur, debita navatæ operæ fatisfactio ne defiat; velitque pro authoritate fua quàm breviflimum folutionis diem damnique fimul farciendi fociis Brafilienfibus conftituere: quorum dilationibus effectum eft, ut datum inde mercatori damnum mercedem ipfain jam pene fuperat. Deus majeftatem veftram lætis rerum fucceffibus contra hoftem augere indies et fortunare pergat. Weftmonafterio ex Aula noftra, 23. Feb. An, 1658.

RICHARDUS Protector Reip. Angliæ, &c., Eminentiffimo Demino Cardinali MAZARINO.

Eminentiffime domine,

Per literas ad eminentiam veftram octo circiter abhinc menfibus Jun. 13 datas, caufam Petri Petti, viri et fingulari probitate præditi et egregiis artibus in re navali nobis reique publicæ utiliffimi, commendavimus. Ejus nave Edwardo anno 1646 à quodam Gallo, cui nomen Basconi, Thamefis in oftio, ut fcripfimus, capta, et in portu Bononienfi vendita, quanquam rex in concilio regio 4 Noveinb. anno 1647 decreverat, ut quam cenfuiffet confilium pecuniæ fummam damni accepti loco dandam, fatisfactioni daretur, is tamen ex eo decreto nihildum fe fructus percepiffe oftendit. Cùm autem dubium mihi non fit, quin eminentia veftra meo rogatu id omne mandaverit quod ad decretum illud primo quoque tempore exequendum pertineret, denuo nunc majoremque in modum peto, ut videre velit quid impedimento fit, cujufve negligentia aut contumacia factum, ut decreto regio poft annos jam decem non obtemperetur; velitque pro fua authoritate inftare, ut decreta illa pecunia, quam irrogatam jamdiu exiftimamus, et exigatur quamprimum, et petitori noftro folvatur. Ita rem juftitiæ imprimis gratam eminentia veftra fecerit, et à me fingularem prætereà gratiam inierit.

Weftmonafterio, ex aula noftra, 22 Feb. 1658.

Duæ fequentes Literæ, RICHARDO abdicato, Restituti Parlamenti nomine fcripti funt.

Parlamentum Reipub. Anglia fereniffimo potentiffimoque Principi CAROLO GUSTAVO, Suecorum, Gothorum, Vandalorum que Regi, &c.

Sereniffime potentiffimeque rex, amice chariffime, Cum vifum fit Deo optimo atque omnipotenti, penes quem folum converfiones omnes regnorum, rerumque pubficarum funt, nos priftinæ auctoritati fummæque rerum Anglicarum adminiftrandæ reftituere, et majeftatem veftram ea de re certiorem effe faciendam imprimis duximus, et vobis porro fignificandum, nos cùm majeftatis veftræ utpote Proteftantium principis potentiffimi tum pacis inter vos Daniæque regem, et ipfum quoque Proteftantium principem præpotentem, non fine noftra opera atque officio benevolentiffimo reconciliandæ, quantum in nobis fitum eft, effe ftudiofiffimos. Volumus itaque ut internuntio noftro extraordinario, Philippo Meadowes, quo munere ab hac repub. apud majeftatem veftram hactenus fungitur, idem omnino munus noftro nunc nomine prorogetur: eique adeo his noftris literis poteftatem proponendi, agendi, tranfigendi cum majeftate veftra facimus planè eandem quæ ei proximis literis commendatitiis facta eft: quicquid ab eo tranfactum noftro nomine atque conclufum erit, id omne ratum nos effe habituros, Deo bene juvante, noftra fide fpondemus. Deus ille majeftatem veftram quam diutiffime confervet, rebus Proteftantium columen atque præfidium. Guil. Lenthall, Prolocutor Parlamenti Reipub. Angliæ.

Weftmonafterio, Maii 15, an. 1659.

Parlamentum Reipub. Anglia Sereniffimo Principi FREDERICO Dania Regi.

Sereniffime rex, amice chariffime,

Cum voluntate ac nutu fummi rerum omnium moderatoris Dei opt. max. factum fit ut nos demùm reftituti, pristinum locum atque munus in republica gerenda obtineamus, placuit imprimis ea de re nec majeftatem veftram, utpote vicinum nobis et amicum regem, effe celandam, et quem ex adverfis rebus veftris capiamus dolorem fimul effe fignificandum: id quod ex eo ftudio eaque diligentia noftra facile perfpicietis quam ad pacem inter majeftatem veftram regemque Sueciæ reconciliandam et adhibemus nunc, et, quoad opus erit, adhibebimus. Quapropter internuntio noftro ad fereniffimum Suecorum regem extraor dinario Philippo Meadowes negotium dedimus, ut majestatem veftram his de rebus noftro deinceps nomine adeat, ea communicet, proponat, agat atque tranfigat, quæ commiffa fibi à nobis et mandata effe oftendet. Quam ei fidem majeftas veftra hoc in munere habuerit, eam nobifmetipfis habere se credat, rogamus. Deus majeftati veftræ ex iftis omnibus rerum fuarum difficultatibus, in quibus tamen forti et magno animo verfatur, felicem lætumque exitum primo quoque tempore concedat.

Guil. Lenthall, prolocutor Parlamenti
Reipub. Angliæ.

Westmonafterio, Maii 15, an. 1659.

SCRIPTUM

DOM. PROTECTORIS Reipublicæ Angliæ, Scotia, Hiberniæ, &c.

Ex Confenfu atque Sententia Concilii fui editum :

In quo hujus Reipublica Caufa contra Hifpanos jufta effe demonftratur.

1655.

Quibus caufis adducti, quafdam infulas in Occidentali India, ab Hifpanis jam antea occupatas, adorti nuper fimus, eas et juftas effe et rationi quam maximè confentaneas nemo eft quin facile intelligat, qui modò fecum reputaverit, quemadmodum rex ille, ejúfque fubditi erga gentem Anglicanam in illo tractu Americano femper fe gefferint; non alium nempe ad modum nifi perpetuò planè hoftilem; qui modus fese gerendi ab ipfis et initium habuit injustisfimum, et ab eo tempore contra gentium commune jus, contra fœderum peculiares inter Anglos atque Hifpanos leges eadem eft prorfùs ratione continuatus.

Fatendum quidem eft Anglos, his annis proximis, vel iniqua æquo animo ferè pertuliffe, vel fe duntaxat defendiffe; unde forfitan poteft fieri, ut nonnulli de illa nuper in Occidentalem Indiam noftræ claffis profectione ita fentiant, quafi de bello à nobis ultrò incœpto atque illato, non quafi de eo, quod re quidem vera ab Hifpanis ipfis et primò ortum atque conflatum, et (quanquam hæc refpublica, quod in fe erat, confirmandæ pacis, et commercii iis in locis habendi caufa nihil prætermifit) ab iifdem hactenus continuatum fummoque ftudio geftum reperietur : qui quoties oblata fibi occasio est, nullam omnino juftam ob caufam, nulla injuria laceffiti, occidere, trucidare, imo fedatis nonnunquam animis obtruncare noftros illic homines,

quos

quos vifum eft, bonis etiam atque fortunis direptis, coloniis habitationibufque deletis, navibus, fi quas per illa maria offendunt, captis, hoftium imò prædonum in numero habere non definunt. Illius enim nominis opprobrio omnes cujufcunque gentis, præter fe folos, afficiunt, qui illa maria navigare audeant. Neque hoc alio jure aut meliore se facere intelligunt, quam Papæ nefcio qua donatione nixi, et quod partes quafdam illius occidentalis plagæ ipfi primi omnium fcrutati funt: quo nomine ac titulo novi illius orbis jus omne, ac ditionem univerfam ad fe folos pertinere contendunt: de quo titulo fane quàm abfurdo copiofiùs dicendi locus erit, cùm ad expendendas eas caufas veniemus, cur Hifpani exercere omne genus hoftilitatis in noftros illic homines ufque eo licere fibi arbitrentur, ut qui illas in oras aut tempeftate appulfi, aut naufragio ejecti, alióve fimili cafu delati funt, eos non ut captivos ad vincula folùm, fed in fervitutem etiam redigant, ipfi tamen ruptam fibi pacem etiam in Europa, et graviffimè violatam exiftiment, fi Angli viciffim, paria reddendi, refque fuas repetendi caufa, quicquam iis in locis contra eos moliuntur.

Verum, etiamfi Hifpaniæ regis apud nos legati, Hifpanica factione, quæ femper in confilio regis proximi, patrisque ejus plurimum potuit, confifi, fiquid Angli hoc in genere feciffent, leviffimis de caufis querimonias et postulationes iniquas et ridiculas afferre non dubitarint; illi tamen reges, Hifpanis licet nimium addicti, fuorum fubditorum conftringi noluerunt manus, ubi Hifpani fuas effe folvendas exiftimarunt: imò vim vi propulfare, et Hifpanos, qui ad pacem iis in locis fervandam perduci nullo modo potuerunt, in hoftium numero habere fuis permiferunt. Adeò ut anno circiter millefimo fexcentefimo et quadragefimo cum hæc res in concilio regis proximi agitata effet, poftularetque Hifpanorum legatus ut naves quædam in Americam profecturæ, et in oftio fluminis vela jam facere paratæ prohiberentur, propterea quòd hoftilitatis in Hifpanos illic exercendæ poteftate effent instructæ, fimulque ipfe jus commercii in Occidentali India habendi poftulantibus per confiliarios quofdam regis, ad eam rem conftitutos, Anglis denegaret, placuit ut illæ naves inftitutum iter fuum perfequerentur, quod et factum eft,

Hactenus

« PreviousContinue »